ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ – Η κρίση στην αυτοκινητοβιομηχανία δοκιμάζει τα όρια της ακτιβιστικής προσέγγισης του νέου προέδρου Ομπάμα και την οξύτητα των πολιτικών του ενστίκτων. Όπως συνέβη για τόσα ζητήματα που ανέκυψαν κατά τη διάρκεια αυτών των υπερδραστηρίων 100 πρώτων ημερών του στην εξουσία, ο κ. Ομπάμα βρέθηκε μπροστά σε κρίσιμες αποφάσεις όσο ελάχοστοι από τους προκατόχους του. Η τρέχουσα παρέμβαση του σε ένα νευραλγικό τομέα της οικονομίας αποτελεί υπόδειγμα παιδείας, διοικητικών χειρισμών και λήψης αποφάσεων για ένα νεοφώτιστο πρόεδρο.
Βοηθούμενος από βετεράνους συμβούλους προηγούμενων κυβερνήσεων, ο κ. Ομπάμα, συχνά μετά το δείπνο με τη γυναίκα του και τις κόρες του, «καταβρόχδιζε» ενημερωτικές εκθέσεις μέχρι αργά τα μεσάνυχτα, προκειμένου να αποκτήσει επαρκείς γνώσεις γύρω από το πολυσύνθετο ζ’ητημα των αυτοκινητοβιομηχανιών. Φρόντισε όμως οι απευθείας επαφές με τις αυτοκινητοβιομηχανίες να γίνουν από τους συμβούλους του, ενώ ο ίδιος δεν μίλησε ποτέ με το διευθύνοντα σύμβουλο της General Motors, τον οποίο απέλυσε.
Μεθοδικός και αμερόληπτος, ο κ. Ομπάμα εξόργισε όχι μόνο ισχυρά πρόσωπα του Κογκρέσου αλλά και τα συνδικάτα που βοήθησαν στην εκλογή του, στη συνέχεια όμως φρόντισε να τους καταπραΰνει. Ενθάρρυνε τον εσωτερικό διάλογο αλλά αναγκάστηκε να αποσοβήσει τις εντάσεις καθώς ο υπουργός Οικονομικών του και ο οικονομικός σύμβουλος του Λευκού Οίκου έκαναν ελιγμούς για να ενισχύσουν τη θέση τους. Στο τέλος κατέβαλε μεγάλη προσπάθεια για να πετύχει μια άριστη ισορροπία ανάμεσα στην κυβερνητική εξουσία και τις συνάμεις της αγοράς, ένα θέμα που καθόρισε τους πρώτους μήνες της θητείας του.
«Τα προβλήματα ήταν προφανή: προσπαθούσε να εξισορροπήσει το προσωπικό του ενδιαφέρον να δει τις εταιρείες να επιβιώνουν και να ευημερούν προς όφελος των εργαζομένων, των κοινοτήτων όπου δραστηριοποιούνται αλλά και όλων των εταιριών που σχετίζονται με τα συμφέροντα του αμερικανού φορολογουμένου», υποστηρίζει ο Ντειβιντ Αξελροντ, επικεφαλής σύμβουλος του προέδρου. «Και το επιστέγασμα όλων αυτών είναι: ‘πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να παρέμβει η κυβέρνηση;’»
Παρ’όλη όμως την αυτοπεποίθηση του κ. Ομπάμα – ακόμα και φιλικά προσκείμενα άτομα μιλούν για ένα είδος αλαζονείας – πρόκειται για έναν πρόεδρο που έχει πίσω του μόλις μία τετραετία στο νομοθετικό σώμα του Ιλινόις και ουσιαστικά τώρα μαθαίνει τη δουλειά. Οι συμβιβαστικές τάσεις του, τις οποίες έχουμε δει συχνά να εκφράζονται κατά τις δοσοληψίες του με το Κογκρέσο, θέτουν υπό αμφισβήτηση τη βούληση του να αντιπαρατεθεί στα ισχυρά συμφέροντα.
Ενώ η General Motors και η Chrysler αναδιαρθρώνονται κατ΄απαίτηση του, η τελική επιτυχία της στρατηγικής Ομπάμα ενδέχεται να στηρίζεται εν μέρει στο κατά πόσο είναι διατεθειμένος να τα βάλει με ψηφοφόρους του όπως τα συνδικάτα, που διαδραμάτισαν ζωτικό ρόλο στην πολιτική του εξέλιξη.
