ΑΧΜΕΝΤΑΜΠΑΝΤ, Ινδία – Πρίν από 35 χρόνια σε αυτή την πόλη, όπου κάποτε ανθούσε η υφαντουργία, η Ελα Μπαντ αγωνιζόταν για την αύξηη των μισθών των γυναικών που μετέφεραν πάνω στα κεφάλια τους τοπία υφάσματος. Αργότερα, ίδρυσε την πρώτη τράπεζα για γυναίκες στην Ινσία.
Από τότε, η Ένωση Αυτοαπασχολούμενων Γυναικών που ίδρυσε παρέχει συνταξιοδοτικά προγράμματα και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σε γυναίκες που δεν ήταν ποτέ εξασφαλισμένες, δανείζει κεφάλαιο κίνησης σε επιχειρηματίες για να ανοίξουν σαλόνια ομορφιάς στις φτωχογειτονιές της Ινδίας, βοηθά τις τεχνίτριες να πουλήσουν το εμπορευμά τους στα νέα πολυκαταστήματα στο κέντρο της πόλης και τολμά να εκπαιδεύει μέλη της ώστε να γίνουν υπάλληλοι σε βενζινάδικα, δουλειά που μέχρι πρότινος θεωρούνταν αντρική.
Η Μπατ είναι ρεαλίστρια και απάζεται τις απόψεις του Γκάντι για τη Νέα Ινδία. Στα 76 της, επικρίνει κάποιες από τις μεταρρυθμίσεις στην αγορά της Ινδίας, ωστόσο θέλει πολύ να δει τους φτωχότερους υπαλλήλους της χώρας αυτής να αποτελούν μέρος της αναπτυσσόμενης και γοργά παγκοσμιοποιούμενης οικονομίας. Έχει δημιουργήσει μια τεράστια αυτοκρατορία γυναικοκρατουμένων συνεταιρισμών, που φτάνουν τους 100 και ακολουθυούν το πρότυπο του Γκάντι. Τα πάντα λειτουργούν βάσει της βασικής ιδέας της θεωρίας του Γκάντι, της αυτάρκειας.
Η Μπατ αποκαλεί αυτή την προσπάθεια αναζήτηση της οικονομικής ελευθερίας σε μια δημοκρατική Ινδία.
Αυτή η αναζήτηση της μας δίνει μια γεύση για τις νεές επιθυμίες των γυναικών στην Ινδία. Είτε επισκευάζουν τενεκεδένια σκεύη είτε φτιάχνουν σαλαμούρα είτε κεντούν είτε πωλούν κρεμμύδια, τα μέλη της SEWA αποτελούν κατά κύριο λόγω μέρος της παραοικονομίας. Δεν παίρνουν επιταγές μισθοδοσίας, άδειες ασθενείας και διακοπών.
Σύμφωνα με μια πρόσφατη έκθεση, από το 1991 το ποσοστό των Ινδών που απασχολούνται χωρίς σύμβαση και δεν έχουν τα εργασιακά δικαιώματα που καθιερώθηκαν την εποχή του Ψυχρού Πολέμου έχει ξεπεράσει το 90%.
Με βάση την ίδια έκθεση, σχεδόν τα ¾ αυτών των ανθρώπων ζούσαν με λιγότερα από 20 σεντ την ημέρα
Με 500.000 μέλη στο ινδικό κρατίδιο Γκουτζαράτ μόνο, η αυτοκρατορία της SEWA περιλαμβάνει δύο εταιρίες κερδοσκοπικού χαρακτήρα που καρικώνουν ρούχα και τα διακοσμούν με κεντήματα. Πάνω από 100.000 γυναίκες είναι εγγεγραμμένες στα προγράμματα ιατροφαρμακρυτικής περίθαλψης και ασφάλειας ζωής του οργανισμού. Η τράπεζα του έχει 350.000 καταθέτες και ποσοστό εξόφλησης 97%, όπως συμβαίνει με την πλειονότητα των οργανισμών που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της μικροχρηματοδότησης.
H N. Ρατζάρι χάρη σε ένα δάνειο ύψους περίπου 250 δολαρίων που πήρε από τη SEWA μπόρεσε να ανοίξει ένα σαλόνι ομορφιάς πριν από 15 χρόνια στο ένα και μοναδικό δωμάτιο της παράγκας της σε μια συνοικία της εργατικής τάξης.
Με τα χρήματα που κέρδισε από την επιχείρηση της η Ρατζάρι εγκατέστησε τουαλέτα στο σπίτι της, πρόσθεσε ένα πατάρι και αγόρασε πλυντήριο. Αναφέρει: «Παλιά ένιωθα ότι δεν μπορούσα να κάνω τίποτα. Τώρα, με τα χρήματα που κερδίζω μπορώ να σπουδάσω τα παιδιά μου».
Λέει ακόμη: «Και τον υπολογιστή τον αγόρασα με τα χρήματα που κερδίζω από την επιχείρηση μου». Η μια της κόρη παρακολούθει μαθήματα σε ιδιωτικό αγγλικό σχολείο.
Η Μπατ, που είχε την τύχη να γεννηθεί σε μια οικογένεια Βραχμάνων, ανώτερης τάξης των ινδουιστών, ακολούθησε μια ασυνήθιστη πορεία για την εποχή μας. Έχει πτυχίο Νομικής και διάλεξε η ίδια τον άντρα που θα παντρευίταν. Άρχισε να εξασκεί το επάγγελμα της δικηγόρου στο μεγαλύτερο σωματείο εργατών κλωστοΰφαντουργίας της πόλης, οι οποίοι στην πλειονότητα τους ήταν άνδρες, και το 1981 εγκατέλειψε τη δουλειά της και ίδρυσε ένα σωματείο για γυναίκες.
Αρχικά, όπως λέει η Μπατ, οι φιλοδοξίες των γυναικών ήταν περιορισμένες. Ζητούσαν τουαλέτες, ψαλίδια και ραπτομηχανές για τη δουλειά τους καθώς και χρήματα να πληρώσουν τα δίδακτρα των παιδιών τους. Σιγά σιγά, άρχισαν να κάνουν άλλα όνειρα. Τώρα πια οι μητέρες θέλουν οι κόρες τους να μάθουν να οδηγούν μηχανάκι και να χειρίζονται ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Η Μπατ υποστηρίζει: «Τότε, δεν μπορούσαν να δουν το μέλλον. Από τότε οι προσδοκίες τους έχουν γίνει πολύ μεγαλύτερες».
Η Μπατ πριν από λίγο καιρό ρώτησε τα μέλη της SEWA τι σημαίνει «ελευθερία» για εκείνες. Κάποιες είπαν ότι είναι η δυνατότητα να βγαίνεις από το σπίτι σου. Άλλες είπαν ότι είναι να έχεις πόρτα στο μπάνιο. Κάποιες ότι είναι να έχεις δικά σου χρήματα και «καθαρά ρούχα κάθε μέρα».
Η Μπατ άφησε για το τέλος την απάντηση που της άρεσε πιο πολύ. Ελευθερία είναι να «μπορείς να κοιτάς ένα αστυνομικό στα μάτια».
Άρθρο Somini Sengupta-Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία-The New York Times, 03-05-2009
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου