Ο πλανήτης λέει το νερό νεράκι

Οσοι πίνουν νερό στο όνομα του καπιταλισμού, πρέπει να το ξανασκεφθούν.
Η Ρίτα Κόλγουελ στο βήμα της συνόδου στη Στοκχόλμη για την Παγκόσμια Εβδομάδα Νερού. Η διαχείριση των υδάτινων πόρων του πλανήτη υπό το καθεστώς της ελεύθερης αγοράς οδηγεί την ανθρωπότητα σε ένα μέλλον λειψυδρίας με εφιαλτικά σενάρια συγκρούσεων, επιδημιών και λιμών για τους λαούς και υπερκερδών για όσους μονοπωλούν το νερό.
Χρειάστηκε να στηθούν δεκάδες workshops, σεμινάρια και πάνελ 2.500 εμπειρογνωμόνων στο συνεδριακό κέντρο της Στοκχόλμης, όλη την εβδομάδα 5-11 Σεπτεμβρίου, για να διατυπωθεί η παραπάνω προειδοποίηση με τη διευκρίνιση ότι δεν είναι το νερό που στερεύει αλλά η πολιτική βούληση για τη διαχείρισή του με κοινωνικά κριτήρια.
Εκατόν τριάντα χώρες αντιπροσωπεύτηκαν στην ετήσια σύνοδο της Παγκόσμιας Εβδομάδας Νερού που οργανώνει από το 1991 έως σήμερα το Διεθνές Ινστιτούτο Νερού της Στοκχόλμης (SIWI), με σκοπό να προταθεί λύση στο πρόβλημα της υπερεκμετάλλευσης και της εκτεταμένης ρύπανσης των υδάτινων πόρων. «Η πρόκληση της ποιότητας των νερών - Πρόληψη, ορθή χρήση και διαφύλαξη» ήταν το επίσημο θέμα της συνόδου, που κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «η αστεοποίηση, η εντατική γεωργία, η βιομηχανική δραστηριότητα και η κλιματική αλλαγή επηρεάζουν δραματικά τόσο την ποσότητα όσο και την ποιότητα των υδάτινων πόρων μας».
Αναδεικνύοντας την πολιτική διάσταση του προβλήματος της λειψυδρίας, η σύνοδος της Στοκχόλμης δεν παρέλειψε να ειρωνευτεί και «την τάση» της επιστημονικής κοινότητας να εστιάζει την προσοχή της στη μειούμενη ποσότητα των νερών και όχι στη συντελούμενη ποιοτική υποβάθμισή τους, παρακάμπτοντας έτσι το γεγονός ότι η έλλειψη νερού δεν είναι ποσοτικό πρόβλημα, αλλά ζήτημα διαχείρισης.
Επρόκειτο για μια πολιτική επισήμανση που θα είχε πνιγεί στον ωκεανό των επιστημονικών διατριβών και συζητήσεων που απασχόλησαν τους συνέδρους, αν στα συμπεράσματα της συνόδου δεν υπήρχε η σαφής προτροπή προς τις κυβερνήσεις να επανασχεδιάσουν τις στρατηγικές διαχείρισης του νερού.
«Οι κυβερνήσεις είναι απρόθυμες να αναλάβουν το πολιτικό κόστος του επανασχεδιασμού της διαχείρισης των υδάτινων πόρων» είπε η δρ Ρίτα Κόλγουελ, κατά την τελετή βράβευσής της με το Βραβείο Νερού 2010 που κάθε χρόνο δίνει το SIWI σε επιστήμονες της υδατολογίας ή τομέων σχετικών με αυτή. Αλλοι ομιλητές υπέδειξαν βελτίωση των εθνικών γεωργικών υποδομών ώστε να πάψουν οι εξαρτήσεις από τους εμπόρους νερού και να ελεγχθούν οι ρυπογόνες βιομηχανικές δραστηριότητες, ενώ κείμενο του Περιβαλλοντικού Προγράμματος του ΟΗΕ (UNEP) που διαβάστηκε στο συνέδριο, ζητούσε «να πρασινίσουν οι νόμοι για το νερό».
Προς το παρόν, εκείνο που πρασινίζει είναι το νερό, «διότι τα υπόγεια υδάτινα αποθέματα γίνονται αποδέκτες ρύπανσης, και η κοινή γνώμη δεν αντιλαμβάνεται τη σχέση που υπάρχει ανάμεσα σε εκείνους που ρυπαίνουν και στις επιπτώσεις στο οικοσύστημα και στους ανθρώπους» λέει το SIWI. Το χειρότερο όμως είναι ότι όσο το νερό λιγοστεύει, τόσο αυξάνεται η κερδοφορία των επιχειρήσεων εμπορίας νερού.
Παράδειγμα, η S2C Global Systems, που σχεδιάζει αγωγό μεταφοράς και πώλησης καθαρού νερού από την Αλάσκα στην Ινδία κι από εκεί στα διψασμένη έθνη της Αραβικής Θάλασσας. Πρόκειται για αγορά εξασφαλισμένη και με προοπτικές επέκτασης, καθώς οι σύνεδροι αποκάλυψαν ότι δεν είναι μόνο η Αφρική και η Ασία που διψούν, αλλά προστίθεται και η Ευρώπη, όπου η ερημοποίηση αρχίζει να προελαύνει (στη Ν. Ισπανία προχωρεί με ρυθμό 1 χιλιομέτρου το χρόνο).

Βαρβάρα Τερζάκη
Άρθρο ΑΧΙΛΛΕΑ ΦΑΚΑΤΣΕΛΗ-εφ. Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, 12-09-2010