Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία 24.07.2011

Κοινωνία σε ανθρωπιστική κρίση

Της Ντίνας Καρατζίου

Οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας έπιασαν πάτο. Μέχρι η κυβέρνηση να δικαιολογήσει την επιλεκτική χρεοκοπία του ελληνικού κράτους, έχουν ήδη χρεοκοπήσει ζωές και αξιοπρέπειες. Τα πολυϊατρεία δύο ανθρωπιστικών οργανώσεων, των «Γιατρών του Κόσμου» και της «Praksis», μέχρι σήμερα προσέφεραν δωρεάν φάρμακα και πρωτοβάθμια περίθαλψη κυρίως σε κατατρεγμένους μετανάστες που δεν είχαν πρόσβαση στο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Τον τελευταίο χρόνο, όμως, τα πράγματα έχουν αλλάξει.

Την πόρτα τους, καθημερινά, χτυπάνε συνταξιούχοι που δεν έχουν να αγοράσουν τα φάρμακά τους, μεσήλικες που λόγω της ανεργίας έχουν χάσει τα ασφαλιστικά τους δικαιώματα, γονείς που δεν έχουν να προσφέρουν στα παιδιά τους τη στοιχειώδη ιατρική φροντίδα, όπως είναι ο εμβολιασμός.

«Φοβάμαι ότι δυστυχώς επιβεβαιωνόμαστε, όταν τον περασμένο χειμώνα λέγαμε ότι η Αθήνα είναι μια πόλη σε ανθρωπιστική κρίση. Εγώ προσωπικά ντρέπομαι να συναντάω αξιοπρεπείς ανθρώπους, ανθρώπους σαν εμάς, της διπλανής πόρτας, οι οποίοι στα 70 τους δεν μπορούν να ζήσουν αξιοπρεπώς. Δεν έχουν χρήματα για τα στοιχειώδη: τα φάρμακα και τη σίτισή τους. Δεν πίστευα ότι στην Ελλάδα θα ζούσαμε τέτοιες καταστάσεις. Δυστυχώς ξαναγυρνάμε 40 χρόνια πίσω. Μας κοστίζει πολύ που βλέπουμε αυτές τις εικόνες. Δοκιμαζόμαστε κάθε μέρα», λέει ο πρόεδρος της οργάνωσης «Γιατροί του Κόσμου», Νικήτας Κανάκης.

Τη χρονιά που πέρασε τα τέσσερα πολυϊατρεία (Αθήνα, Πέραμα, Θεσσαλονίκη, Χανιά) της οργάνωσης περιέθαλψαν 23 χιλιάδες νέους ασθενείς, σε συνολικά 89 χιλιάδες νέα ραντεβού. Εννέα χιλιάδες από αυτά αφορούσαν παιδιά: «Αυτό που παρατηρούμε, είναι, ότι αρχίζει και αλλάζει το προφίλ των ασθενών. Μέχρι τώρα, προσέρχονταν σε εμάς μετανάστες, άστεγοι και πολύ φτωχοί άνθρωποι που είχαν εισοδήματα κάτω των 200 ευρώ μηνιαίως. Συνήθως το ποσοστό των Ελλήνων κυμαινόταν στο 3%-4%. Σήμερα το ποσοστό αυτό έχει φτάσει στο 30%»!

Ποιοι είναι όμως οι άνθρωποι αυτοί;

Αρκετοί είναι συνταξιούχοι, από 55 έως 60 ετών και πάνω, οι οποίοι είτε δεν έχουν ασφάλιση πια, είτε η ασφάλειά τους έχει λήξει και το διάστημα που μεσολαβεί μέχρι να ανανεωθεί δεν έχουν χρήματα για ιατρικές δαπάνες και περίθαλψη.«Ερχονται άνθρωποι ακόμη και με συνταγές από τα νοσοκομεία, γιατί αδυνατούν να πληρώσουν τα φάρμακά τους. Μακροχρόνια άνεργοι με παιδιά, οι οποίοι με πολύ διακριτικό και αξιοπρεπή τρόπο, μας ζητάνε πλέον και τρόφιμα... Και για να διαβεί κανείς το κατώφλι μιας ανθρωπιστικής οργάνωσης για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, και πολύ περισσότερο για να ζητήσει τρόφιμα, πράγμα που, επαναλαβάνω, το κάνουν με απίστευτη αξιοπρέπεια, πρέπει, πραγματικά να έχει πιάσει πάτο», συμπληρώνει ο κ. Κανάκης.

Είναι δεκάδες τα περιστατικά ανθρώπων που βιώνουν πραγματική δυστυχία από την οικονομική ανέχεια: «Θυμάμαι πρόσφατα», συμπληρώνει ο κ. Κανάκης, «έναν άνεργο πατέρα με τέσσερα παιδιά, ο οποίος έλεγε πόσο άχρηστος νιώθει, που δεν μπορεί να προσφέρει τίποτα στην οικογένειά του. Θυμάμαι επίσης μία άλλη ηλικιωμένη γυναίκα, η οποία θα μπορούσε να είναι η μητέρα μου, η μητέρα σας, η οποία δυσανασχέτησε όταν της είπαμε ότι πρέπει να πάρει τα φάρμακα που της δώσαμε μετά το φαγητό. "Μη θεωρείτε δεδομένο ότι έχω πάντα να φάω", μας είπε...».Τους περασμένους μήνες οι «Γιατροί του Κόσμου» απηύθηναν δημόσια έκκληση για φάρμακα. Τον ερχόμενο Σεπτέμβριο θα γίνει το ίδιο, αυτή τη φορά όμως για τρόφιμα. Ταυτόχρονα οργανώνεται εξόρμηση με την Αρχιεπισκοπή Αθηνών σε φτωχές περιοχές της Αθήνας. Η Αρχιεπισκοπή θα παραχωρήσει στην οργάνωση κινητές μονάδες ενώ οι «Γιατροί του Κόσμου» θα παράσχουν ιατρικές υπηρεσίες.

Πρόεδρος της οργάνωσης «Praksis», ο Τζανέτος Αντύπας, εξηγεί ότι από τα τέλη του 2010 αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο οι Ελληνες που συνωθούνται στα πολυϊατρεία της οργάνωσης στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη:

«Μπορούμε να μιλήσουμε πια για αθρόα εισροή, η οποία παρατηρήσαμε αρχικά να ξεκινά από το πολυϊατρείο της Θεσσαλονίκης. Αυτή η κρίση, η οποία αποτέλεσε την αιτία πολλοί άνθρωποι, είτε να χάσουν τη δουλειά τους, είτε τα ασφαλιστικά τους δικαιώματα, μας βάζει σε μια διαδικασία δημιουργίας νεολογισμών, όπως είναι οι όροι "νεοάστεγοι" και "νεόπτωχοι". Αυτές οι δύο κοινωνικές ομάδες, που προσφεύγουν το τελευταίο χρόνο στις υπηρεσίες της οργάνωσης, δεν έχουν καμία σχέση με τους παραδοσιακούς κλοσάρ. Φαίνεται ότι ήταν άνθρωποι μέσου και πολλές φορές ανώτερου βιοτικού επιπέδου, που λόγω των προαναφερθέντων αιτίων, κατέβηκαν στις παρυφές της κοινωνικής πυραμίδας».

«Είναι, επίσης», συμπληρώνει, «άνεργοι από διάφορες επαρχιακές πόλεις. Συγκεντρώνονται στα μεγάλα αστικά κέντρα για να αποφύγουν τη στερεοτυπική αντίληψη και κριτική που υπάρχει στις κλειστές κοινωνίες των επαρχιακών πόλεων για τον άντρα (ως ο κουβαλητής του σπιτιού, που εξασφαλίζει την οικονομική σταθερότητα της οικογένειας). Μην έχοντας πια τη δυνατότητα να επωμιστούν και να στηρίξουν αυτό το ρόλο, φεύγουν προς τα μεγάλα αστικά κέντρα για να καλυφθούν πίσω από την ανωνυμία που μπορεί να τους προσφέρουν».

Τα νούμερα που αναφέρει ο κ. Αντύπας είναι εντυπωσιακά: «Από το τέλος του 2010 έχουν προσφύγει τέσσερις χιλιάδες Ελληνες για να ζητήσουν δωρεάν φάρμακα. Το ίδιο διάστημα το πολυϊατρείο της Αθήνας προσέφερε πρωτοβάθμια ιατρική φροντίδα σε 1.500 Ελληνες και σε 800 το πολυϊατρείο της Θεσσαλονίκης. Τα αντίστοιχα νούμερα, για τον περσινό χρόνο (από τον Αύγουστο του 2010 και πίσω), ήταν 160 άτομα στη Θεσσαλονίκη και 580 άτομα για την Αθήνα.»Κυρίως πρόκειται για άνδρες, από 37 έως 55 χρόνων. Ανθρωποι που ποτέ δεν είχαν προσφύγει σε εμάς στο παρελθόν, κυριολεκτικά ζητιανεύουν για φάρμακα. Στους περισσότερους διαγνώστηκαν δερματολογικά προβλήματα (τα αίτια των οποίων, είναι ψυχολογικά), και μυοσκελετικά, τα οποία σχετίζονται με τις συνθήκες στέγασης. Είχαμε επίσης πολλά οδοντιατρικά αιτήματα, που σχετίζονται βέβαια με το υψηλό κόστος που έχει η παροχή των οδοντιατρικών υπηρεσιών», εξηγεί ο πρόεδρος της «Praksis».

Ο ίδιος σχολιάζει ότι «η οικονομική κρίση και οι πολιτικές περικοπών και συρρικνώσεων που προωθούνται στο χώρο της υγείας έχουν ήδη επιφέρει μία μεγάλη αλλαγή στην ανθρωπογεωγραφία των ευπαθών κοινωνικών ομάδων. Εάν δεν ληφθούν γενναίες πολιτικές αποφάσεις, θα δημιουργηθούν ραγδαίες κοινωνικές ανισότητες. Η έλλειψη στέγασης και σίτισης σε μεγάλο ποσοστό πληθυσμού θα δημιουργήσει τεράστια προβλήματα στον κοινωνικό ιστό της χώρας», καταλήγει.