Δεν θα μπορούσε να ήταν πιο επίκαιρη. Την ίδια ώρα που οι κάτοικοι του κέντρου της Αθήνας ζουν σε ατμόσφαιρα εμπόλεμης ζώνης μετά το τραγικό περιστατικό στην οδό Ηπείρου και όσα ακολούθησαν, μια ιστορία, ένα διεθνές θεατρικό πρόγραμμα με τίτλο και θέμα της «Ξένος στην Πόλη», που απλώνεται σε ολόκληρη την Ευρώπη, μοιάζει να προσπαθεί να προσδιορίσει «καυτά» ερωτήματα που ήρθαν στην επιφάνεια και απασχολούν όλους.
Σήμερα στο Γκρατς της Αυστρίας, συγκεκριμένα στο θέατρο Schau spielhaus, ανεβαίνει η παράσταση «Boat People» η οποία αναφέρεται στις σύγχρονες Οδύσσειες των μεταναστών στις ακτές της Μεσογείου. Λίγες μόνο μέρες μετά την προπαρουσίαση της δικής μας «Αόρατης Ολγας», έργο του Γιάννη Τσίρου σε σκηνοθεσία Γιώργου Παλούμπη (στον χώρο «Βρυσάκι» σε παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου) που αναφέρεται σε μιαν άλλη πλευρά του «Ξένου στην Πόλη», το trafficking, και είναι η συμμετοχή της Ελλάδας σε αυτό το διεθνές θεατρικό πρόγραμμα που ως γενικότερο τίτλο έχει το «Emergency Entrance» («Επείγουσα Είσοδος»).
Πρώτο στάδιο
Yπό την ομπρέλα της Ενωσης των Θεάτρων της Ευρώπης, το Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας, το Θέατρο Γκαριμπάλντι της Ιταλίας, το Εθνικό Θέατρο του Ισραήλ Habima, το Εθνικό Θέατρο της Πράγας, το Ουγγρικό Θέατρο της Κλουζ/Ρουμανία και το Schauspielhaus του Γκρατς της Αυστρίας θα πουν το καθένα τη δική του ιστορία για τους ξένους στην πόλη τους και τον τρόπο διαχείρισής τους στην καθημερινότητα των κατοίκων τους. Αυτό θα είναι το πρώτο στάδιο, αφού θα ακολουθήσει και δεύτερο, με ανταλλαγές ανάμεσα στα θέατρα και μια τελική παρουσίαση συν ένα διεθνές συμπόσιο στο Γκρατς τον Ιανουάριο του 2012, με τη συμμετοχή όλων των ομάδων. Το πιο ενδιαφέρον είναι η παράσταση που θα δημιουργήσουν από κοινού οι σκηνοθέτες, ηθοποιοί, καλλιτέχνες του video art και μουσικοί της Αθήνας, του Παλέρμο, της Κλουζ, του Τελ Αβίβ, της Πράγας και του Γκρατς.
Από τότε που πρωτοξεκίνησε η ιδέα αυτού του πρότζεκτ, το 2009, ως πρωτοβουλία αρχικά του Schauspielhaus, οι ανθρωπιστικές τραγωδίες μέσα στο αποκαλούμενο «φρούριο της Ευρώπης» έχουν πάρει ανησυχητικές διαστάσεις. Τι το κοινό μπορεί να έχουν Ρουμάνοι μετανάστες που δουλεύουν ως εργάτες στην Ιταλία, Ρωσίδες γυναίκες που καταναγκάζονται στην πορνεία στην Αθήνα, πρόσφυγες στη Λαμπεντούσα, Ισραηλινοί στρατιώτες στη Γάζα και ομάδες Ρομά τσιγγάνων στην Πράγα; Οι ζωές τους προσδιορίζονται από όρια, σύνορα, ιστορικά ή τωρινά, εθνικά, πολιτιστικά, στρατιωτικά ή οικονομικά σύνορα. Είναι ορατά ή αόρατα, όμως πάντοτε αληθινά. Ο βασικός πυρήνας του προγράμματος «Emergency Entrance» βασίζεται στις ιστορίες των ανθρώπων που βρίσκονται και από τις δύο πλευρές αυτών των συνόρων. Ο Shay Pitowsky, διευθυντής του Young Habima Company του Τελ Αβίβ που θα κάνει πρεμιέρα σε λίγες εβδομάδες, δούλεψε στο έργο του «New Land» την τραυματική του εμπειρία ως Ισραηλινού στρατιώτη σε δύο τείχη της χώρας του, το τείχος στη Γάζα κι εκείνο στην Αίγυπτο. Η Christine Eder του Schauspiel Graz Company εστίασε, όπως είπαμε, στα ταξίδια των μεταναστών και όσα περνούν προσπαθώντας να πλησιάσουν τις ακτές της Μεσογείου για να μπουν στην Ευρώπη («Boat People»).
