Σκηνοθετικά οράματα ταξιδεύουν ανά την υφήλιο

Του John Anderson (The New York Times & Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία)

Ταινίες του ανεξάρτητου κινηματογράφου κάνουν την εμφάνισή τους ανα την εμφύλιο σε τοποθεσίες που κάνουν έκπληξη, χάρη στους διοργανωτές του Film Forward.Στο πλαίσιο αυτου του προγράμματος , που αποτελεί σύμπραξη δυο αμερικανικών φορέων,της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης Sundance Institute στο Παρκ Σιτι της Γιούτα και της Προεδρικής Επιτροπής για τις Τέχνες και τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες (PCAH) , μέχρι στιγμής
έχουν προβληθεί 10 ταινίες μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ στην Κίνα,την Τουρκία, την Τυνησία, το Μαρόκο και το Νασβιλ του Τενεσί.
Η Παλαιστινιοαμερικανική Τσέριεν Νταμπίς το 2009 γύρισε την ταινία "Amreeka" με θέμα μια οικογένεια Παιλαιστινίων που εγκαθίσταται στα περίχωρα του Ιλινόις.Την ταινία είχαν την ευκαιρία να δουν θεατές στη Μέση Ανατολή, οι οποίοι βιώνουν καθημερινά στις κοινότητές τους τα προβλήματα που προκύπτουν απο τις διαφορές μεταξύ των εθνοτήτων τα οποία θίγονται σε αυτήν.Ο Πιτερ Μπρατ με την ταινία του "La Mission"
(2009) στην οποιά καταπιάνεται με την ομοφοβία των Λατινοαμερικάνων ,έδωσε ελπίδα σε νεαρούς ομοφιλόφιλους στο Νάσβιλ.Ο Στανλεϊ Νελσον βετεράνος των ντοκιμαντέρ, πρόβαλε στο Πεκίνο το τελευταίο του δημιούργημα,"Freedom Riders" με θέμα το κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα των Αφροαμερικανών.
Η πρωτοβουλία Film Forward αποτελεί πολύπλοκο εγχείρημα.Για την υλοποίησή της απαιτείται αφενός ο συντονισμός των διαφόρων κινηματογραφιστών και περισσότερων απο δέκα ξένων πρεσβειών,καλλιτεχνικών οργανισμών και κινηματογραφικών σχολών και,αφετέρου,η διπλωματικότητα που είναι απαραίτητη για τη διατήρηση των ευαίσθητων ισορροπιών."Βρίσκουμε διαρκώς ντόπιους που μας βοηθούν να κινηθούμε διακριτικά στον κόσμο τους,αλλά και να συνθέσουμε τις επιτροπές και να διοργανώσουμε τα σεμινάρια που προκύπτουν απο τις παρουσιάσεις των ταινιών",δήλωσε η Τζιλ Μιλερ, διυεθύνουσα σύμβουλος του Sundance Institute και συμπλήρωσε: "Δεν εισβάλλουμε στη ζωή τους σαρώνοντας τα πάντα".
Οι διοργανωτές επισήμαναν οτι το πρόγραμμα, ο ετήσιος προϋπολογισμός του οποίου κυμαίνεται στα 650.000$ , δεν θα περιοριστεί σε ταινίες των εργαστηρίων ή του Φεστιβάλ ανεξάρτητου κινηματογράφου Sundance.Η Κερι Πατμαν, εκτελεστική διευθύντρια του Sundance, τόνισε οτι το ινστιτούτο έχει ως στόχο την εύρεση και τη στήριξη νέων κινηματογραφιστών και είναι απαραίτητο να διευρύνει αυτή την αποστολή του.
Η Ρειτσελ Γκοσλινς, εκτελεστική διευθύντρια της PCAH, διευκρίνισε οτι πολλοί σκηνοθέτες αφιερώνουν αμέτρητα χρόνια και εξαντλούν το όριο των πιστωτικών τους καρτών προκειμένου να κάνουν τα φιλμ που οραματίζονται."Εν συνεχεία, τα εντάσεις στο πρόγραμμα κινηματογραφικών φεστιβάλ και προβάλλονται στο Sundance Channel, ίσως και σε περιορισμένο αριθμό κινηματογραφικλων αιθουσών- πρόκειται ωστόσο, για ενα συγκεκριμένο κοινό που κάνει αυτη την επιλογή συνειδητά ", είπε σχετικά και πρόσθεσε,"Οταν ,όμως, προβάλλεις μια ταινία σε ένα κοινό που μπορεί να μην έχει ξαναδεί ποτέ ντοκιμαντέρ, νοιώθεις μεγάλη ικανοποίηση, διότι τη παρουσιάζεις σε ανθρώπους που θέλεις να προσεγγλισεις".
Η Πατμαν ανέφερε οτι πολυπληθής κουρδική κοινότητα του Νάσβιλ είδε την ιρακινή δραματική ταινία "Son of Babylon" (2010) ου Μοχάμεντ Αλ Νταρατζι και συμπλήρωσε :"Το ίδιο συμβαίνει στην Κίνα και στην Τουρκία και ανυπομονούμε για την προβολή της στην Κένυα".Παραλληλίζοντας τους πρώτους μήνες της δράσης του Film Forward με το "πιλοτάρισμα ενός αεροπλάνου κατα τη διάρκεια κατασκευής του", η Γκοσλινς δήλωσε οτι τα μέχρι τώρα αποτελέσματα αποτελούν "το είδος του διαλόγου που αναζητούσαν οι ομοσπονδιακοί μας εταίροι, δηλαδή οι αμερικανικές ομοσπονδιακές υπηρεσίες πολιτισμικού και εκπαιδευτικού χαρακτήρα National Endowment for the Humanities, National Endowment for the Arts και Institute of Museum and Library Services,καλύπτουν τα 2/3 του ετήσιου προϋπολογισμού του Film Forward, ενώ το Sundance Institute καλύπτει το υπόλοιπο.
Η έκθεση σε τέτοιους είδους κοινά συνεπάγεται μια εύλογη ανησυχία.Ο Λιξιν Φαν,το διάσημο δοκιμαντέρ του οποίου "Το Τελευταίο Τρένο του Γυρισμού"(2009) πραγματεύεται την ετήσια προσωρινή επιστροφή 130 εκατ. οικονομικών μεταναστών απο τις αστικές περιοχές της Κίνας στις ιδιαίτερες πατρίδες τους, με αφορμή τους πρωτοχρονιάτικους εορτασμούς, έγινε αποδέκτης δριμύτατης κριτικής απο το κινεζικό κοινό, διότι τα γυρίσματα έγιναν χωρίς άδεια και πλανίοταν η φήμη οτι εμπλέκονταν πολιτικοι΄στη χρηματοδότηση της ταινίας.Δεν ηταν σαφές αν αυτη απευθυνόταν σε κινέζους ή δυτικούς θεατές.
'Επειτα , υπήρχε και ενα ερώτημα που ακουγόταν σχεδόν παντού."Ρωτούσαν πως μπορούν να προβάλλουν τις ταινίες τους στο Sundance",είπε σχετικά ο Φάν.