«Μαζικές αλλαγές στον πλανήτη»

Ο Jim Leape, διευθυντής WWF, αισιοδοξεί για τις διαπραγματεύσεις στην Κοπεγχάγη

«Η κλιματική αλλαγή είναι κυρίως οικονομικό, κοινωνικό και μετά περιβαλλοντικό πρόβλημα» τονίζει στην «Κ» ο κ. Jim Leape, γενικός διευθυντής του Διεθνούς WWF (παγκόσμιο ταμείο για τη Φύση) που εμφανίζεται ωστόσο αισιόδοξος όσον αφορά την έκβαση των «διαπραγματεύσεων» περί τις κλιματικές αλλαγές, στην Κοπεγχάγη, τον προσεχή Δεκέμβριο. Ο ίδιος μιλά ακόμα για την οικονομική κρίση και τη αειφόρο ανάπτυξη, την ξηρασία στη Μεσόγειο και τις επιπτώσεις στην Ελλάδα.

– Ποιο είναι το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης σήμερα;

– Χωρίς αμφιβολία, η κλιματική αλλαγή. Δεν πρόκειται απλώς για ένα «περιβαλλοντικό πρόβλημα». Αποτελεί επίσης το σημαντικότερο πρόβλημα στον τομέα της οικονομίας, των κοινωνικών θεμάτων, της ανάπτυξης και της υγείας. Η κλιματική αλλαγή, θα επιφέρει μαζικές αλλαγές στον πλανήτη.

Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, θα αισθανθείτε πιο έντονα τις συνέπειες μιας γενικότερης ξηρασίας που παρατηρείται στη Μεσόγειο, η οποία επηρεάζει την επάρκεια των υδάτινων πόρων και απειλεί τη γεωργία, τα αστικά κέντρα και τις βασικές σας βιομηχανίες, όπως ο τουρισμός. Θα αυξηθεί η συχνότητα των δασικών πυρκαγιών. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι μπορεί να χαθεί το 30% των ειδών.

Η κλιματική αλλαγή

– Είστε αισιόδοξος για την έκβαση των διαπραγματεύσεων στην Κοπεγχάγη; Η οικονομική κρίση θα αποβεί υπέρ ή κατά του περιβάλλοντος;

– Η Κοπεγχάγη αποτελεί το επιστέγασμα μιας διαδικασίας που ξεκίνησε πριν από ενάμιση χρόνο στο Μπαλί για να αντικαταστήσει το – ανεπαρκές- Πρωτόκολλο του Κιότο που λήγει. Το τελικό αποτέλεσμα της Συνδιάσκεψης του Μπαλί ήταν πολύ καλύτερο από το αναμενόμενο. Αυτή τη στιγμή η Κοπεγχάγη δεν εμφανίζεται πολλά υποσχόμενη, όμως με σκληρή δουλειά και καλή πρόθεση μπορεί να τα καταφέρουμε. Εξαιτίας της οικονομικής κρίσης ο κόσμος δεν εστιάζει πλέον τόσο πολύ στις διαπραγματεύσεις για το κλίμα. Παρόλα αυτά, τα οικονομικά δεδομένα είναι ξεκάθαρα - το κόστος της κλιματικής αλλαγής θα είναι πολύ μεγάλο, ενώ το κόστος της έγκαιρης δράσης, σημαντικά μικρότερο.

Επιπλέον, τα κονδύλια που δίδονται για την οικονομική ανάκαμψη παρέχουν μία άνευ προηγουμένου ευκαιρία για την αναδιάρθρωση των οικονομιών προς μία πιο αειφόρο κατεύθυνση.

– Ποιες είναι οι χώρες που «φοβάστε» περισσότερο στη διαπραγμάτευση και γιατί;

– Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι σημαντικότερες δεσμεύσεις πρέπει να προέλθουν από τις χώρες που παράγουν τις περισσότερες εκπομπές ρύπων. Υπάρχουν ενθαρρυντικά μηνύματα από τους μεγαλύτερους ρυπαντές όπως οι ΗΠΑ, η Ευρώπη και η Κίνα. Πολύ ενθαρρυντική ήταν και η απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης για την οριστική παύση των σχεδίων ανάπτυξης μονάδων λιθάνθρακα, κάτι που και το WWF Ελλάς επεδίωκε.

– Η Ε.Ε. έχει θέσει ως έναν από τους βασικούς της στόχους την προστασία της βιοποικιλότητας, το θέμα του συνεδρίου που ξεκινά αύριο, στην Αθήνα. Υπάρχουν στοιχεία, επιστημονικά στοιχεία που να δείχνουν ότι «χάνουμε» είδη και τι σημαίνει αυτό;

– Η ικανότητα της Γης να υποστηρίζει μία ακμάζουσα ποικιλία ειδών, συμπεριλαμβανομένου και του ανθρώπου, είναι μεν μεγάλη αλλά πεπερασμένη. Οταν η ανθρώπινη ζήτηση υπερβαίνει τα όρια της διαθεσιμότητας πλήττεται η υγεία των ζωντανών συστημάτων. Είμαστε μέρος του ιστού της ζωής που αυτή τη στιγμή καταστρέφεται και υποβαθμίζεται με ρυθμούς πιο ταχείς από ποτέ. Τελικά, αυτή η απώλεια απειλεί την ανθρώπινη ευημερία.

Αρχικά αποτελέσματα του πρώτου σημαντικού «τεστ υγείας» των ευρωπαϊκών ειδών και οικοτόπων δείχνουν ότι για το 50% των ειδών και για περισσότερα από το 75% των οικοτόπων που προστατεύονται, η κατάσταση διατήρησής τους είναι «μη ικανοποιητική». Η Ευρώπη έχει ένα σημαντικό -αν και ακόμα ανεπαρκές- 20% της χερσαίας της έκτασης χαρακτηρισμένο ως προστατευόμενο (Natura 2000). Η πρόκληση είναι η προστασία και διαχείριση των περιοχών αυτών να βρεθούν στο επίκεντρο του πολιτικού ενδιαφέροντος.

– «Γενικός Διευθυντής του Διεθνούς WWF». Αισθάνεστε ότι μπορείτε να κάνετε πράγματα για να βοηθήσετε τον πλανήτη ή συχνότερα απογοητεύεστε από όσα συμβαίνουν;

–Το WWF, θα κλείσει τα 50 του χρόνια το 2010. Ως Γενικός Διευθυντής της Διεθνούς Γραμματείας του WWF, έχω την τιμή να ηγούμαι ενός παγκόσμιου δικτύου με παρουσία σε περισσότερες από 100 χώρες που καθοδηγείται από τα καλύτερα διαθέσιμα επιστημονικά δεδομένα, αναζητώντας ενεργά λύσεις. Θα μας βρείτε να δουλεύουμε σε απομακρυσμένα χωριά, να ασκούμε πίεση σε διοικητικά συμβούλια επιχειρήσεων, σε κυβερνητικά γραφεία και στις αίθουσες διεθνών οργανισμών.

Ολα τα παραπάνω, σαφώς βοηθούν τον πλανήτη. Η πρόκληση είναι να μετατρέψουμε αυτές τις επιτυχίες σε μια ευρύτερη αλλαγή.

– Στην Ελλάδα πολλοί πολίτες συμμετείχαν στην «Ωρα της Γης». Ωστόσο, η χώρα μας δεν φημίζεται για το περιβαλλοντικό της προφίλ. Τι θα προτείνατε να γίνει;

– Η Ελλάδα αποτέλεσε μία ξεχωριστή συμμετοχή στην «Ωρα της Γης». Οι πολίτες μπορούν να καταφέρουν πολλά, όμως, εν τέλει, χρειαζόμαστε και πολιτική ηγεσία με όραμα και πολιτικές δεσμεύσεις. Για παράδειγμα, είναι καιρός η Ελλάδα να αποκτήσει ένα λειτουργικό, ισχυρό και ανεξάρτητο υπουργείο Περιβάλλοντος.

– Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις πόσο μπορούν να βοηθήσουν όταν δεν υπάρχει πολιτική βούληση;

— Η πολιτική βούληση δεν διαμορφώνεται εκ του μηδενός. Μία από τις σημαντικότερες λειτουργίες των οργανώσεων είναι να τη δημιουργούν και να τη διατηρούν. Ενας από τους τομείς στους οποίους συνδράμουμε είναι η εξασφάλιση ή η δημιουργία μηχανισμών ούτως ώστε οι τοπικές κοινωνίες και η κοινωνία των πολιτών να μπορούν να συμμετάσχουν αποτελεσματικά στη διαδικασία λήψης αποφάσεων που αφορούν το περιβάλλον.

Συνέδριο στην Αθήνα για τη βιοποικιλότητα

Ο κ. Jim Leape, γενικός διευθυντής του Διεθνούς WWF βρίσκεται στην Αθήνα προκειμένου να συμμετάσχει στο διήμερο συνέδριο με θέμα «Η προστασία της βιοποικιλότητας μετά το 2010» που θα πραγματοποιηθεί αύριο και μεθαύριο. Το 2000, η παγκόσμια κοινότητα έθεσε ένα στόχο για τη μείωση του ρυθμού απώλειας της βιοποικιλότητας έως το 2010, ο οποίος δυστυχώς δεν φαίνεται ότι θα επιτευχθεί. Το συνέδριο διοργανώνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας, προκειμένου να συζητηθούν οι στόχοι για την μετά το 2010 –που έχει ονομαστεί Διεθνές Ετος Βιοποικιλότητας– περίοδο.

Εκτός από τον Επίτροπο Περιβάλλοντος, κ. Σταύρο Δήμα, θα παραστούν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Κάρολος Παπούλιας, ο πρωθυπουργός κ. Κώστας Καραμανλής, ο πρόεδρος της Βουλής κ. Δημήτρης Σιούφας, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Xoσέ Μανουέλ Μπαρόζο και υπουργοί Περιβάλλοντος κρατών - μελών.

Βαρβάρα Τερζάκη

Συνέντευξη στην Τάνια Γεωργιόπουλου - Εφ. Καθημερινή, 26-04-2009