Διαστάσεις: Φλερτάροντας τους Αδελφούς Μουσουλµάνους

Μιχάλη Μητσού (Τα Νέα)
Το 1953, έναν χρόνο πριν απαγορευτεί η Μουσουλµανική Αδελφότητα από τον Νάσερ, η αµερικανική Υπηρεσία Πληροφοριών κάλεσε καµιά σαρανταριά ισλαµιστές λογίους και πολιτικούς ηγέτες από µουσουλµανικές χώρες για ένα συνέδριο στο Πανεπιστήµιο του Πρίνστον. Η πρόσκληση έγινε στο πλαίσιο ενός µυστικού αµερικανικού προγράµµατος και ο πραγµατικός λόγος ήταν να εντυπωσιαστούν οι επισκέπτες από την πνευµατική και ηθική δύναµη της χώρας, ώστε να επηρεάσουν συνέχεια τη µουσουλµανική κοινή γνώµη. Οπως γράφει όµως στο «New York Review of Books» ο Ιαν Τζόνσον, συγγραφέας του βιβλίου «Ενα τζαµί στο Μόναχο», ο απώτερος στόχος ήταν να αρχίσει µια αντικοµµουνιστική εκστρατεία σε αυτές τις χώρες που είχαν πρόσφατα αποκτήσει την ανεξαρτησία τους. Στην εκστρατεία αυτή, η θρησκεία θα έπαιζε σηµαντικό ρόλο.

Οπως φαίνεται από το βιβλίο των ραντεβού του προέδρου Αϊζενχάουερ, ένας από τους καλεσµένους ήταν ο Σαϊντ Ραµαντάν, γαµπρός του ιδρυτή της Μουσουλµανικής Αδελφότητας (και πατέρας του ελβετού θεωρητικού του ευρω-ισλάµ Ταρίκ Ραµαντάν). Ο Ραµαντάν, που θεωρούνταν τότε κάτι σαν «υπουργός Εξωτερικών» της Αδελφότητας, χαρακτηριζόταν σε αναλύσεις της CIA «φαλαγγίτης» και «φασίστας». Αλλά αυτό δεν εµπόδισε τον Λευκό Οίκο να τον καλέσει. Και στο τέλος της δεκαετίας, η CIA τον υποστήριζε πλέον ανοιχτά. Αλλά ο Ραµαντάν, που ενδιαφερόταν περισσότερο να διαδώσει τις ισλαµιστικές του ιδέες από το να πολεµήσει τον κοµµουνισµό, έπαιζε το δικό του παιχνίδι. Κατέλαβε (µε την υποστήριξη των Ηνωµένων Πολιτειών) ένα τζαµί στο Μόναχο, έδιωξε τους ντόπιους µουσουλµάνους και το µετέτρεψε σε ένα από τα σηµαντικότερα κέντρα της Αδελφότητας. Αργότερα θα υποστήριζε την ιρανική επανάσταση και θα βοηθούσε να διαφύγει ένας ακτιβιστής που δολοφόνησε έναν από τους διπλωµάτες του Σάχη στην Ουάσιγκτον.

Είναι προφανές ότι οι Αµερικανοί δεν είχαν ποντάρει στο σωστό άλογο. Παρά ταύτα, συνέχισαν να έχουν µυστικές συναντήσεις µε στελέχη της Αδελφότητας. Μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεµβρίου, ο πρόεδρος Μπους δήλωσε ότι ορισµένα µέλη της οργάνωσης υποστήριζαν την τροµοκρατία. Στο τέλος της δεύτερης θητείας του όµως, κι ενώ οι Ηνωµένες Πολιτείες έχαναν δύο πολέµους στον µουσουλµανικό κόσµο και αντιµετώπιζαν εχθρικές µουσουλµανικές µειονότητες σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες (όπου η Αδελφότητα είχε σηµαντική επιρροή), οι δύο πλευρές φλερτάριζαν και πάλι. Το 2006, µια έκθεση της CIA ανέφερε ότι η Αδελφότητα χαρακτηρίζεται από «εντυπωσιακό εσωτερικό δυναµισµό, οργάνωση και κοινή λογική». Την ίδια στιγµή, βέβαια, η Ουάσιγκτον υποστήριζε διάφορα αυταρχικά καθεστώτα που ήθελαν να συντρίψουν αυτή την οργάνωση… Και τώρα; Αν πριν από µισό αιώνα, η ∆ύση χρησιµοποιούσε τη Μουσουλµανική Αδελφότητα για να αποκοµίσει βραχυπρόθεσµα τακτικά οφέλη, σήµερα διαπιστώνει ότι έχει απέναντί της έναν παίκτη που κατορθώνει να επιβιώνει συνθέτοντας τον φονταµενταλισµό µε τις σύγχρονες πολιτικές µεθόδους. Στη νέα εποχή που ανατέλλει στην Αίγυπτο, αυτός ο παίκτης θα διαδραµατίσει ασφαλώς σηµαίνοντα ρόλο.