[Δρόμοι] Ελευθερία και ισότητα...

ΤΑ ΝΕΑ/ THE NEW YORK TIMES  04.08.2012

ΤΟΥ ROGER COHEN

  

Eλευθερία και ισότητα ...

... δύο από τις τρεις λέξεις που συμπληρώνουν το γνωστό τρίπτυχο της Γαλλικής Επανάστασης, και δύο έννοιες που η Γαλλία και ο αγγλοσαξονικός κόσμος αντιλαμβάνονται με διαφορετικό τρόπο. Και οι δύο θεωρούν τις αξίες αυτές σημαντικές, τουλάχιστον όταν η ισότητα μεταφράζεται σε ίσες ευκαιρίες, αλλά διαφωνούν για την ισορροπία που θα πρέπει να επιτευχθεί ανάμεσά τους. Η ελευθερία χωρίς αλληλεγγύη δεν εξιτάρει τους Γάλλους με τον ίδιο τρόπο που η απρόσκοπτη ελευθερία ανυψώνει τη διάθεση των Αμερικανών. Στη Γαλλία, το κράτος θεωρείται προστάτης και όχι αρπακτικό.

Η Ιστορία...

... και η γεωγραφία μπορούν να εξηγήσουν τις διαφορές αυτές: τα γαλλικά σύνορα δεν έχουν αλλάξει ιδιαίτερα εδώ και αιώνες, ενώ η αμερικανική φαντασία καλπάζει αδάμαστη, ψάχνοντας πάντα για καινούργιους ορίζοντες. Το ζήτημα όμως είναι η ελευθερία και ποιος έχει περισσότερη. Ηρθε η στιγμή για τον αγγλοσαξονικό κόσμο να παραδεχτεί ότι δεν μπορεί πλέον να ισχυρίζεται ότι υπερτερεί στα ζητήματα ελευθερίας.

Οι συμβατικοί τρόποι...

... μέτρησης της ελευθερίας είναι πλέον ανεπαρκείς. Σύμφωνα με τα κριτήρια που θέτουν οργανισμοί όπως το Freedom House, ο πλανήτης απολαμβάνει ολοένα και περισσότερη ελευθερία. Γιατί όμως τόσο συχνά νιώθουμε λιγότερο ελεύθεροι, περισσότερο φοβισμένοι, επιφυλακτικοί, ακόμα και μαντρωμένοι; Η απάντηση βρίσκεται στην έλλειψη ισορροπίας μεταξύ προσωπικής ελευθερίας και κυβερνητικής επίβλεψης που επικρατεί στη Δύση την τελευταία δεκαετία. Η παρακολούθηση των πολιτών γίνεται με τη δικαιολογία της διασφάλισης της ασφάλειάς μας, μια πολύ διαδεδομένη εξήγηση στη μετά την 11η Σεπτεμβρίου εποχή, ενώ άλλες φορές γίνεται για να προστατευθεί η υγεία μας. Ο φόβος καλλιεργείται σε μια προσπάθεια να δικαιολογηθεί ο τεχνολογικός παρεμβατισμός και οι πανταχού παρούσες κάμερες.

Το ζήτηµα...

... όμως της ασφάλειας δεν μπορεί να υπερτερεί καθώς δεν αποτελεί ύψιστη αξία. Δεν θα έπρεπε να είναι ο βωμός πάνω στον οποίο θυσιάζεται η ελευθερία μας. Και επειδή υπάρχουν όλο και περισσότερα εργαλεία που ελέγχουν τους ανθρώπους, αυτό δεν σημαίνει ότι οι Αρχές θα πρέπει να τα χρησιμοποιούν. Ούτε η συχνή φύση των ατυχημάτων σημαίνει ότι πρέπει να ζούμε τη ζωή μας σε προστατευτικό κλοιό. Η Μεγάλη Βρετανία, που φιλοξενεί φέτος τους Ολυμπιακούς Αγώνες, η χώρα του «mind the gap», έχει γίνει πλέον ο τόπος που καλεί τους κατοίκους και επισκέπτες του να «προσέχουν ακόμα και τον αέρα που αναπνέουν». Αυτό όμως δεν είναι το πνεύμα που οδήγησε τις αγγλοσαξονικές δυνάμεις να αποβιβαστούν στη Νορμανδία. Τουλάχιστον η Γαλλία είναι υπό μια έννοια πιο ελεύθερη από τα αγγλοσαξονικά της ξαδέλφια. Η έμφυτη γαλατική καχυποψία προς την τεχνολογία σε συνδυασμό με τον βαθιά ριζωμένο σεβασμό στην έννοια της κοινότητας έχουν καταφέρει να περιορίσουν τις φυλακές του μοντερνισμού.

- Ο Ρούσσος Βρανάς απουσιάζει για προσωπικούς λόγους