Ο σύγχρονος Ροβινσώνας ζει ευτιχισμένος στην έρημο του Τέξας

Συνέντευξη στον Κ. Τσαβαλο (Το Βήμα)

Μια εμπειρία ζωής στα άκρα. Το 2007 παράτησε τη Νέα Υόρκη, όπου δούλευε για 25 χρόνια ως φωτογράφος μόδας, πούλησε το αγορασμένο με δυσβάστακτο δάνειο σπίτι του, «καθάρισε» για όλα τα λεφτά που χρωστούσε και δραπέτευσε, παρέα μόνο με τη σκυλίτσα του, στην έρημο του Τέξας. Στα 51 του σήμερα ο Αμερικανός Τζον Γουέλς είναι ένας σύγχρονος Ροβινσώνας. Οχι επειδή τον ξέβρασε κάπου το κύμα, αλλά από συνειδητή επιλογή. Αγόρασε πάμφθηνα- μόλις για 5.500 ευρώ- 160 «άγονα» στρέμματα κοντά στα σύνορα με το Μεξικό και βάλθηκε να χτίζει με τα χέρια του, με λίγα χρήματα, τον προσωπικό του μικρό παράδεισο. Επινοητικός και μοναχικός, αυτός ο ερημίτης του 21ου αιώνα λογοδοτεί μόνο στο όραμά του να είναι αυτάρκης με λιτά μέσα, χωρίς πολυτέλειες, χωρίς οικογένεια και κοινωνικές δεσμεύσεις. Και σήμερα, τέσσερα χρόνια μετά, δηλώνει «πιο ευτυχισμένος από ποτέ».

Δεν μπορείς να βρεις εύκολα την Τερλίγκουα, μια τοποθεσία χωμένη βαθιά μέσα στην ανεμοδαρμένη τεξανή έρημο, 50 χιλιόμετρα από τα σύνορα των ΗΠΑ. Οι ντόπιοι τη λένε «moonscape», δηλαδή «σεληνιακό τοπίο». Δεν υπάρχει καν στασυστήματα δορυφορικού εντοπισμού GΡS. «Ηταν το ιδανικό μέρος να έρθω να ζήσω, μακριά από τον θόρυβο της Νέας Υόρκης» εξηγεί ο Τζον Γουέλς, που ακολουθεί νοερώς τα βήματα του συγγραφέα Χένρι Ντέιβιντ Θορό. Εκείνος το 1854 αποσύρθηκε σε ένα ξεκλείδωτο σπίτι, σε δάσος, στη λίμνη Γουόλντεν της Νέας Αγγλίας «για να ζήσει ελεύθερος, να αντικρίζει μόνο την ουσία της ζωής». Διόλου τυχαία, οι «Νew Υork Τimes» αποκάλεσαν πρόσφατα τον Γουέλς «σύγχρονο Θορό».

Με τη μακριά λευκή του γενειάδα αυτός ο αλλόκοτος πρώην Νεοϋορκέζος μοιάζει σαν ο χαμένος τρίτος κιθαρίστας του ροκ συγκροτήματος ΖΖ Τop. «Κουράστηκα να ζω σε ένα επαγγελματικό περιβάλλον όπου όλοι συζητούσαν πώς θα είναι το μαύρο χρώμα στα ρούχα εφέτος» λέει.

Τον Οκτώβριο του 2007 αγόρασε αυτή την ανυπότακτη γη, τον Δεκέμβριο εγκαταστάθηκε. Αρχικά έχτισε ένα μικρό σπίτι και σταδιακά, με απλές γνώσεις μηχανικής και φυσικής, με καθημερινή δουλειά, με απλά και βασικά εργαλεία, είδε τον εαυτό του να αλλάζει: από homo consumericus (άνθρωπος καταναλωτής) έγινε homo faber (άνθρωπος κατασκευαστής).

Φτιάχνει τα πάντα μόνος του. Ξυπνάει με την αυγή και χτίζει την οροφή στο θερμοκήπιο που κατασκευάζει εδώ και λίγες εβδομάδες. Το μεσημέρι μπορεί να ψήσει λίγο κρέας στο αυτοσχέδιο ηλιακό του τηγάνι. Το απόγευμα ίσως να αρμέξει την αγελάδα του, την Μπενίτα, και να ρίξει δικό του λίπασμα στις πατάτες που καλλιεργεί. Το βράδυ θυμάται ότι ο άνθρωπος είναι κοινωνικό πλάσμα. Και επικοινωνεί: καταγράφει τις δραστηριότητες της ημέρας στο προσωπικό του blog, http://thefieldlab. blogspot.com/. Μπορεί να περάσουν μερόνυχτα χωρίς κανέναν επισκέπτη, αλλά αυτό δεν τον ενοχλεί καθόλου. «Πειραματίζομαι με τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας εδώ και μια δεκαετία.Πλέον νομίζω πως ήρθε η ώρα να βάλω σε εφαρμογή όσα έμαθα όλα αυτά τα χρόνια» τονίζει ο πωγωνοφόρος ερημίτης, βαφτίζοντας το μικρό του «βασίλειο» «Field Lab» (Υπαίθριο Εργαστήριο).

«Ακόμη κι εδώ,στη μέση της ερήμου, έχω ό,τι χρειάζομαι:νερό της βροχής,ρεύμα ισχύος 225 Watt που παίρνω από συλλέκτες και δυο μεγάλες μπαταρίες που συσσωρεύουν την ηλιακή ενέργεια και σύντομα θα έχω ένα μεγάλο θερμοκήπιο καλλιέργειας των δικών μου φρούτων και λαχανικών» επισημαίνει με υπερηφάνεια.
Για το αν ο υπόλοιπος πλανήτης... γυρίζει ακόμη, ας είναι καλά το Ιnternet. «Ενημερώνομαι μέσω του λάπτοπ μου. Πλέον όλα, από το τι καιρό θα κάνει στο Τέξας ως το τι συμβαίνει με τις εξεγέρσεις στη Βόρεια Αφρική, είναι διαθέσιμα στο Διαδίκτυο.Χρησιμοποιώ επίσης τον υπολογιστή για να μιλάω, τηλεφωνικά ή με τη βοήθεια βιντεοκλήσης, με φίλους μου σε διάφορα μέρη του κόσμου» λέει.
Και η διασκέδαση; «Βρίσκομαι σε αρμονία με την άγρια φύση.Μόνο αν είσαι στη μέση του πουθενά μπορείς να απολαύσεις μικρές πολυτέλειες, όπως το να δεις ολοκάθαρα όλα τα αστέρια του Γαλαξία μας» τονίζει.

Σε όσους θεωρούν ότι είναι σχετικά μεγάλος για την εντυπωσιακή αλλαγή ζωής που επιχειρεί, απαντά: «Το εγχείρημά μου αυτό με βρίσκει στην καλύτερη ηλικία,στην καλύτερη περίοδο της ζωής μου». Και καταλήγει με αυτοσαρκασμό: «Το μόνο αρνητικό που έχω εντοπίσει εδώ και σχεδόν τέσσερα χρόνια είναι ότι δεν ξέρω ανμετά από τόσες χειρωνακτικές εργασίεςμυρίζω άσχημα,αφού δεν έχω κανέναν να μου το πει!».

Το 2001 ο Γουέλς αποφάσισε να κάνει το μεγάλο άνοιγμα της ζωής του: αγόρασε ένα μεγάλο σπίτι έξω από τη Νέα Υόρκη αντί 170.000 ευρώ,αλλά δεν κατάφερε να το χαρεί,αφού,όπως λέει ο ίδιος,«δεν είχα οικογένεια και παιδιά,ενώ ύστερα από έξι χρόνια είχαν μαζευτεί χρέη ύψους 47.000 ευρώ».Ευτυχώς για τον ίδιο,το 2007 πούλησε το σπίτι σε μια οικογένεια αντί 425.000 ευρώ,σε υπερδιπλάσια τιμή απ΄ ό,τι το είχε αγοράσει, αποπληρώνοντας όλα του τα χρέη,ενώ ταυτόχρονα ακύρωσε και την πιστωτική του κάρτα. «Οταν πήρα τηλέφωνο να την ακυρώσω,η υπάλληλος με ρώτησε τον λόγο που το έκανα και της απάντησα “επειδή δεν χρωστάω λεφτά σε κανέναν!”»θυμάται ο ίδιος.Η υπάλληλος του απάντησε:«Σας ζηλεύω,μακάρι να μπορούσα να πω κι εγώ το ίδιο για μένα».

«Είμαι στον πλανήτη μου» μας λέει περήφανος από μια άκρη της ερήμου του Τέξας ο Τζον Γουέλς. Ο μόνος του φόβος είναι ο καιρός.Και εξηγεί πώς ίσα που πρόλαβε να δραπετεύσει από την οικονομική κρίση του 2008 για να επιχειρήσει να χτίσει το μοναχικό όνειρό του - Θεωρείτε πλέον τον εαυτό σας απελευθερωμένο από τις lifestyle «προσταγές» του σύγχρονου πολιτισμού;
«Ακόμη και στην ηλικία αυτή συνεχώς ανακαλύπτω τον εαυτό μου.Μόλις τα τελευταία χρόνια κατάλαβα επιτέλους τη διαφορά ανάμεσα στο “τι θέλω” και στο “τι χρειάζομαι” για να είμαι ευτυχισμένος.Αφού με ρωτάτε,όχι,δεν μου λείπει απολύτως τίποτε από τον πρότερο βίο μου στη Νέα Υόρκη.Είναι συναρπαστικό να δημιουργείς τον δικό σου κόσμο και να ζεις μέσα σε αυτόν. Είμαι στον πλανήτη μου.Ωρες-ώρες μού φαίνεται σαν να περπατάω στην επιφάνεια της Σελήνης».

- Πώς είναι να ζεις με τους δικούς σου όρους;
«Υπέροχα.Πάνε τέσσερα χρόνια από τότε που πήρα την απόφαση να ζήσω το υπόλοιπο της ζωής μου χωρίς κανένα απολύτως οικονομικό χρέος- και δεν μετανιώνω στιγμή.Αν είχα καθυστερήσει μερικούς μήνες,θα είχα πέσει πάνω στη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και τότε θα μου ήταν εξαιρετικά δύσκολο να ξεμπλέξω και να πάρω τον δρόμο της Αγριας Δύσης.Ευτυχώς,δεν ήμουν παντρεμένος και δεν είχα παιδιά,παρά μόνο τον εαυτό μου να φροντίσω.Σήμερα είμαι ευτυχισμένος, γιατί ξυπνάω με την ανατολή του ήλιου,κάνω όποια δουλειά θεωρήσω εγώ χρήσιμη και όταν πέφτω για ύπνο το βράδυ αισθάνομαι “γεμάτος” μέσα μου».

- Ποιες αρετές χρειάζεται όποιος αποτολμήσει ένα παρόμοιο εγχείρημα;
«Το κυριότερο είναι να γνωρίζει τις ικανότητες αλλά και τους περιορισμούς που του επιβάλλει η ανθρώπινη φύση του.Και έπειτα να συνειδητοποιήσει ότι αυτό που κάνει,δηλαδή το να αναλάβει τα ηνία της μοίρας του,είναι κάτι που οφείλει στον εαυτό του».

- Σας έχει αλλάξει η διαμονή σας στην ερημιά του Τέξας;
«Σίγουρα.Εμαθα ότι είμαι ικανός να κατασκευάσω σχεδόν τα πάντα,αν έχω άπλετο χρόνο και βασικά εργαλεία.Το γεγονός ότι κρατώ ημερολόγιο των δραστηριοτήτων μου,διά μέσου του προσωπικού μου μπλογκ,μου δίνει κίνητρο να ξυπνήσω την επόμενη ημέρα και να προσπαθήσω να φτιάξω κάτι ολότελα καινούργιο και χρήσιμο».

- Ποιο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζετε;
«Ο καιρός.Διότι μπορεί να γίνει ο καλύτερος σύμμαχός σου αλλά και ο πιο δυνατός εχθρός σου.
Τον χειμώνα είναι υπέροχα,αλλά τον Αύγουστο φρικτά,αφού τη χειμωνιάτικη δροσιά της ερήμου διαδέχονται μεγάλες περίοδοι ξηρασίας και,ενίοτε,καταιγίδων.Αυτό που κατάλαβα είναι ότι κάποιος μπορεί να χαρεί την έρημο μόνο αν είναι προετοιμασμένος ως το μεδούλι γι΄ αυτό που θα συναντήσει εδώ: μια εμπειρία ζωής στα άκρα».

Οπως ο ομηρικός Οδυσσέας είχε τον πιστό του σκύλο, Αργο, να τον περιμένει,έτσι και ο Γουέλς τον πρώτο δύσκολο καιρό της προσαρμογής του στις νέες συνθήκες ζωής είχε δίπλα του ηθικό συμπαραστάτη την πιστή του σκυλίτσα,Γκόλντι. «Ηταν μαζί μου από την πρώτη ημέρα που πάτησα το πόδι μου στην ερημιά αυτή» λέει συγκινημένος ο φωτογράφος,συμπληρώνοντας ότι «οι αγαπημένες της ασχολίες ήταν να με κοιτάζει καρτερικά την ώρα που έχτιζα το σπίτι και να παίζει κυνηγώντας έντομα». Δυστυχώς,στα 17 της χρόνια η Γκόλντι αρρώστησε και ο ιδιοκτήτης της αναγκάστηκε να της κάνει ευθανασία.Την έθαψε δίπλα στο σπίτι του,μέσα σε έναν τάφο σε σχήμα πυραμίδας,με την κορφή της να κοιτάζει τα αστέρια.Σήμερα τη θέση της Γκόλντι έχουν πάρει άλλα δύο τετράποδα: ένας γαϊδαράκος ονόματι Φλόπι και μία αγελάδα,η Μπενίτα.

