Η επιστήμη θέλει το... κραγιόν της

ΤΑ ΝΕΑ  10.07.2012

Της Εύης Σαλτου

Τρεις καλλίγραμμες κοπέλες σταματούν μπροστά από έναν άνδρα επιστήμονα. Τα φαινόμενα απατούν, αφού οι νεαρές, έχοντας μακιγιαριστεί και φορώντας ψηλοτάκουνα παπούτσια και κοντά φορέματα, δεν είναι παρά συνάδελφοί του, οι οποίες σε ένα εργαστήριο με έντονα χρώματα και γεμάτο δοκιμαστικούς σωλήνες εξετάζουν τη δομή του ατόμου.

«Θέλεις να σώζεις ζωές; Θα σε ενδιέφερε να εξερευνήσεις περιοχές του Διαστήματος; Μήπως είσαι παθιασμένη με το περιβάλλον; Κάνε κάτι γι' αυτό. Η επόμενη μεγάλη επιστημονική ανακάλυψη μπορεί να είναι η δική σου. Η επιστήμη χρειάζεται τις ιδέες σου, την έμπνευση και το πάθος σου - η επιστήμη χρειάζεται εσένα!». Με αυτόν τον τρόπο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία πριν από λίγες ημέρες λάνσαρε το συγκεκριμένο βίντεο, προσπαθεί να κάνει τις νέες γυναίκες να... αγαπήσουν την επιστήμη. Αλλωστε, το σύνθημά τους δεν είναι άλλο από το «Η επιστήμη είναι γυναικεία υπόθεση» («Science: it's a girl thing»), και μάλιστα στο λογότυπο υπάρχει κι ένα γυναικείο κραγιόν.

Και μπορεί η πρόθεση της ΕΕ να ήταν να ξεπεραστούν, όπως τόνισε στον λόγο της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις Βρυξέλλες η επίτροπος για Ερευνα, Καινοτομία και Επιστήμη, Μόιρα Γκέγκεν-Κουίν, στερεότυπα του παρελθόντος «και να δείξει στις γυναίκες, στα νέα κορίτσια, ακόμη και στα αγόρια πως στην επιστήμη δεν υπάρχουν μόνο άνδρες μεγάλης ηλικίας με λευκές ποδιές», ωστόσο ήδη αρκετές είναι οι αντιδράσεις κυρίως από την επιστημονική κοινότητα. «Τα βασικά συστατικά για μια επιτυχημένη καριέρα στην επιστήμη είναι η περιέργεια και ο ενθουσιασμός και όχι ένα κραγιόν ή το... φανταχτερό dress code στα εργαστήρια», υποστηρίζουν κυρίως γυναίκες επιστήμονες και καθηγήτριες πανεπιστημίων του εξωτερικού.

«Δεν είναι κακή η καμπάνια, απλά ατυχής. Θα μπορούσε να επικοινωνήσει με διαφορετικό τρόπο αυτό που θέλει να περάσει. Το σημαντικό, πάντως, είναι πως απευθύνεται σε μικρές ηλικίες, σε κορίτσια που στα 18 τους θα κληθούν να επιλέξουν σπουδές, επαγγελματική πορεία. Αυτό, λοιπόν, που ουσιαστικά η ευρωπαϊκή καμπάνια θέλει να τονίσει στις κοπέλες αυτές είναι ότι εάν επιλέξουν την επιστήμη, δεν θα χρειαστεί να απαρνηθούν ούτε το... κραγιόν τους. Αλλωστε, μην ξεχνάμε πως τα γυναικεία αξεσουάρ, όπως τα αρώματα και τα καλλυντικά, είναι προϊόντα της επιστήμης», εξηγεί η πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνίδων Επιστημόνων, Εύη Μπάτρα.

Είναι ενδεικτικό πως μόλις το 32% των ερευνητών στην Ευρώπη είναι γένους θηλυκού, ενώ 4 στους 10 πτυχιούχους σε επιστημονικούς τομείς φορούν... τακούνια.

Σύμφωνα με ευρωπαϊκές μελέτες, μπορεί να είναι περισσότερες οι γυναίκες από τους άνδρες που παίρνουν στα χέρια τους το πρώτο πτυχίο, ωστόσο λίγες είναι αυτές που συνεχίζουν. «Σε επίπεδο μάστερ, διδακτορικού ή αποκλειστικής καριέρας στην επιστήμη είναι σαφώς λιγότερες οι γυναίκες που συνεχίζουν», συμπληρώνει η κ. Μπάτρα.

Στις θετικές επιστήμες (φυσική, μαθηματικά, νέες τεχνολογίες), σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, ο αριθμός των ανδρών είναι κατά 50% μεγαλύτερος από αυτόν των γυναικών.

Αντίθετα, στις ανθρωπιστικές επιστήμες, ο αριθμός των γυναικών είναι κατά 54% μεγαλύτερος από αυτόν των ανδρών. Είναι ενδεικτικό πως το 2004, στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, πάνω από 68% των ευρωπαίων δασκάλων - εκπαιδευτικών ήταν γυναίκες. Από την άλλη, όμως, στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, οι καθηγήτριες ήταν λιγότερες από το 40% των πανεπιστημιακών καθηγητών.

Βραβεία Νομπέλ. Από το 1901 έως και το 2011, από τα 549 βραβεία Νομπέλ, μόλις 40 δόθηκαν σε γυναίκες, 16 από τα οποία αφορούσαν τον τομέα των θετικών επιστημών (ιατρική, φυσική, χημεία).