Η ΖΩΗ ΕΝΟΣ ΜΥΘΟΥ Το όραμα και η πράξη

Oταν το 1974, λίγες εβδομάδες μετά την πτώση της δικτατορίας, συνάντησα τον Χρήστο Λαμπράκη στο γραφείο του στη Χρ. Λαδά, η συζήτηση αφορούσε τη δημιουργία ενός οργάνου αναζήτησης και διαλόγου, ενός ομίλου σκέψης ή εντύπου που θα αποτελούσε μια διαρκή εστία προβληματισμού και παρέμβασης.

Εντυπωσιάστηκα τότε από την οραματική προσωπικότητά του, έχοντας κατόπιν κατά διαστήματα την ευκαιρία να συνειδητοποιήσω την πολύπλευρη και σφαιρική προσέγγισή του όσον αφορά τα οράματά του αλλά και την προσήλωση στην υλοποίηση των στόχων του, που δεν αφορούσαν μόνο τις εκδοτικές πρωτοβουλίες και δράσεις του Συγκροτήματος, αλλά και την Παιδεία και τον Πολιτισμό.

Στην πορεία του χρόνου δημιουργεί το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, το τεράστιο αυτό πολιτιστικό έργο, που συμβάλλει καθοριστικά στην πολιτιστική ανέλιξη του τόπου. Παράλληλα, οραματίζεται τη διεύρυνση των δραστηριοτήτων του Μεγάρου, να ανοίξουν δηλαδή οι πόρτες του σε ευρύτερους κοινωνικούς χώρους και κυρίως στους νέους ανθρώπους. Δημιουργεί το «Μegaron Ρlus», ένα πρόγραμμα που έγινε πλέον θεσμός. Χιλιάδες συμπολίτες μας, μικροί και μεγάλοι, παρακολουθούν όλα αυτά τα χρόνια εκθέσεις, διαλέξεις και συμπόσια που έχουν στόχο να διευρύνουν τους ορίζοντες, να αναπτύξουν τον διάλογο και την κριτική αναζήτηση, να υποκινήσουν την αμφισβήτηση.

Δημιουργεί το Ιδρυμα Λαμπράκη που αναπτύσσει πρωτοβουλίες και δράσεις για την εκπαίδευση, τις παιδαγωγικές μεθόδους, την καινοτομία. Προχωρεί στην ανάπτυξη σύγχρονων παιδαγωγικών εργαλείων, τα οποία δωρίζει στα σχολεία, διευρύνει τις συνεργασίες του ιδρύματος με το εξωτερικό και πάντοτε τον απασχολεί η σύνδεση της εκπαίδευσης με την παραγωγική διαδικασία, ώστε οι νέοι να έχουν τα εφόδια για τη μελλοντική τους πορεία σε συνθήκες απασχόλησης.

Πριν από τρία χρόνια πήρε την πρωτοβουλία να συγκεντρώσει οκτώ από τα σημαντικότερα ιδρύματα του τόπου, με σκοπό να υλοποιηθούν δράσεις που αφορούν τη μορφωτική και οικονομική ανάπτυξη.

Δημιουργεί το «Βήμα Ιδεών». Ασχολείται με πάθος και διαθέτει ένα μεγάλο μέρος του χρόνου του συζητώντας ακόμη και τις γραμματοσειρές ενός ενθέτου που το ονομάζει «έκδοση αναζήτησης και διαλόγου». Στο πρώτο τεύχος (4 Μαΐου 2007) υπέγραψε το τελευταίο του κύριο άρθρο. Εγραφε τότε: «Σήμερα, περισσότερο παρά ποτέ, οι σκεπτόμενοι πολίτες και ιδιαίτερα οι νεότερες γενιές απορρίπτουν αλήθειες υπαγορευμένες και δογματικές επιλογές» και συνέχιζε «στο μέτρο που επιδιώκει το “Βήμα Ιδεών” να ασκήσει πνευματική παρέμβαση, πιστεύουμε ότι οι ιδέες και ο διάλογος θα αποτελέσουν καθοριστικό στοιχείο επιλογών και προτάσεων». Παράλληλα, τόνιζε ότι «το Διαδίκτυο προσφέρει δημιουργικές δυνατότητες για την καθιέρωση ενός φάσματος σκέψης και ανάλυσης που μπορεί να προσελκύσει νέους ανθρώπους».

Ο Χρήστος Λαμπράκης, έχοντας συνειδητοποιήσει τις μεταρρυθμίσεις που επιβάλλονται ώστε η Ελλάδα να καταστεί μια χώρα με δημιουργικό παρόν στον ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο, πάντοτε επέλεξε την πρόοδο από τη συντήρηση, την εξωστρέφεια από την εσωστρέφεια, τη φαντασία από τη στατικότητα, την παρουσία από την αποχή, κυρίως όμως συνέδεσε τον λόγο με το έργο, το όραμα με την πράξη.

Ανεξάρτητα από την προσωπική οδύνη για την απώλεια του Χρήστου Λαμπράκη, η συνειδητοποίηση της απουσίας μιας προσωπικότητας όπως η δική του μοιάζει με τον τρόπο που ατενίζουμε ένα όρος. Οσο απομακρυνόμαστε, όσο περνά ο χρόνος, τόσο περισσότερο συνειδητοποιούμε και θα συνειδητοποιούμε, ατενίζοντας το ύψος, το μέγεθος της απώλειας.


Βαρβάρα Τερζάκη

Άρθρο Ιωάννη Μάνου - εφ. Το Βήμα, 25-12-2009