Ορθοπεταλιές στο ποδήλατο-πλυντήριο ρούχων
Πενία τέχνας κατεργάζεται: ανάμεσα στις πλέον ευφάνταστες εφευρέσεις που σκαρφίστηκε ο κ. Γουέλς προκειμένου να κάνει την καθημερινότητά του ευκολότερη ήταν το ποδήλατο-πλυντήριο με την ονομασία «Βike-Ο-Worsher». Χρησιμοποιώντας στοιχειώδεις γνώσεις Φυσικής και βάζοντας το κεφάλι του να δουλέψει, ο φωτογράφος κατασκεύασε ένα ποδήλατο που εκτελεί τις δύο βασικές λειτουργίες ενός συμβατικού πλυντηρίου: κάνοντας πετάλι μπροστά, πλένει τα ρούχα του, ενώ κάνοντας πισωπεταλιά, τα βάζει σε λειτουργία «στράγγισμα και ξέβγαλμα». Το απαιτούμενο νερό το προμηθεύεται από την ίδια τη φύση. «Ολες οι μορφές ζωής στην έρημο έχουν προσαρμοστεί να ζουν εδώ με ό,τι τους παρέχεται, δηλαδή βρόχινο νερό» επισημαίνει ο Γουέλς,καταλήγοντας με την επισήμανση ότι «το κλειδί είναι η αποθήκευση του νερού της βροχής.Εχω ήδη μια δεξαμενή χωρητικότητας 2.000 λίτρων και σε λίγο καιρό θα εγκαταστήσω μια μεγαλύτερη,χωρητικότητας 6.000 λίτρων».

Γυναίκες; Γάμος; Πιο καλή η μοναξιά...
Ο 51χρονος ερημίτης λέει ότι δεν του λείπουν οι γυναίκες. «Εχω πολλά χρόνια να κάνω δεσμό και σχεδόν έχω ξεχάσει πώς είναι η εμπειρία» λέει γελώντας. «Είναι ωραίο πού και πού να δέχομαι επισκέψεις- με επισκέπτονται 4-5 άνθρωποι κάθε εβδομάδα- αλλά ήρθα εδώ για να απολαύσω τη μοναξιά μου, όχι για έρωτες, ούτε για νέους φίλους» καταλήγει.

Περιττώματα χρήσιμα και καθόλου περιττά
Αντί να ξοδεύει στην... τουαλέτα το πολύτιμο βρόχινο νερό, ο Γουέλς ανακυκλώνει τα περιττώματα. «Κομποστοποιώ τα περιττώματα- ζωικά ή δικά μου- και τα χρησιμοποιώ για λίπασμα. Καλύτερα οι πατάτες και οι ντομάτες στον κήπο μου να μεγαλώνουν από υλικό που προέρχεται από εμένα τον ίδιοπαρά από χημικά επεξεργασμένα λιπάσματα» εξηγεί.

«Εμαθα να πυροβολώ γιατί ήξερα φωτογραφία»
Ο τοπικός σερίφης τον συμβούλευσε να αγοράσει ένα όπλο για προστασία, αφού τριγύρω κυκλοφορούσαν δραπέτες φυλακών του Τέξας. Ο Γουέλς δεν είχε ξαναπιάσει ποτέ όπλο στα χέρια του, αλλά τελικά αγόρασε ένα 357 Μάγκνουμ. «Εμαθα να πυροβολώ λόγω... επαγγέλματος. Οπως με τη φωτογραφική μηχανή, έτσι και με το όπλο: απλώς στοχεύεις και πατάς τη σκανδάλη».

Πάντρεψε ζευγάρι με «κουμπάρα» μια αγελάδα
Το πιο περίεργο πράγμα που του συνέβη, στα τέσσερα χρόνια παραμονής του στην αφιλόξενη έρημο του Τέξας, είναι που χρειάστηκε να κάνει τον... παπά. Ενα ζευγάρι φίλων ζήτησαν να τους παντρέψει- όπερ και εγένετο, με τον ίδιο σε ρόλο ιερέα, ενώ για κουμπάρα επιστρατεύτηκε (μεταξύ σοβαρού και αστείου, φυσικά) η αγελάδα Μπενίτα!

Οι πρόγονοι τον κάλεσαν στη μεγάλη περιπέτεια
Λίγο προτού πάρει τη μεγάλη απόφαση να εγκαταλείψει για πάντα την πολύχρωμη και πολύβουη Νέα Υόρκη, ο Γουέλς έπεσε πάνω σε ένα άλμπουμ με παλιές φωτογραφίες της οικογένειάς του από τον 19ο και τις αρχές του 20ού αιώνα. Πολλοί πρόγονοί του ήταν πιονιέροι της αμερικανικής Δύσης. Αυτό στάθηκε ισχυρό κίνητρο για τη μεγάλη φυγή στην έρημο.