Η ΖΩΗ ΕΝΟΣ ΜΥΘΟΥ Το επεισόδιο με την «Τραβιάτα»

Κάθε φορά που συναντούσα τον Χρήστο Λαμπράκη και είχα τη δυνατότητα να κουβεντιάσω μαζί του, με εξέπλητταν το εύρος και το βάθος των γνώσεών του, και μάλιστα σε πράγματα που ήταν αδύνατον να φανταστεί κανείς. Θυμάμαι χαρακτηριστικά, όταν κάποια στιγμή είδαμε μια έκθεση φαγιούμ στο Μέγαρο, το πάθος με το οποίο μού μιλούσε για τον αιγυπτιακό πολιτισμό αλλά και τις αδιανόητες γνώσεις του γι΄ αυτόν... Ομολογώ, δεν μπορούσα να τον παρακολουθήσω... Αυτό όμως που μπορούσα να παρακολουθήσω μου έχει μείνει κυριολεκτικά αξέχαστο. Ηταν στα πρώτα χρόνια της γνωριμίας μας, όταν έπειτα από κάποιο γεύμα στο σπίτι του άρχισε να μιλάει για την «Τραβιάτα» σ΄ έναν σχεδόν μονόλογο ο οποίος κράτησε περισσότερο από δύο ώρες. Ανέλυσε μέτρο προς μέτρο την παρτιτούρα σε σχέση με τη δραματουργία. Αυτό που έβγαινε ως αποτέλεσμα ήταν ένα δραματουργικό υλικό με κριτική άποψη για την όπερα, μια πρόταση για ένα άλλο βλέμμα στην «Τραβιάτα». Ο Χρήστος Λαμπράκης δεν ήταν απλώς ένας φανατικός λάτρης της όπερας, ούτε- επίσης απλώς- ένας βαθύς γνώστης του είδους, όπως συνήθως λέγεται. Η αλήθεια είναι ότι μπορούσε να βάλει τα γυαλιά σε έμπειρους σκηνοθέτες...

Ενα άλλο χαρακτηριστικό επεισόδιο που θυμάμαι ήταν όταν κάποια στιγμή διηύθυνα όπερα στο Μέγαρο. Περνάει από την πρόβα, ακούει λίγο και αναλαμβάνει τους τραγουδιστές στους οποίους έκανε ένα τέτοιο coaching, ώστε πραγματικά επέστρεψαν αγνώριστοι, εντυπωσιακά βελτιωμένοι. Εχω λόγους να πιστεύω λοιπόν ότι ο Χρήστος Λαμπράκης θα μπορούσε, αν το επιχειρούσε, να είναι ένας απόλυτα επιτυχημένος επαγγελματίας του χώρου μας.

Θα μου επιτρέψετε όμως ν΄ αναφερθώ και σε κάτι πιο προσωπικό: στο τελευταίο μου ραντεβού μαζί του, τον περασμένο Ιούλιο. Είχε προηγηθεί ένα σύντομο σημείωμά μου- στα γαλλικά- για τα φλέγοντα ζητήματα της Καμεράτα. Στα γαλλικά ήταν άλλωστε και η πρώτη μου κουβέντα μαζί του το 1991, καθώς, ύστερα από 26 χρόνια απουσίας από την Ελλάδα, τα ελληνικά μου ήταν πολύ φτωχά. Ακόμη και σήμερα πιάνω τον εαυτό μου να μεταφράζει από αυτή τη γλώσσα, και αυτό χωρίς καμία πρόθεση σνομπισμού. Σεβόμενος λοιπόν το γεγονός ότι έχω μεγαλύτερη άνεση σ΄ αυτή τη γλώσσα και θέλοντας να διεξαχθεί όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά η συζήτηση, ο Λαμπράκης, σ΄ αυτό το τελευταίο ραντεβού, μου μίλησε εξ ολοκλήρου στα γαλλικά. Αυτό ήταν κάτι που εκτίμησα ως δείγμα εξαιρετικής ευγένειας και λεπτότητας...

Ακούω συχνά να λένε για τον Λαμπράκη ότι ήταν ένας αριστοκράτης και νομίζω ότι πρόκειται για μεγάλη παρεξήγηση. Αυτό που μας λείπει είναι η εικόνα του αστού. Η μεγαλοαστική τάξη, με τα όποια αρνητικά της, έχει αρχές. Είναι μια μειονότητα στη χώρα μας, της οποίας εκείνος ήταν ένας σπουδαίος εκπρόσωπος. Ο Λαμπράκης ήταν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ ταλέντου, ικανοτήτων, υψηλού μορφωτικού επιπέδου και ανθρωπισμού. Ενας λαμπερός αστός...


Βαρβάρα Τερζάκη

Αλέξανδρος Μυράτ - εφ. Το Βήμα, 25-12-2009