Την ώρα που ο κ. Ομπάμα ετοιμαζόταν να αναλάβει τα προεδρικά του καθήκοντα, στηριζόταν όλο και περισσότερο στους στενότερους βοηθούς του, κυρίως στον Λόρενς Σάμερς, που ανέλαβε πρόσφατα τη θέση του ανωτάτου οικονομικού συμβούλου, και τον Τίμοθι Γκάιντερ, τον μετέπειτα υπουργό Οικονομικών. Ελάχιστα άτομα από το στενό επιτελείο του διέθεταν εμπειρία στις επιχειρήσεις, πόσο μάλλον στον κλάσο της αυτοκινητοβιομηχανίας.
Ο κ. Ομπάμα άρχισε να εκνευρίζεται με τα ανώτατα στελέχη των αυτοκινητοβιομηχανιών, οι οποίοι, κατά την άποψη του, για πολύ καιρό έπαιρναν λανθασμένες αποφάσεις. «Μα τι σκέφτονται αυτοί οι άνθρωπο;» θυμάται ο κ. Αξελροντ ότι είχε αναφωνήσει ο κ. Ομπάμα, όταν οι διευθύνοντες σύμβουλοι της Chrysler, της Ford και της General Motors ήρθαν με τα ιδιωτικά τους αεροσκάφη στην Ουάσιγκτον για να ζητήσουν οικονομικές απαλλαγές. Στην εκπομπή «Meet the Press» του καναλιού ΝΒC τον περασμένο Δεκέμβριο ο κ. Ομπάμα στηλίτευε τους αυτοκινητοβιομηχάνους για «διάπραξη λαθών στρατηγικής επαναλειμμένως» και για «αποτυχία προσαρμογής στις επιταγές των καιρών», προσθέτοντας ότι οι φορολογούμενοι «είχαν μπουχτίσει» από αυτή την κατάσταση, το ίδιο και ο ίδιος.
Καλώς ή κακώς, ο κ. Ομπάμα έκανε πολλά σ’αυτές τις 100 πρώτες ημέρες του στην εξουσία. Η κρίση στην αυτοκινητοβιομηχανία τον ανάγκασε να εξετάσει επιλογές που κάποτε θεωρούνταν αδιανόητες και, όπως πολλά ακόμα προβλήματα, παραμένει δυσεπίλυτη.
Όσον αφορά τον τρόπο διακυβέρνησης, ο κ. Ομπάμα θυμίζει κατά καιρούς διασταύρωση των δύο τελευταίων προκατόχων του: πνευματικά ανήσυχος, φιλοσοφικά ευέλικτος και ανοιχτός σε προτάσεις, όπως ο Μπιλ Κλίντον, και από την άλλη πειθαρχημένος, πρόθυμος να αναθέσει καθήκοντα σε τρίτους και άνετος στη λήψη τολμηρών αποφάσεων όπως ο Τζορτζ Μπους.
Ο κ. Ομπάμα μαθαίνει γρήγορα ότι δεν είναι δυνατόν να ευχαριστήσει ταυτόχρονα όλους τους ψηφοφόρους του, ενώ οι ηγέτες των εργατικών συνδικάτων, οι οποίοι τον στήριξαν ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του, συχνά ενοχλούνται από τους χειρισμούς του. Η UAW κάλεσε πρόσφατα τα μέλη της να στείλουν ηλεκτρονικά μηνύματα στο Λευκό Οίκο απιτώντας «να υπερασπιστεί με σθένος τα συμφέροντα των εργαζομένων και των συνταξιούχων κατά τις διαπραγματεύσεις για την αναδιάρθρωση της αυτοκινητοβιομηχανίας». Ο κ. Ομπάμα ρισκάρει θεωρώντας ότι η κρίση του είναι σωστή προκειμένου να σωθεί ένας βιομηχανικός κλάδος που βρίσκεται στην καρδιά της οικονομίας και της αυτοεκτίμησης του αμερικανικού λαού.
«Στην παρούσα φάση η κυβέρνηση παίζει πόκερ», υπογραμμίζει ο κ. Ντίνγκελ. «Αν όμως ο πρόεδρος καταφέρει να εξασφαλίσει τα αναθεματισμένα δάσνεια και να σώσει τη βιομηχανία, υποθέτω ότι δεν θα έχω λόγο να διαμαρτύρομαι».
Bαρβάρα Τερζάκη
Άρθρο Jim Rutenberg, Peter Baker, Bill Vlasic - Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, The New York Times, 03-05-2009
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου