Ο τρίτος μεγάλος κύκλος

Εφ. Τo Βήμα της Κυριακής, 02.06.2013

Του Αντώνη Καρακούση

Αν επιχειρήσει κανείς να προσεγγίσει την τρέχουσα πραγματικότητα θα διαπιστώσει τη μετατόπιση από τα θεμελιώδη και σύνθετα στα εσωστρεφή, μικροοικονομικά και μικροπολιτικά.

Σταδιακά το ενδιαφέρον της πολιτικής, των Μέσων και της κοινωνίας της ίδιας μετατοπίζεται στα επιμέρους.

Η μεγάλη εικόνα της χώρας και του σχεδίου που τη συνέχει αχνοσβήνει και υποκαθίσταται από πολλές μικρότερες, τοπικές ή προσωπικές, οι οποίες συνδιαμορφώνουν ένα παζλ σύγχυσης, ικανό να αποδιοργανώσει και να εκτρέψει και πάλι τη χώρα από τον δρόμο εξόδου από την κρίση.

Ωστόσο η διεθνής συγκυρία δεν επιτρέπει παλινωδίες και οπισθοχωρήσεις.

Οσοι παρακολουθούν τα τεκταινόμενα στον πλανήτη αντιλαμβάνονται ότι ζούμε σε εποχή επαναθεμελίωσης του κόσμου, σε καιρό επαναπροσδιορισμού των ζωνών επιρροής και δραματικής αναδιάταξης των διεθνών συμφερόντων. Ορισμένοι, οι πιο προχωρημένοι μάλιστα, κάνουν λόγο για τον επερχόμενο «τρίτο μεγάλο κύκλο» της νεότερης παγκόσμιας ιστορίας, που θα προσδιορίσει τις πολιτικές και οικονομικές συνθήκες για τις επόμενες δεκαετίες. (Ο πρώτος είναι εκείνος της πρώιμης παγκοσμιοποίησης μεταξύ 1850 και 1914 και ο δεύτερος αυτός που ξεκίνησε το 1945 και έληξε το 1990.)

Ο προαγγελλόμενος λοιπόν «τρίτος μεγάλος κύκλος», λένε οι επαΐοντες, τείνει πλέον να λάβει σάρκα και οστά μετά τα όσα ακολούθησαν την κατάρρευση του «υπαρκτού σοσιαλισμού» και την αλληλεξάρτηση που διαμόρφωσε μεταξύ των ισχυρότερων οικονομιών η νέα, πιο μεγάλη και απείρως δυναμικότερη, παγκοσμιοποίηση.

Οι ισχυρές οικονομίες του πλανήτη κινούνται πια σφιχταγκαλιασμένες.

ΗΠΑ, Ευρώπη, Ιαπωνία, Ρωσία και Κίνα εξαρτώνται στον μέγιστο βαθμό η μία από την άλλη. Οι Αμερικανοί δεν μπορούν να κάνουν βήμα χωρίς τα λεφτά των Γιαπωνέζων και των Κινέζων και εκείνοι θα τα χάσουν όλα αν καταρρεύσουν οι ΗΠΑ.

Η βαριά βιομηχανία των Ευρωπαίων θα καταρρεύσει χωρίς την κατανάλωση της Κίνας και η δική της βιομηχανική παραγωγή θα υποστεί τεράστια ζημιά αν η Ευρώπη πάψει να καταναλώνει τα φθηνά προϊόντα της.

Στην περίπτωση αυτή η Ρωσία θα ξεμείνει από συνάλλαγμα γιατί θα μειωθούν οι εξαγωγές πρώτων υλών κ.ο.κ.

Ολοι μαζί έχουν συμφέρον να διαμορφώσουν συνθήκες ισορροπίας στον σημερινό ταραγμένο και πολυπολικό κόσμο.

Αυτές οι συνθήκες έντονης αλληλεξάρτησης επιβάλλουν σχήματα παγκόσμιας διακυβέρνησης, η οποία συστηματικά προωθείται τα τελευταία χρόνια. Με άλλα λόγια ο κόσμος βρίσκεται σε διαδικασία επαναδιευθέτησης των συμφερόντων και παγκόσμιας ειρήνευσης, χωρίς την οποία όλα τα παραπάνω τίθενται εν κινδύνω.

Κατά τους επαΐοντες λοιπόν θα δοθεί ρόλος και χώρος στην Κίνα και στη Ρωσία. Ο κόσμος θα μετατοπισθεί νότια και ανατολικά, η Ασία θα πρωταγωνιστήσει στη νέα εποχή, η Μέση Ανατολή πρέπει να ειρηνεύσει και η Βόρεια Αφρική να αναπτυχθεί.

Και εμείς που θεωρούμαστε ένας κρίσιμος κρίκος μεταξύ Ανατολής και Δύσης μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα βρούμε καλύτερη θέση σε αυτόν τον «τρίτο μεγάλο κύκλο».

Αρκεί να μην πέσουμε εσωτερικά, κοιτάζοντας το χαοτικό παζλ των πολλών μικρών εικόνων, που δεν μας επιτρέπει να δούμε τη μεγάλη και κρίσιμη.