17/5/11

Δίκαιο εμπόριο κατά της φτώχειας

Της Ιωαννας Νιαωτη (Ελευθεροτυπία)

Ο Ιταλός οικονομολόγος και ακτιβιστής Ρούντι Νταλβάι, από τα ιδρυτικά στελέχη του κινήματος, μιλά στην «Ε», εξηγώντας γιατί το δίκαιο εμπόριο είναι μια αποτελεσματική και αποδοτική απάντηση στη φτώχεια, συμβάλλοντας σε μια αειφόρο τοπική και παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη.

Μιλήστε μας για την ιστορία του κινήματος και πώς έχει ωφελήσει την παγκόσμια κοινότητα.

«Οι ρίζες του δίκαιου και αλληλέγγυου εμπορίου εντοπίζονται σε δράσεις εκκλησιών (στις βόρειες χώρες) στα τέλη του 1940, με στόχο τους να προσφέρουν ανακούφιση σε κοινότητες ανθρώπων χτυπημένες από τη φτώχεια. Στην Ευρώπη, στα τέλη του 1950, η Oxfam UK άρχισε να πουλά στα μαγαζιά της χειροτεχνίες που έφτιαχναν Κινέζοι πρόσφυγες και το 1964 δημιούργησε τον πρώτο οργανισμό δίκαιου και αλληλέγγυου εμπορίου. Το 1967 ιδρύθηκε ο εισαγωγικός οργανισμός Fair Trade Organisatie. Το 1968 πραγματοποιήθηκε το δεύτερο Συνέδριο των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη, με το σύνθημα «Trade Not Aid» (Εμπόριο, όχι Βοήθεια). Αυτή η προσέγγιση έδωσε έμφαση στην καθιέρωση δίκαιων εμπορικών σχέσεων με το Νότο, αντί να βλέπει το Βορρά να οικειοποιείται όλα τα οφέλη και να επιστρέφει μόνο ένα μικρό μέρος τους ως αναπτυξιακή βοήθεια. Το '70, σε πολλές χώρες της Ασίας, της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής αναγνωρίστηκε η ανάγκη για οργανώσεις δίκαιου μάρκετινγκ, οι οποίες θα παρείχαν υποστήριξη σε μη προνομιούχους παραγωγούς. Στο τέλος του '80 η επωνυμία Fair Trade ήταν πλέον παγκοσμίως αναγνωρίσιμη και η μεγάλη αύξηση στην κατανάλωση των προϊόντων μας σημειώθηκε τη δεκαετία του '90».

Ποιες είναι οι αρχές του δίκαιου εμπορίου;

«Πληρωμή δίκαιης τιμής, δηλαδή τιμή που έχει συμφωνηθεί μέσα από διάλογο και συμμετοχή των παραγωγών στη διαπραγμάτευση, διαφάνεια και υπευθυνότητα, εμπορικές σχέσεις με όρους, που καλύπτουν όχι μόνο το κόστος παραγωγής, αλλά περιλαμβάνουν προκαταβολή για να αποτραπεί η χρεοκοπία των μικρών παραγωγικών οργανισμών, ισότητα των φύλων ώστε η εργασία των γυναικών να εκτιμάται κατάλληλα και να ανταμείβεται, αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας, προστασία του περιβάλλοντος, χτίσιμο ικανοτήτων, ώστε να αναπτύσσεται η ανεξαρτησία των παραγωγών, και δημοκρατία-, δηλαδή στους συνεταιρισμούς μικρών αγροτών η δημοκρατική δομή επιτρέπει σε όλα τα μέλη να συμμετέχουν στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων του συνεταιρισμού».

Ποιο είναι το πιο σημαντικό σας επίτευγμα και ποιοι οι στόχοι σας για την επόμενη 10ετία;

Θα μοιραστώ μαζί σας την ιστορία ενός παραγωγού, που νομίζω ότι μιλάει από μόνη της. Ο καλλιεργητής καφέ Gerando Arias Camacho ζει με την οικογένειά του στο Llano Bonito, της Κόστα Ρίκα. Είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου του συνεταιρισμού του χωριού του που συνεργάζεται με τη Fair Trade κοινοπραξία COOCAFE. Τη δεκαετία του 1980 η τιμή του καφέ έπεσε τόσο, που δεν κάλυπτε τα έξοδα παραγωγής του. Πολλοί γεωργοί μετανάστευσαν στις πόλεις και στο εξωτερικό για να δουλέψουν. Ο Gerando πήγε στις ΗΠΑ. Οκτώ χρόνια αργότερα είχε μαζέψει αρκετά χρήματα και αγόρασε αγρόκτημα. Οι τιμές του καφέ εξακολουθούσαν να είναι πολύ χαμηλές και η αγορά ασταθής. Τώρα που η κοινοπραξία τους είναι πιστοποιημένη ως Fair Trade, οι τιμές είναι σταθερές και λαμβάνουν εγγυημένη προκαταβολή. Τα χρήματα αυτά τα διαθέτουν για την εκπαίδευση, την προστασία του περιβάλλοντος, σε δρόμους, γέφυρες και στον εκσυγχρονισμό του παλιού σταθμού επεξεργασίας. Επίσης, δίνουν υποτροφίες ώστε τα παιδιά να παραμένουν στο σχολείο. Χωρίς το δίκαιο και αλληλέγγυο εμπόριο ο συνεταιρισμός θα είχε κλείσει».

Ποιο είναι το μήνυμά σας στους καταναλωτές;

«Ενημερώσου και όταν κάνεις τα ψώνια σου, ψάξε την ετικέτα του Fair Trade γιατί ξέρεις στα σίγουρα ότι τα χρήματα πηγαίνουν κατ' ευθείαν στους παραγωγούς. Αυτό θα μας βοηθήσει, αλλά θα βοηθήσει και τους παραγωγούς σε ολόκληρο τον κόσμο, γιατί η προστασία του περιβάλλοντος μας ωφελεί όλους. Βοηθάμε ο ένας τον άλλο. Το Fair Trade δεν είναι φιλανθρωπία. Μόνο με τις αγορές σου μπορείς να κάνεις τη διαφορά. Το δίκαιο και αλληλέγγυο εμπόριο δεν είναι ένα κλειστό σύστημα, είναι ανοιχτό σε όλους. Ομως, χρειαζόμαστε όλο και περισσότερους ανθρώπους να αγοράζουν προϊόντα Fair Trade, ώστε να μεγαλώσει η αγορά και περισσότεροι αγρότες να πιστοποιηθούν από το Fair Trade. Εκπαιδεύουμε τους αγρότες που βρίσκονται κοντά μας για τις τιμές της αγοράς, ώστε οι αγοραστές να αναγκάζονται να τους προσφέρουν μια ανταγωνιστική τιμή».

Πώς γνωρίζουμε ότι τα χρήματά μας πηγαίνουν όντως στους παραγωγούς;

«Η διαδικασία παραγωγής ενός προϊόντος Fair Trade πιστοποιείται. Διεθνείς οργανισμοί εγγυούνται ότι ένας οργανισμός ή ένας παραγωγός είναι όντως Fair Trade, που σημαίνει ότι σέβεται όλα τα κριτήρια του δίκαιου και αλληλέγγυου εμπορίου, ανάμεσα στα οποία είναι και το κριτήριο της δίκαιης τιμής. Παράλληλα με τον έλεγχο των προϊόντων, υπάρχει εσωτερικός και εξωτερικός έλεγχος για την απόδοση των χρημάτων στους παραγωγούς. Γυρίζονται συνεχώς ντοκιμαντέρ για τα αποτελέσματα του δίκαιου και αλληλέγγυου εμπορίου, αλλά και τη διαδικασία παραγωγής και πιστοποίησης των προϊόντων».

Δεν υπάρχουν σχόλια: