27/9/10

Πώς αψήφησε τον νόμο η ΒΡ


Οικολογικές καταστροφές και σημαίες ευκαιρίας

Είναι αμφίβολο αν η ΒΡ θα κατορθώσει, κάποια μέρα, να καθαρίσει εντελώς την πετρελαιοκηλίδα που προκλήθηκε στις 20 Απριλίου του 2010 από την εξέδρα άντλησης πετρελαίου Deepwater Horizon, στα παράλια της Νέας Ορλεάνης. Παρ' ότι η διαρροή σταμάτησε, η οικολογική καταστροφή είναι ανυπολόγιστη. Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, απειλείται το 40% των υδάτων του Κόλπου του Μεξικού.
Μόνη στο εδώλιο του κατηγορουμένου, η πετρελαϊκή εταιρεία αναγκάστηκε να τοποθετήσει μέρος από τα κέρδη της σε έναν δεσμευμένο λογαριασμό. Αραγε, η απολογία της ενώπιον της Δικαιοσύνης -προβλέπεται μαραθώνια δίκη- θα ρίξει φως στις μεθόδους που χρησιμοποιεί εδώ και περισσότερα από εξήντα χρόνια η πετρελαϊκή βιομηχανία για να ξεφεύγει από κάθε νομοθετική ρύθμιση;
Στην έδρα της εταιρείας πετρελαϊκών γεωτρήσεων Transocean, στο ελβετικό καντόνι του Ζουγκ, η έκρηξη στην εξέδρα Deepwater Horizon γιορτάστηκε σε ένα πολυτελές ξενοδοχείο. Στις 14 Μαΐου του 2010, τρεις εβδομάδες μετά το συμβάν, ο ιδιοκτήτης της εξέδρας γεωτρήσεων -της οποίας η αξία πριν από το ατύχημα είχε υπολογιστεί στα 650 εκατομμύρια δολάρια- περίμενε από την ασφαλιστική του εταιρεία προκαταβολή 401 εκατομμυρίων για τη ζημία που υπέστη. Επί τη ευκαιρία, ο Στίβεν Νιούμαν, το αφεντικό της επιχείρησης, αποφάσισε, σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε κεκλεισμένων των θυρών, να διανείμει στους μετόχους της εταιρείας μερίσματα ύψους ενός δισεκατομμυρίου ευρώ.
Η εντυπωσιακή αισιοδοξία του είναι εύλογη. Πράγματι, το διεθνές ναυτικό δίκαιο εξομοιώνει τις εξέδρες άντλησης πετρελαίου με τα πλοία και οι δικηγόροι της Transocean μπορούν να ζητήσουν να περιοριστεί η οικονομική ευθύνη της εταιρείας για την καταστροφή στο ύψος της αξίας που έχει η εξέδρα σήμερα, μετά την καταστροφή: δηλαδή, σε μόλις 27 εκατομμύρια δολάρια. Αυτό το νομικό επιχείρημα στηρίζεται σε ένα νόμο του... 1851 (Limitation of Liability Act), ο οποίος επέτρεψε, το 1912, στους ιδιοκτήτες του «Τιτανικού» να καταβάλουν στα θύματα του ναυαγίου μονάχα 95.000 δολάρια, όσο, δηλαδή, άξιζαν τα σωστικά μέσα και οι βάρκες που χρησιμοποίησαν οι επιζώντες ναυαγοί.
Στο μεταξύ, συνεχίζονται σε βάθος 1.500 μέτρων οι εργασίες για τον περιορισμό της διαρροής και τον καθαρισμό των ακτών της Λουιζιάνας και έχει ήδη αρχίσει το δικαστικό μπρα ντε φερ για τις οικογένειες των έντεκα εργατών που σκοτώθηκαν στις 20 Απριλίου και τα χιλιάδες άλλα θύματα της πετρελαιοκηλίδας, όπως επίσης και για τους εκπροσώπους των οργανώσεων για την προστασία της φύσης. Οπως είδαμε, η Transocean ελπίζει να τη βγάλει φτηνά χάρη σε αυτό το κόλπο. Οι κριτικές επικεντρώνονται στην ΒΡ (πρώην British Petroleum), η οποία εκμεταλλευόταν την εξέδρα. Οι υπόλοιπες majors, οι μεγάλες πολυεθνικές πετρελαϊκές εταιρείες, έχουν αρχίσει να διαχωρίζουν τη θέση τους από τη βρετανική πολυεθνική, υποστηρίζοντας ότι αυτή η διαρροή «μπορούσε να αποφευχθεί» και ότι, αυτές, από την πλευρά τους, «δεν θα είχαν προβεί σε αυτή τη γεώτρηση»(1). Ο Λευκός Οίκος προωθεί μια συμφωνία η οποία προβλέπει ότι αναστέλλεται φέτος η καταβολή μερισμάτων από την ΒΡ και ότι αυτά τα χρήματα θα κατατεθούν σε έναν λογαριασμό υπό μεσεγγύηση, μέχρις ότου υπάρξουν οι πρώτες εκτιμήσεις για την έκταση των ζημιών που προκλήθηκαν. Επιπλέον, οι πετρελαϊκές εταιρείες είχαν ανησυχήσει για το ενδεχόμενο παγώματος των υπεράκτιων γεωτρήσεων που είχε αποφασίσει ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, καθώς επιδιώκουν να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους με το ισχύον καθεστώς(2). Ομως αυτό ακριβώς το καθεστώς προετοίμασε την καταστροφή.
Βρισκόμαστε στο Ρέστον, στην πολιτεία της Βιρτζίνια, στα περίχωρα της Ουάσιγκτον, δηλαδή σε απόσταση χιλιάδων χιλιομέτρων από τον Κόλπο του Μεξικού, τις κατάμαυρες από το μαζούτ παραλίες του και την οικολογική καταστροφή που συνεχίζεται. Κι όμως, εδώ άρχισαν όλα. Εδώ βρίσκονται τα γραφεία της εταιρείας International Registries, Inc (IRI).
Πρόκειται για μικρά γραφεία, δεδομένου ότι η δραστηριότητα της IRI δεν απαιτεί άφθονο προσωπικό. Η εταιρεία προτείνει στις επιχειρήσεις που αποτελούν την πελατεία της να παρακάμψουν τους κανονισμούς που ισχύουν για τη ναυτιλία, νηολογώντας τα πλοία τους σε μια χώρα που έχει φιλική προς τους εφοπλιστές νομοθεσία: τη Δημοκρατία των Νήσων Μάρσαλ, ένα αρχιπέλαγος με 62.000 κατοίκους στο κέντρο του Ειρηνικού Ωκεανού. Στην ιστοσελίδα της, η IRI υπερηφανεύεται ότι είναι η πλέον «έμπειρη» εταιρεία στον κόσμο. Εκτός από τις θαλάσσιες μεταφορές, δραστηριοποιείται επίσης και στην άντληση πετρελαίου. Στους πελάτες της περιλαμβάνεται η Transocean και η ΒΡ.
Το 2009, το νηολόγιο των Νήσων Μάρσαλ γνώρισε τη μεγαλύτερη αύξηση σε παγκόσμιο επίπεδο, με 221 πετρελαιοφόρα, δηλαδή με τετραπλάσιο αριθμό νηολογήσεων από τις Ηνωμένες Πολιτείες στις οποίες έχουν την έδρα τους οι μεγαλύτερες πετρελαϊκές εταιρείες. Οπως και ο Παναμάς και η Λιβερία, έτσι και οι Νήσοι Μάρσαλ προσφέρουν «δωσιδικία που χαρακτηρίζεται από την αρχή της μυστικότητας». Εκτός από τη σημαία ευκαιρίας που παρέχει αυτή η Δημοκρατία, αποτελεί επίσης έναν φορολογικό παράδεισο και ένα υπεράκτιο χρηματοοικονομικό κέντρο.
Για την απόκτηση μιας σημαίας ευκαιρίας στο νηολόγιο των Νήσων Μάρσαλ και τη δημιουργία σε αυτήν τη χώρα «μιας εταιρείας, μιας εταιρείας περιορισμένης ευθύνης, μιας αλλοδαπής ναυτιλιακής οντότητας ή μιας συνεργασίας περιορισμένου χαρακτήρα», δεν χρειάζεται να μεταβεί κανείς επιτόπου. Οπως είχαμε την ευκαιρία να εξακριβώσουμε, αρκεί η ανταλλαγή μερικών επιστολών, φαξ ή μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Ισχυριζόμενοι ότι ενεργούμε για λογαριασμό ενός πελάτη «που επιθυμεί να ξεφύγει από τους νομοθετικούς περιορισμούς που ισχύουν στη χώρα του», ήρθαμε σε επαφή με τις υπηρεσίες της IRI, λίγες ημέρες μετά την έκρηξη που σημειώθηκε στην εξέδρα Deepwater Horizon. Ενα πρώτο μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου μάς ενημέρωσε ότι η σύσταση μιας εταιρείας η οποία θα υπάγεται στο δίκαιο των Νήσων Μάρσαλ απαιτεί διαδικασία που μπορεί να ολοκληρωθεί μέσα σε μία ημέρα, με συνολικό κόστος 650 δολάρια. «Συν 450 δολάρια ετησίως για την ανανέωση της ισχύος της άδειας λειτουργίας της», όπως μας διευκρίνισε ο συνομιλητής μας.
Το καταστατικό της εταιρείας μας θα δημοσιευθεί «μονάχα εάν ο πελάτης το ζητήσει ρητά», ενώ μπορούμε να αρχίσουμε να απολαμβάνουμε αμέσως τα προνόμια που προσφέρει η δωσιδικία των Νήσων Μάρσαλ: μηδενική φορολογία και ασύγκριτα επίπεδα εμπορικής εμπιστευτικότητας.
Υποτίθεται ότι ο πελάτης μας επιθυμεί να νηολογήσει ένα πλοίο στο νηολόγιο των Νήσων Μάρσαλ. Για παράδειγμα, ένα πλοίο με μέγεθος αντίστοιχο με εκείνο της εξέδρας της ΒΡ. Η IRI μας απαντάει αμέσως και μας προτείνει έναν «τιμοκατάλογο»: 15.000 δολάρια, στα οποία θα προστεθεί ένα μικρό ποσό -15 σεντ ανά κόρο(3)- που αντιστοιχεί στην αμοιβή της εταιρείας. Με ιδιαίτερα επιχειρηματικό πνεύμα, ο συνομιλητής μας προτείνει μια «έκπτωση της τάξης του 50%» για την «ταυτόχρονη νηολόγηση ενός στόλου τουλάχιστον δέκα πλοίων με ηλικία μικρότερη των 15 ετών». Η προσφορά είναι δελεαστική: επιτρέπει την αποφυγή της πληρωμής φόρων και δικαιωμάτων εκμετάλλευσης, καθώς και του εργατικού δικαίου(4) και της περιβαλλοντικής νομοθεσίας.
Η Transocean, η μεγαλύτερη εταιρεία παγκοσμίως που αναλαμβάνει εργολαβικά τη διενέργεια γεωτρήσεων, συνειδητοποίησε αμέσως αυτά τα πλεονεκτήματα: 29 από τα 83 πλοία που αναφέρονται στην ιστοσελίδα της έχουν νηολογηθεί στις Νήσους Μάρσαλ. Τα περισσότερα από τα υπόλοιπα έχουν υψώσει τη σημαία της Λιβερίας και του Παναμά.
Ομως υποτίθεται ότι εκείνοι τους οποίους εκπροσωπούμε, ανησυχούν: Τι θα συμβεί -ρωτάνε- στην περίπτωση που προκύψει κάποιο επεισόδιο και οι αρχές ζητήσουν πληροφορίες για την ταυτότητα της εταιρείας; Ο συνομιλητής μας αμέσως μας καθησυχάζει: «Εάν οι αρχές ζητήσουν να ελέγξουν το νηολόγιό μας ή να προσφύγουν στη Δικαιοσύνη για να ζητήσουν την κοινοποίηση συμπληρωματικών πληροφοριών σχετικά με τους μετόχους, τα διευθυντικά στελέχη της εταιρείας κ.λπ., πρέπει να γνωρίζετε ότι εμείς δεν κατέχουμε αυτές τις πληροφορίες, δεδομένου ότι η οργάνωση και η διεκπεραίωση όλης αυτής της υπόθεσης πραγματοποιείται άμεσα από τους δικηγόρους και τους διευθυντές της εταιρείας. Συνεπώς, εκτός φυσικά από την περίπτωση που τα ονόματα των διευθυντικών στελεχών και των μετόχων έχουν δημοσιευτεί στις Νήσους Μάρσαλ -κάτι το οποίο ΔΕΝ είναι υποχρεωτικό(5)-, εμείς δεν είμαστε σε θέση να τους αποκαλύψουμε αυτές τις πληροφορίες». Μας καθησύχασαν πλήρως...
Εταιρείες όπως η IRI είναι οι άμεσοι κληρονόμοι της εξωτερικής πολιτικής των Ηνωμένων Πολιτειών. Αυτή η «παράδοση» έχει τις ρίζες της στην περίοδο που ακολούθησε τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Τότε συνειδητοποιήθηκε ότι, δεδομένου ότι η ζήτηση ξεπερνάει την προσφορά, ο «μαύρος χρυσός» θα γίνει ένας φυσικός πόρος με μείζονα γεωπολιτική σημασία. Με την υποστήριξη της Standard Oil(6) κι ενός πρώην υπουργού του προέδρου Ρούζβελτ, του Εντουάρντ Ρ. Στετίνιους, η Λιβερία δημιούργησε, το 1948, το πρώτο «ανοιχτό νηολόγιο», του οποίου τη διαχείριση ανέλαβε, από τη Νέα Υόρκη, η εταιρεία Stettinius Associates-Liberia Inc. Σύμφωνα, μάλιστα, με τον ιστορικό Ρόντνεϊ Καρλάιλ, η Standard Oil «διάβασε το σχέδιο του λιβεριανού ναυτικού κώδικα, επέφερε τροποποιήσεις και τον ενέκρινε(7)».
Ο ρόλος της Λιβερίας
Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1990, η IRI -η οποία διαδέχθηκε τη Stettinius Inc ύστερα από μια ολόκληρη ιστορία συγχωνεύσεων κι εξαγορών τραπεζών κι επιχειρήσεων- μετέτρεψε τη Λιβερία σε φιλόξενο καταφύγιο για τη βιομηχανία του πετρελαίου. Ομως κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου από τον οποίο σπαρασσόταν η χώρα, ο πρόεδρός της, Τσαρλς Τέιλορ, αύξησε υπερβολικά τις απαιτήσεις του απέναντι στην εταιρεία, με αποτέλεσμα να διαρραγεί μια σχέση η οποία εξασφάλιζε, την εποχή της κορύφωσης του πολέμου, έως και το 70% των νόμιμων εσόδων της κυβέρνησης(8). Ετσι, η IRI στράφηκε προς τις Νήσους Μάρσαλ -μια πρώην ιαπωνική κτήση η οποία πέρασε υπό την αμερικανική κηδεμονία το 1947 και απέκτησε την ανεξαρτησία της το 1986(9)- για να αναπτύξει ένα νέο πρόγραμμα σημαίας ευκαιρίας. Μετέφερε το σύνολο των πελατών της σε αυτό το νηολόγιο και, μέσα σε δεκαπέντε χρόνια, έφερε αυτή τη Δημοκρατία στις πρώτες θέσεις των καταφυγίων για όσους επιθυμούν να αποφύγουν τη φορολογία και τους νομοθετικούς περιορισμούς.