Το Εθνικό Θέατρο της Πράγας ξεκίνησε μια θεατρική έρευνα για τις συγκρούσεις μεταξύ των Ρομά και των Τσεχοσλοβάκων («My Neighbour, My Enemy»). Το Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας αναρωτήθηκε για την τύχη των Ρωσίδων μεταναστριών στην Αθήνα, που καταλήγουν στην πορνεία αναζητώντας μια καλύτερη ζωή («Αόρατη Ολγα»). Το Θέατρο Γκαριμπάλντι δημιούργησε το «Who’s Afraid of Maidservants?», ένα έργο για τις συνθήκες διαβίωσης των Ρουμάνων γυναικών που εργάζονται στην Ιταλία, ενώ παρόμοιο θέμα απασχολεί την παράσταση του Ουγγρικού Θεάτρου Κλουζ με τίτλο «Being Vampired».
Εν τέλει, αυτό που έχει σημασία είναι ότι «η τέχνη ασχολείται με ένα τόσο επίκαιρο, αν και παραμελημένο ως προς την καλλιτεχνική του έκφραση, θέμα», ισχυρίζεται ο Γιώργος Παλούμπης, σκηνοθέτης της ελληνικής συμμετοχής «Αόρατη Ολγα». Στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής ήρθε και η πρώτη αντίδραση μετά την παρουσίασή της. «Αγαπητή μου κυρία κι εγώ στα Πατήσια υπήρξα μάρτυρας μιας αόρατης Ολγας, αφού εκεί που μένω έβλεπα για χρόνια μια ξένη κοπέλα στο απέναντι διαμέρισμα από μας, η οποία ήταν εξαναγκασμένη να βλέπει πελάτες», μας είπε μια γυναίκα που μέσα από την παράσταση θυμήθηκε μια δική της εμπειρία. «Ο μαστροπός της έμενε στη δική μας πολυκατοικία και συνεχώς έρχονταν εντάλματα από τα δικαστήρια. Τώρα, μερικά χρόνια αργότερα, η κοπέλα την οποία έδερνε συχνά, πρωί πρωί στην είσοδο του σπιτιού της, κυκλοφορεί με μια BMW. Βλέπετε υπάρχουν πάντα δύο πλευρές σ’ ένα θέμα...». Ιστορίες τραγικές, σύγχρονες, επίκαιρες. Κι από τις δύο πλευρές των τειχών. Αόρατες; Ισως για κάποιους που δεν θέλουν να δουν.
O Γιώργος Παλούμπης για την «Αόρατη Ολγα»
«Αυτό που βιώνω στην πόλη είναι ένα στρίμωγμα. Ο κόσμος είναι πολύς, ανεξαρτήτως εθνικότητας ή φυλής και αυτό δημιουργεί προβλήματα. Προσωπικά έχω κυκλοφορήσει και δουλέψει σε προβληματικές περιοχές και ομολογώ ότι δεν έχω φοβηθεί ούτε μου έχει τύχει κάτι.
Ακούω και βλέπω παρ’ όλα αυτά ότι υπάρχουν κρούσματα βίας τα οποία τείνουν τελευταία να δημιουργήσουν και κύκλους βίας με αντίποινα. Αυτό κατ’ αρχήν σημαίνει επιτακτική ανάγκη κάποιων κινήσεων από την πολιτεία γιατί ο χρόνος μάλλον χειρότερη θα κάνει την κατάσταση.Από την άλλη, τέτοια ακραία και δυσάρεστα κοινωνικά θέματα, όπως το συγκεκριμένο, οφείλουν να αντιμετωπίζονται μέσα από την τέχνη (και, γιατί όχι, από μια θεατρική οπτική), μια τέχνη ενεργό που παρακολουθεί τη ροή της κοινωνίας, προτείνει εναλλακτικούς τρόπους σκέψης και δημιουργεί καίρια ερωτήματα στον σύγχρονο πολίτη».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου