Η σκακιέρα της Κοπεγχάγης

Τ ο αύριο της κλιματικής αλλαγής φαντάζει ούτως ή άλλως ανεξέλεγκτο. Οσο και το αποτέλεσμα των τακτικών και στρατηγικών κινήσεων των χωρών που καλούνται να λάβουν μέτρα για να την αντιμετωπίσουν, στη σκακιέρα της (αδύναμης) παγκόσμιας συνεννόησης.

ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Εμφανίζεται διχασμένη. Αφενός εξαγγέλλει φιλόδοξες πολιτικές μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, αφετέρου προσπαθεί να βρει «παραθυράκια» για τις ρυπογόνες βιομηχανίες της. Επισήμως έχει αναλάβει στόχο μείωσης κατά 40% των εκπομπών της, το μεγαλύτερο μέρος της οποίας προέρχεται από την κατάρρευση της βιομηχανίας της Ανατολικής Γερμανίας μετά την πτώση του Τείχους. Η καγκελάριοςΑνγκελα Μέρκελέχει αφήσει ασαφείς ενδείξεις για το αν η Γερμανία είναι διατεθειμένη να συμβάλει στη χρηματοδότηση των αναπτυσσόμενων κρατών.

ΓΑΛΛΙΑ
Εχει κάνει ελάχιστα για να προωθήσει τις διεθνείς διαπραγματεύσεις. Οπως όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ, έχει δεσμευτεί στον ευρωπαϊκό στόχο της μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 20% ως το 2020. Ωστόσο αρνείται να δώσει στα αναπτυσσόμενα κράτη συγκεκριμένη χρηματοδότηση και τεχνολογική υποστήριξη. Αντίθετα, απειλεί με την επιβολή δασμών στα ευρωπαϊκά σύνορα αν τα αναπτυσσόμενα κράτη δεν συμφωνήσουν να περιορίσουν τις εκπομπές τους. Ο πρόεδρος της ΓαλλίαςΝικολάΣαρκοζί , έχει αρνηθεί να προτείνει η Ευρώπη ένα συγκεκριμένο ποσό για τη δημιουργία ειδικού Ταμείου για την προστασία των δασών. Η Γαλλία έχει μειώσει τις εκπομπές της μόλις κατά 5,3% από το 1990.

ΠΟΛΩΝΙΑ
Ο πρωθυπουργός της ΠολωνίαςΝτόναλντΤασκ υπονομεύει τις προσπάθειες για την εξασφάλιση μιας προοδευτικής ευρωπαϊκής πολιτικής για το κλίμα, ωστόσο ζητεί 50% μείωση της αποδάσωσης παγκοσμίως ως το 2020. Η Πολωνία παραμένει «εθισμένη» στον άνθρακα. Οι εκπομπές της χώρας στον τομέα των μεταφορών προβλέπεται να αυξηθούν κατά 68% ως το 2030.

ΙΣΠΑΝΙΑ
Η στάση της δεν διαφέρει από εκείνες της Πολωνίας και της Γαλλίας. Στο θέμα της δημόσιας χρηματοδότησης των αναπτυσσόμενων χωρών, ο ισπανός πρωθυπουργόςΧοσέ Λουίς Ροντρίγκεθ Θαπατέροκαι η κυβέρνησή του έχουν φανεί εξαιρετικά διστακτικοί. Αποφεύγουν να εκφράσουν ανοιχτά συγκεκριμένη άποψη, προσπαθώντας να μη χρεωθούν σε καμιά ομάδα. Η Ισπανία άλλωστε δεν φαίνεται ότι θα καταφέρει να εκπληρώσει τους στόχους του Κιότο. Εν τούτοις προβλέπει νέες επιδοτήσεις στη βιομηχανία του άνθρακα για το 2010.

ΗΠΑ

Η πολιτική του προέδρουΜπαράκ Ομπάμαστο θέμα του κλίματος θεωρείται από πολλούς ως εξέλιξη της πολιτικής Μπους, ο οποίος προσπαθούσε να μπλοκάρει τις προσπάθειες για την επίτευξη μιας ισχυρής συμφωνίας. Προ ημερών ο Ομπάμα δήλωσε ότι θα προσέλθει στις διαπραγματεύσεις της Κοπεγχάγης με μια πρόταση για μείωση των εκπομπών των ΗΠΑ κατά 17% σε σχέση με τις εκπομπές του 2005, δηλαδή μείωση μόλις 3% από τα επίπεδα του 1990 όπως ορίζει το Πρωτόκολλο του Κιότο. Επίσης, πιέζουν για μια πολιτική και όχι νομικά δεσμευτική συμφωνία στην Κοπεγχάγη.

ΚΙΝΑ
Ο πρωθυπουργόςΓουέν Ζιαμπάοέχει αναλάβει ισχυρό ρόλο στις διαπραγματεύσεις για το κλίμα. Ωστόσο υπάρχουν αμφιβολίες για την κινεζική πολιτική στο θέμα των δασών και στη νομική δομή της συμφωνίας. Η Κίνα έχει σημειώσει πρόοδο στην εγκατάσταση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) και στις πολιτικές εξοικονόμησης ενέργειας. Εν τούτοις σχεδιάζονται πάρα πολλοί ανθρακικοί σταθμοί και η τιμή του άνθρακα στη χώρα παραμένει πολύ χαμηλή, γεγονός που δεν συμβάλλει στην ανάπτυξη των ΑΠΕ και της εξοικονόμησης.

ΝΟΤΙΑ ΑΦΡΙΚΗ
Επιδιώκει μια καλή συμφωνία στην Κοπεγχάγη. Εχει υποστηρίξει καλές θέσεις στις διαπραγματεύσεις, τις οποίες έχει ενισχύσει με προοδευτικές εθνικές πολιτικές. Ωστόσο δεν έχει δεσμευτεί σε συγκεκριμένα ποσοστά μείωσης των εκπομπών και η κυβέρνηση τουΤζέικομπ Ζούμαδεν έχει καταστήσει σαφές αν τελικά θα ακολουθήσει αυτό που προτείνουν οι επιστήμονες.

ΒΡΑΖΙΛΙΑ
Ο πρόεδροςΛούλα ντα Σίλβαεμφανίζεται πρόθυμος να περιορίσει την αύξηση των εκπομπών μειώνοντας την αποδάσωση του Αμαζονίου κατά 80% ως το 2020, με την υποστήριξη των ανεπτυγμένων κρατών. Ωστόσο ο στόχος αυτός μένει μόνο στα λόγια καθώς δεν συνοδεύεται από σαφή μέτρα. Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι η Βραζιλία πρέπει να τερματίσει την αποδάσωση ως το 2015. Πρόσφατα ο Ντα Σίλβα ανακοίνωσε την πρόθεσή του να περιορίσει τις εκπομπές κατά 38%-42% ως το 2020. Αξίζει να αναφερθεί ότι η πιο πρόσφατη απογραφή ρύπων της Βραζιλίας είναι του 1994, γεγονός που σημαίνει ότι στα επίσημα νούμερα της χώρας αυτής δεν υπολογίζονται 15 χρόνια ανάπτυξης και αποδάσωσης. ΙΝΔΙΑ
Είναι πρόθυμη να περιορίσει τις εκπομπές της, αλλά δεν δεσμεύεται σε συγκεκριμένο ποσοστό. Ο πρωθυπουργός της χώραςΜανμοχάν Σινγκέχει εξαγγείλει φιλόδοξα σχέδια για την αύξηση της ηλεκτροπαραγωγής από ηλιακή ενέργεια σε 20 GW ως το 2020 και έχει λάβει επίσης φιλόδοξα μέτρα για την εξοικονόμηση ενέργειας.

ΒΡΕΤΑΝΙΑ
Οι φιλοδοξίες του βρετανού πρωθυπουργού Γκόρντον Μπράουνδεν βρήκαν πρόσφορο έδαφος. Η αποτυχία του να αναπτύξει τις ΑΠΕ και να εγκαταλείψει τον άνθρακα τον έχει οδηγήσει σε ρήξη με τους συμβούλους του για το κλίμα. Ο Μπράουν ήταν ο πρώτος ευρωπαίος ηγέτης ο οποίος πρότεινε συγκεκριμένο ποσό για τη χρηματοδότηση των αναπτυσσόμενων κρατών- όπως είπε, η Βρετανία θα βάλει 1 δισ. ευρώ στο τραπέζι υπό τον όρο μιας διεθνούς συμφωνίας. Ως μέλος της ΕΕ η Βρετανία έχει δεσμευτεί στη μείωση της αποδάσωσης κατά 50% ως το 2020.

Τουβαλού
Η λιλιπούτεια νησιωτική χώρα του Ειρηνικού που αποτελείται από εννέα νησιά θα πληγεί ανεπανόρθωτα από την κλιματική αλλαγή. Αν δεν αποτραπεί η κλιματική αλλαγή, τα οκτώ νησιά του Τουβαλού ως το 2050 θα είναι απολύτως ακατάλληλα για κατοίκηση και οι 11.000 κάτοικοί τους θα γίνουν κλιματικοί πρόσφυγες. Ο πρόεδρος της χώραςΑπισάι Ιελέμιαεν όψει της Κοπεγχάγης πιέζει- έχοντας τις «πλάτες» των αναπτυσσόμενων γιγάντων της Ασίας- τους υπόλοιπους ηγέτες να λάβουν μέτρα.


Βαρβάρα Τερζάκη

Άρθρο Μάχης Τρατσα - εφ. Το Βήμα, 06-12-2009