Ωστόσο, σημαντικό ποσοστό των πετρελαιοφόρων του πλανήτη εξακολουθεί να φέρει τη σημαία της Λιβερίας. Η διαχείριση αυτού του νηολογίου δεν γίνεται πλέον από τη Stettinius, αλλά από το Διεθνές Λιβεριανό Μητρώο Πλοίων και Επιχειρήσεων (LISCR), του οποίου τα γραφεία βρίσκονται στα περίχωρα της Ουάσιγκτον, στη Βιένα, μια πόλη που απέχει 13 χιλιόμετρα από το Ρέστον. Κι η εταιρεία υπερηφανεύεται στην ιστοσελίδα της ότι «περισσότερα από 3.100 πλοία με χωρητικότητα 96 εκατομμυρίων μεικτών κόρων, δηλαδή το 10% του παγκόσμιου στόλου, έχουν νηολογηθεί στη Λιβερία(10)».
«Πολλοί θα εκπλαγούν μαθαίνοντας ότι τα νηολόγια της Λιβερίας και των Νήσων Μάρσαλ έχουν την έδρα τους σε απόσταση μερικών χιλιομέτρων από την Ουάσιγκτον», παρατηρεί ο Τζον Κρίστενσεν, πρώην υψηλόβαθμο στέλεχος στη νήσο Τζέρσεϊ (βρετανικός φορολογικός παράδεισος), ο οποίος, στη συνέχεια, ίδρυσε τη διεθνή οργάνωση Tax Justice Network (TJN -Δίκτυο για τη φορολογική δικαιοσύνη). Ομως, γι' αυτόν δεν υπάρχει κανένα παράδοξο: «Στην πραγματικότητα, αυτά τα δύο νηολόγια δημιουργήθηκαν από αμερικανικά συμφέροντα για να παρακαμφθεί το νομοθετικό πλαίσιο που συντάχθηκε για την προστασία -μεταξύ άλλων- των αμερικανών πολιτών από ζημιές όπως ακριβώς αυτή που μόλις συνέβη στον Κόλπο του Μεξικού».
Ας επιστρέψουμε, όμως, στην αλληλογραφία μας με την IRI. Ξαφνικά, ο εκπρόσωπός της μας κόβει τον ενθουσιασμό: «Εάν μια κινητή εξέδρα υποθαλάσσιας άντλησης πετρελαίου είναι εγκατεστημένη στα χωρικά ύδατα μιας άλλης χώρας, ο ιδιοκτήτης της, για να λάβει άδεια λειτουργίας των εγκαταστάσεών του, οφείλει να συμμορφώνεται με το σύνολο των αιτημάτων που θα προβάλλει αυτή η χώρα». Δηλαδή, η νηολόγηση μιας εξέδρας στις Νήσους Μάρσαλ δεν θέτει εκείνους που την εκμεταλλεύονται εκτός της εμβέλειας της αμερικανικής νομοθεσίας; Αυτό το ενδεχόμενο δεν τους ανησυχεί τόσο όσο θα μπορούσε κανείς να φανταστεί.
Πράγματι, οι Αμερικανοί σοκαρίστηκαν μαθαίνοντας τα στοιχεία που προέκυψαν κατά τη διάρκεια της έρευνας που πραγματοποίησαν οι αρχές της χώρας τους μετά την έκρηξη στην εξέδρα Deepwater Horizon: όσον αφορά τις εξέδρες άντλησης πετρελαίου, «δεν υπάρχει καμία επίβλεψη». Ακόμα χειρότερα, από την ακρόαση των υπευθύνων της «Υπηρεσίας για τη διαχείριση του ορυκτού πλούτου» [Mineral Management Service, MMS(11)], αποκαλύφθηκε ότι οι ιδιοκτήτες και οι επιχειρήσεις που εκμεταλλεύονται τις εξέδρες «χορηγούν πιστοποίηση στον εαυτό τους και καθορίζουν οι ίδιοι τα κριτήρια που θεωρούν κατάλληλα(12)». Ο πλοίαρχος της Ακτοφυλακής, Χανγκ Νγκιέν, επιχείρησε να συνοψίσει την κατάσταση με τον εξής τρόπο: «Οι κανόνες σχεδιάζονται σύμφωνα με τα κριτήρια της βιομηχανίας, εγκρίνονται από τη βιομηχανία και υλοποιούνται από τη βιομηχανία χωρίς επίβλεψη από την κυβέρνηση όσον αφορά την κατασκευή των εγκαταστάσεων και τη συντήρησή τους. Περί αυτού δεν πρόκειται;». Ο περιφερειακός διευθυντής του MMS, Μάικ Σόσιερ, αναγκάστηκε να συμφωνήσει.
Ρύθμιση για ΒΡ
Μερικά χρόνια νωρίτερα, μια άλλη έρευνα είχε αποδείξει ότι το MMS είχε απαλλάξει την ΒΡ από την υποχρέωση τήρησης των κανονισμών ασφαλείας που ισχύουν για την πετρελαϊκή βιομηχανία. Με αυτή την ευκαιρία, ο Ερλ Ντιβάνεϊ, πρώην γενικός επιθεωρητής του υπουργείου Εσωτερικών, είχε χαρακτηρίσει την υπηρεσία ως «ανεύθυνη από ηθική άποψη». Εξάλλου, το προσωπικό της δεν δεχόταν τακτικά «δωράκια» εκ μέρους των επιχειρήσεων του κλάδου της ενέργειας;(13)
Εάν εφαρμόζονταν οι κανονισμοί ασφαλείας που ισχύουν για την πετρελαϊκή βιομηχανία, αυτό θα δημιουργούσε άραγε πραγματικό πρόβλημα στις μεγάλες επιχειρήσεις; Δεν είναι βέβαιο: ο καθορισμός των κριτηρίων επίβλεψης, κυρίως όσον αφορά τα συστήματα για την πρόληψη των εκρήξεων, τα οποία αποτελούν το κατ' εξοχήν εργαλείο για την ασφάλεια των εγκαταστάσεων, έχει ανατεθεί στις... ίδιες τις μεγάλες εταιρείες, καθώς και σε επαγγελματικούς οργανισμούς όπως το Αμερικανικό Ινστιτούτο Πετρελαίου (ΑΡΙ), στο οποίο συμμετέχουν εκπρόσωποι 400 επιχειρήσεων των κλάδων του πετρελαίου και του φυσικού αερίου.
Ο Μπαράκ Ομπάμα, προς τον οποίο κατευθύνθηκε το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων που διέθεσε η ΒΡ για τη χρηματοδότηση των υποψηφίων στις προηγούμενες προεδρικές εκλογές, κληρονόμησε ένα σύστημα το οποίο εδραιώθηκε κατά τη διάρκεια της θητείας του προκατόχου του, Τζορτζ Μπους, χάρη στις πιέσεις της (εξαιρετικά διακριτικής) Ομάδας για την Ανάπτυξη μιας Εθνικής Πολιτικής για την Ενέργεια, στην οποία πρωτοστατούσε ο αντιπρόεδρος Ντικ Τσένι(14).
Αυτή η ομάδα εργασίας, η οποία δημιουργήθηκε μία εβδομάδα μετά την ορκωμοσία του Τζορτζ Μπους, τον Ιανουάριο του 2001, πέτυχε μέσα σε οκτώ εβδομάδες την υιοθέτηση του εκτελεστικού διατάγματος 13211 για την ενέργεια. Σύμφωνα με το Εθνικό Συμβούλιο για την Αμυνα και τους Εθνικούς Πόρους (NRDC), οι εργασίες της ομάδας υπήρξαν εξαιρετικά σύντομες, καθώς αυτό το νομοθετικό κείμενο υιοθετούσε πλήρως τη «δομή» και τα «συμπεράσματα» ενός κειμένου που είχε συντάξει το ΑΡΙ. Μάλιστα, ένα από τα κομβικότερα σημεία του ήταν «σχεδόν πανομοιότυπο» με αυτό το κείμενο. Εξάλλου, οι συνεδριάσεις εργασίας της ομάδας είχαν περιοριστεί σε -ιδιωτικές- συναντήσεις με τα μεγάλα αφεντικά της πετρελαϊκής βιομηχανίας, στα οποία συγκαταλεγόταν κι ο Τζον Μπράουν της ΒΡ(15).
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου των παχιών αγελάδων, η ΒΡ και οι 294 θυγατρικές της που έχουν έδρα σε χώρες που εξασφαλίζουν τη διαφύλαξη της «μυστικότητας», αποφάσισαν να αυξήσουν την παραγωγή τους περιορίζοντας ταυτόχρονα την έκθεσή τους σε κινδύνους: έτσι, προσέφυγαν στην ανάθεση των εργασιών γεώτρησης σε υπεργολάβους. Για παράδειγμα, είχαν νοικιάσει την εξέδρα Deepwater Horizon από την Transocean έναντι ενός εκατομμυρίου δολαρίων ημερησίως, μέχρι το 2013. Ετσι, η ΒΡ, στην ηγεσία της οποίας βρισκόταν τώρα ο Τόνι Χέιγουορντ(16), πρώην διευθυντής του τμήματος ερευνών και παραγωγής, επέκτεινε με βολονταριστικό τρόπο τις δραστηριότητές της και στους τομείς των υποθαλάσσιων γεωτρήσεων.
Στις 20 Απριλίου του 2010, οι εργασίες για την έναρξη της λειτουργίας της εξέδρας πλησίαζαν στην ολοκλήρωσή τους, με εξαίρεση έναν αποφρακτήρα ασφαλείας. Μπροστά στο ημερήσιο κόστος λειτουργίας της εξέδρας, οι υπεύθυνοι της ΒΡ αποφάσισαν να αγνοήσουν τις διαδικασίες ασφαλείας της Transocean. Και, παρά το γεγονός ότι γνώριζαν ότι το σύστημα για την πρόληψη των εκρήξεων παρουσίαζε προβλήματα, δεν είχαν παρά μονάχα έναν στόχο: προχωρήστε στη γεώτρηση πάση θυσία -«drill baby drill» (άντλησε μωρό μου, άντλησε), όπως πρόσταζε και το σύνθημα που κυριάρχησε στην προεκλογική εκστρατεία της ατυχήσασας αντιπροέδρου Σάρα Πέιλιν(17).
Είναι πιθανό ότι το οικοσύστημα της Νέας Ορλεάνης θα χρειαστεί εκατοντάδες χρόνια για να ανακάμψει. Ο διευθυντής επικοινωνίας της Transocean, ο οποίος υπέφερε από ένα «οξύτατο πρόβλημα στα δόντια», δεν μπόρεσε να απαντήσει στις ερωτήσεις μας. Οσο για τον Τόνι Χέιγουορντ, τον διευθυντή της ΒΡ, μάλλον δεν θα κατορθώσει εύκολα να ξεχαστούν οι δηλώσεις που έκανε στις 18 Μαΐου: «Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις αυτής της καταστροφής θα είναι πιθανότατα πολύ μικρές».
(1) «Oil Executives Testify», The Wall Street Journal, 16 Ιουνίου 2010.
(2)(ΣτΜ) Η απόφαση αυτή στη συνέχεια ακυρώθηκε από την αμερικανική Δικαιοσύνη.
(3) Μονάδα μέτρησης που χρησιμοποιείται για τον καθορισμό της χωρητικότητας ενός πλοίου: ένας κόρος αντιστοιχεί σε 2,83 m³.
(4) Βλέπε Francois Ruffin, «Naufrage industriel pour la marine marchande», «Le Monde diplomatique», Νοέμβριος 2005.
(5) Η έμφαση σε αυτό το σημείο δίνεται από τον συνομιλητή μας.
(6) Η Standard Oil έγινε Mobil Oil corp. και στη συνέχεια Exxon.
(7) Βλέπε Andrew Leonard, «The Gulf oil spill spreads to the South Pacific», Salon.com, και Rodney Carlisle, «The American Century Implemented: Stettinius and the Liberian Flag of Convenience», The Business History Review, τ.54, n°2, Βοστόνη, 1980.
(8) (ΣτΜ) Για να χρηματοδοτήσουν τις πολεμικές τους επιχειρήσεις, οι πολέμαρχοι που ενεπλάκησαν στον εμφύλιο επιδόθηκαν σε εκτεταμένο λαθρεμπόριο διαμαντιών και πολύτιμης τροπικής ξυλείας.
(9) Η ατόλη του Κουατζαλέιν φιλοξενεί μια στρατιωτική βάση και, στο πλαίσιο μιας συμφωνίας ελεύθερης ένωσης, το αρχιπέλαγος απολαμβάνει την αμερικανική στρατιωτική προστασία, όπως επίσης και μια σημαντική οικονομική βοήθεια (περίπου ένα δισ. δολάρια από το 1990).
(10) www.liscr.com
(11) Αρμόδια στο υπουργείο Εσωτερικών για την επίβλεψη της εκμετάλλευσης των ορυκτών πόρων και για την είσπραξη των συναφών φόρων.
(12) David Hammer, «Kenner Hearing: Some Coast Guard oil rig safety regulations outdated», The Times-Picayune, Νέα Ορλεάνη, 12 Μαΐου 2010.
(13) Charlie Savage, «Sex, Drug Use and Graft Cited in Interior Department», «The New York Times», 10 Σεπτεμβρίου 2008.
(14) Ανακοινωθέν της 27ης Μαρτίου 2002, «Cheney Energy Task Force Documents».
(15) Εκείνη την εποχή, την ΒΡ διηύθυνε ο λόρδος Μπράουν. Σήμερα έχει διοριστεί από τον συντηρητικό συνασπισμό που κυβερνά τη Βρετανία, επικεφαλής μιας επιτροπής «σοφών» (οι οποίοι προέρχονται κατά κύριο λόγο από την εργοδοσία) επιφορτισμένης με την έγκριση των προϋπολογισμών των υπουργείων του Ηνωμένου Βασιλείου.
(16) (ΣτΕ) Ο Χέιγουορντ αντικαταστάθηκε μόλις πρόσφατα από τον Μπομπ Ντάντλι, ο οποίος ανήκε ήδη στη διευθυντική ομάδα της εταιρείας.
(17) (ΣτΜ) Η οποία προωθούσε την πραγματοποίηση γεωτρήσεων ακόμα και σε προστατευόμενες περιοχές της Αλάσκας.
*Δημοσιογράφος, συγγραφέας από κοινού του «Aid to Africa. Redeemer or Coloniser?», Pambazuka Press, Κέιπ Τάουν, 2009.

Βαρβάρα Τερζάκη
Ερευνα της KHADIJA SHERIFE * -εφ. Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Le Monde diplomatique15-08-2010

Δεν υπάρχουν σχόλια: