Πιτερ Χιγκς: Καλόγηρος στο μοναστήρι της επιστήμης

ΤΑ ΝΕΑ  07.07.2012

Της Νατάσας Μπαστέα

Τον Μάρτιο του 1966, ο Πίτερ Χιγκς οδηγούσε σε έναν δρόμο της ανατολικής ακτής των ΗΠΑ με τη σύζυγό του Τζόντι και τον μόλις έξι μηνών γιο τους Κρίστοφερ. Ξαφνικά αισθάνθηκε την καρδιά του να χτυπά δυνατά και να χάνει την ανάσα του. Τι προκάλεσε αυτή την κρίση πανικού; Για τους περισσότερους 34χρονους όπως ο Χιγκς εκείνη την εποχή, το κλειδί για την ευτυχία βρισκόταν ακριβώς δίπλα του: διέσχιζε την Αμερική με αυτοκίνητο, είχε ένα μωρό και μια γυναίκα που τον αγαπούσε. Ομως εκείνος δεν ήταν όπως οι περισσότεροι - θα γινόταν ο επιστήμονας που θα έδινε το όνομά του στο μποζόνιο Χιγκς. Και ο φόβος του μέσα στο αυτοκίνητο εκείνη την άνοιξη ήταν ότι το έργο της ζωής του θα αποδεικνυόταν ένα τίποτα, καθώς λίγες ημέρες πριν ο διάσημος επιστήμονας Βέρνερ Χάιζενμπεργκ που διατύπωσε την Αρχή της Αβεβαιότητας είχε αποκαλέσει την ιδέα του «σκουπίδια».

Μισόν αιώνα αργότερα, την περασμένη Τετάρτη, ο 83χρονος Χιγκς, καθόταν στην πρώτη σειρά του αμφιθεάτρου στο CERN και προσπαθούσε να συγκρατήσει τα δάκρυά του. Ενας άνθρωπος που δούλεψε σκληρά γι' αυτή τη στιγμή, ένας άνδρας που έκανε μια επιλογή. Οπως λέει ο ίδιος, «έβαλα την επιστημονική μου καριέρα πάνω από την οικογένειά μου», έβαλε το μποζόνιο πάνω από τη σύζυγό του, η οποία μην αντέχοντας τις ατελείωτες ώρες δουλειά του τού ζήτησε διαζύγιο στις αρχές της δεκαετίας του '70.

Η απλή ιδέα στην οποία στηρίχθηκε η επιστημονική του εργασία ήταν ότι τα σωματίδια αποκτούν μάζα καθώς κινούνται με επιβράδυνση μέσα σε ένα πεδίο. Μεταφορικά αυτό ισχύει για τις ζωές όλων μας, κατά κάποιο τρόπο, καθώς βαραίνουμε από σχέσεις και εμπειρίες. Μάλλον δεν ισχύει για τον Χιγκς - όσο μεγάλωνε τόσο πιο ελαφρύς και μοναχικός γινόταν. Η ιστορία της ζωής του είναι γεμάτη συμπτώσεις και τύχη - κυρίως για το ότι το δικό του όνομα τοποθετήθηκε δίπλα στο σωματίδιο και όχι κάποιου από τους άλλους πέντε επιστήμονες που κατέληξαν στο ίδιο συμπέρασμα περίπου την ίδια εποχή.

Ως φοιτητής στο King's College του Λονδίνου ο Χιγκς έκανε μια ομιλία τον Μάιο του 1950 θέτοντας το ερώτημα: «Πόσο σίγουροι μπορεί να είναι οι επιστήμονες ότι οι παρατηρήσεις τους είναι πραγματικές;», ειρωνικό εάν σκεφτεί κανείς ότι ελάχιστοι 21χρονοι θα έβλεπαν αργότερα να φτιάχνεται ένας Επιταχυντής Αδρονίων κόστους 3,5 δισ. ευρώ ώστε να διερευνηθούν οι παρατηρήσεις του.

Η μοναχικότητα χαρακτήριζε τη ζωή του Πίτερ Χιγκς. Ακόμα και στα 20 του, όταν διάλεξε έναν τομέα της φυσικής που οι συνομήλικοι του εγκατέλειπαν επειδή θεωρούσαν ότι δεν οδηγούσε πουθενά, πήγε κόντρα στο ρεύμα. Ως παιδί με άσθμα και συχνές κρίσεις είχε περάσει πολύ χρόνο στο σπίτι όπου του έκανε μαθήματα η μητέρα του. Ενας από τους παλαιότερους φίλους του, ο Μάικλ Φίσερ, καθηγητής σήμερα στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ, θυμάται πως προσπαθούσε διαρκώς και ανεπιτυχώς να του κάνει προξενιό με φίλες του. Γι' αυτό και ξεπλάγη όταν, εγκατεστημένος πια στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, έγινε ζευγάρι με την αμερικανίδα καθηγήτρια Γλωσσολογίας Τζόντι Ουίλιαμσον.

Σήμερα ο Πίτερ Χιγκς ζει μόνος, δεν έχει τηλεόραση, δεν χρησιμοποιεί κομπιούτερ και σπανίως απαντά στo τηλέφωνo. Το διαμέρισμά του στο Εδιμβούργο, όπως λέει γελώντας, «είναι μια φούσκα στο συνεχές του χρόνου».