Μέγιστη Αξιοποίηση των παλαιών προιόντων

Matt Richtel (Ελευθεροτυπία)

Μπορεί οι καταναλωτικές δαπάνες να παρουσιάζουν αυξητική τάση, για κάποιους όμως η ύφεση άφησε ένα αυξημένο ενδιαφέρον για επι­μήκυνση της διάρκειας ζωής των προϊόντων.

Για αρκετά προϊόντα, όπως αυτο­κίνητα, τηλέφωνα, ηλεκτρονικοί υπολογιστές, ακόμη και σαμπουάν και οδοντόκρεμες, τα στοιχεία δεί­χνουν επιβράδυνση του κύκλου ζωής και κατανάλωσης τους.

Σε πολλές περιπτώσεις, η διαφορά είναι κάποιοι μήνες, οι οικονομολό­γοι όμως και οι καταναλωτές υπο­στηρίζουν ότι αυτή η προσέγγιση ενδεχομένως να διαρκέσει και μετά την πλήρη ανάκαμψη της οικονο­μίας, κι αυτό εξαιτίας έντονης αίσθησης που άφησε η ύφεση.

Αλλοι ειδικοί και ιστορικοί, ωστόσο, ισχυρίζονται ότι εφόσον επιστρέψει ο καταναλωτισμός και ο δανεισμός, θα επανέλθει και η επι­θυμία για τις αγαπημένες μας μάρκες, για τη μόδα και για την και­νοτομία έναντι της πρακτικότητας.

Στην περίπτωση των τηλεοράσεων, η αναβάθμιση γίνεται με αργότερους ρυθμούς, μόνο όμως επειδή πάρα πολλοί καταναλωτές έσπευσαν να αγοράσουν επίπεδες τηλεοράσεις τα τελευταία χρόνια. Αυτή την εποχή παρατηρείται νηνεμία στον κύκλο παραγωγής, αλλά όχι απαραίτητα και στην καταναλωτική ζήτηση.

ΟΤάιλερΚάουεν, οικονομολόγος στο Πανεπιστήμιο Τζορτζ Μέισον, υποστηρίζει ότι ήταν απλώς πολύ νωρίς για να κρίνει κανείς εάν η οικο­νομική ανάκαμψη θα επανέφερε μια κοινωνία αναλώσιμων καταναλωτι­κών αγαθών. «Υστερα από την εκδή­λωση της οικονομικής κατάρρευσης, δεν υπάρχουν αρκετά συγκεντρω­τικά στατιστικά στοιχεία ώστε να έχουμε σαφή εικόνα του τι συμβαί­νει», τονίζει.

Σε ορισμένες σημαντικές κατηγο­ρίες, όμως, υπάρχουν ενδείξεις επι­βράδυνσης του ρυθμού αναβάθμισης των προϊόντων. Σύμφωνα με την εταιρεία ερευνών της αγοράς αυτο­κινήτου Polk, οι αμερικανοί κατα­ναλωτές κρατούν τα καινούργια τους αυτοκίνητα κατά μέσο όρο για 63,9 μήνες -χρόνος ρεκόρ, δηλαδή 4,5 μήνες περισσότερο από το προηγού­μενο έτος και 14% περισσότερο από τα τέλη του 2008.

Για την ακρίβεια, συμπεριλαμβα­νομένων και των μεταχειρισμένων αυτοκινήτων, η μέση διάρκεια κατο­χής ενός αυτοκινήτου φτάνει τους 52,2 μήνες, γεγονός που επίσης απο­τελεί ρεκόρ.

Αναλυτές της αγοράς αναφέρουν επίσης ότι οι Αμερικανοί αναβαθμί­ζουν τα κινητά τους τηλέφωνα κατά μέσο όρο κάθε 18 μήνες, από 16 μήνες που ήταν πριν από λίγα χρόνια. Κρατούν τους φορητούς τους υπο­λογιστές κατά μέσο όρο 4 χρόνια και 4 μήνες, δηλαδή ένα μήνα περισσό­τερο σε σχέση με πέρσι, παρόλο που αυτό το νούμερο παρουσιάζει αυξη- τική τάση από το 2000.

Οι καταναλωτές φροντίζουν να εκμεταλλευθούν ακόμη και την τελευταία σταγόνα από προϊόντα οικιακής χρήσης, αναφέρει ο Αλί Ντιμπάτζ, αναλυτής στην εταιρεία έρευνας επενδύσεων η οποία καλύ­πτει επιχειρήσεις-κολοσσούς όπως η Colgate-Palmolive και η Clorox.

«Ο κόσμος απομυζά και την τελευ­ταία σταγόνα σαμπουάν από το μπουκάλι», επισημαίνει ο κ. Ντι­μπάτζ, επικαλούμενος τις οικονομι­κές εκθέσεις μεγάλων εταιρειών που δείχνουν ότι παρατηρείται μείωση της σπατάλης σε προϊόντα όπως τα ξυραφάκια ξυρίσματος, τα απορρυ­παντικά και οι οδοντόκρεμες. «Οι καταναλωτές κάνουν ό,τι μπορούνγια περισσότερη οικονομία».

Η Νάνσι Φ. Κόεν, καθηγήτρια στη Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων του Χάρβαρντ και ιστορικός σε θέματα συμπεριφοράς καταναλωτή, δηλώνει πεπεισμένη ότι η αλλαγή που παρα­τηρείται θα είναι διαρκής, αν όχι μόνιμη. Η κ. Κόεν υποστηρίζει ότι η αλλαγή αυτή οφείλεται όχι μόνο στην ασταθή οικονομία αλλά και στην αίσθηση ότι ισχυροί θεσμοί όπως το κράτος και μεγάλοι οργανι­σμοί ενδεχομένως να μην αποδει­χθούν αξιόπιστοι σωτήρες σε μια ενδεχόμενη κρίση.

«Δεν επιστρέφουμε στις εποχές των γιαγιάδων μας, που συντηρού­σαν και χρησιμοποιούσαν τα πράγ­ματα με τόση σύνεση. Αργά και σταθερά, όμως, κινούμαστε ολοένα και περισσότερο προς αυτή την κατεύθυνση», τονίζει η δρ Κόεν. «Είναι μια αναλαμπή, μια φευγαλέα αίσθηση εκείνων των εποχών».

Για τον Γουόλτ Τρούελσον, σύμ­βουλο επιχειρήσεων από το Πόρτλαντ του Ορεγκον, αυτό σήμαινε αλλαγή ως προς το μεγάλο πάθος του για τα αυτοκίνητα, ειδικά τις Jaguar. Συνή­θιζε να αγοράζει ένα καινούργιο ή ελάχιστα μεταχειρισμένο αυτοκίνητο κάθε ένα ή δύο χρόνια, αλλά το σημερινό του αυτοκίνητο, ένα σκούρο πράσινο μοντέλο του 1999, το έχει εδώ και τέσσερα χρόνια. «Θα παρα­μείνει στην κατοχή μου για όσο καιρό λειτουργεί σωστά», τονίζει.

Επιπλέον, ο κ. Τρούελσον άλλαξε πριν από 18 μήνες το τηλέφωνο του σε καρτοκινητό, αντί να παραμείνει συνδρομητής σε κάποιο ακριβότερο μηνιαίο πρόγραμμα.

Οι αλλαγές αυτές, εξηγεί, αντικα­τοπτρίζουν εν μέρει το γεγονός ότι λόγω της οικονομίας η επιχείρηση του παρουσίασε πτωτική πορεία, αλλά ταυτόχρονα πρόκειται και για μια αναθεώρηση της ανάγκης συνε­χούς απόκτησης νέων πραγμάτων: «Είναι ζήτημα αλλαγής αξιών».