Ένα βιβλίο δύο ζωες, η ανασκαφή στο Ιδαίον Αντρον....

Ελένη Μπιστικα (Καθημερινή)

0 Γιάννης Σακελλαράκης ήταν φίλος με το χρόνο, ήξερε τα μυστικά του, άκου­γε τις αρχαΐες πέτρες, τα θραύσματα από τα αγγεία, τα χρυσά ελάσματα από περίτεχνα κοσμήματα, τα ριπίδια και τις φαγεντιανές πέτρες να του μιλούν για τις εποχές και τα πρόσωπα που γνώρισαν. Δεν ήταν μόνο ο ταγμένος αρχαιολόγος, ο φωτισμένος πανεπιστήμιακος δάσκαλος που μαγνήτιζε με τη σκέψη, τη γνώση και τη φωνή του τους φοιτητές του. Στην ανασκαφή -κι έκανε πολλές όλες σημαντικές που κέρδισαν τη διεθνή προσοχή- ήταν ο κυριάρχος του χρόνου.

Με το πρώτο εϋρημα τns αρχαιολογικής σκαπάνης, έπιανε το νήμα που τον οδηγούσε στα ενδότερα αρχίζοντας απο τα προιστορικά χρόνια και προχωρόντας σκαλοπάτι σκαλοπάτι ως τις κορυφαίες ανακαλύψεις όπςς αυτής της ανθρωποθυσιάς στα Ανεμόσπηλια των Αρχανών «που ξεσήκωσε θύελλα πριν γίνει μόδα» όπως έγραψε ο δημοσιογράφος Joseph Allsop και άλλοι ανασκαφείς βρήκαν λιγότερο εμφανείς αμθρωποθυσίες...Γι'αυτό, όταν ύστερα από έξι χρόνια δοκιμασίας από την αρρώστια έφτασε το τέλος , ανήμερα 28ns Οκτωβρίου 2010, ο Γιάννης Σακελλα­ράκης είπε το δικό του «όχι». Αρνήθηκε τον πόνο του σώματος που με τόση γενναιότητα είχε υποφέρει μόνος, με δίπλα τη σύντροφο της ζωής και σύ­ζυγο του Εφη Σαπουνά-Σακελλαράκη, συνεργάτη του αρχαιολόγο σε ανασκαφές και στη συγγραφή βιβλίων, και, πνεύμα, πλέον έφυγε σε υψόμετρα πέρα από τα γήινα... Οι φίλοι του, οι συνεργάτες αρχαιολόγοι, οι φοιτητές του πιστεύουν ότι επέστρεψε στο Ιδαίο Αντρο, λατρεμένο τόπο του Σακελλαράκη, συνεχιστή των χιλιάδων πιστών που λάτρεψαν, για 5.000χρόνια, το μαγικό σπήλαιο, τόπο γέννησης και ταφής του Δία, του Κρητογενούς Δία, που, όπως είναι γνωστό, στην Κρήτη «γεννιέται και πεθαίνει» κάθε χρόνο, όπως ο νεαρός θεός («Κούρος») των προϊστορικών χρόνων. Για την Εφη Σαπουνά-Σακελλαράκη, ο Γιάννης Σακελλαράκης είναι πάντα εδώ, στο έργο του που συνεχίζεται, με τη συγγραφή των βιβλίων που μαζί σχεδίασαν και έγραψαν για την επιστημονική εξήγηση των ευρημάτων eras ανασκαφέ5 που, πλάι-πλάι, έκαναν, μαζί με άλλους συνεργάτες.Απόδειξη το βιβλίο αυτό, «Το Ιδαίο Αντρο - το Σπήλαιο του Δία και οι θησαυροί του», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΜΙΑΗΤΟΣ, με γεν­ναιόδωρη χορηγία του κ. Θεόδωρου Βασιλάκη και με πρόλογο του δη­μάρχου Ανωγείων, κ. Σωκράτη Σ. Κεφαλογιάννη. Το βιβλίο γράφτηκε το δύσκολο καλοκαίρι του 2010, συνεχίστηκε στο νοσοκομείο το φθινόπω­ρο του ίδιου χρόνου, για να ολοκληρωθεί δύο μήνεε μετά το θάνατο του Γιάννη Σακελλαράκη από την Εφη Σαπόυ νά-Σακελλαράκη, όπως τουτο 'χε υποσχεθεί να κάνει, σφίγγονταε το χέρι με τα θεϊ­κά δάχτυλα που είχαν δημιουργήσει θησαυρούε από τα κελύφη των ευρημάτων των ανασκαφών τους . «Το Ιδαίο Αντρο» -ή «Βηθλεέμ τη5 αρχαιότητο5», όπως χαρα­κτηρίστηκε από μεγάλουε αρχαιολόγοι^- θεωρήθηκε από τον Homer Thomson, ανασκαφέας της αρχαίας Αγοράς Αθη­νών, ότι έχει την ίδια σημασία για τη θρησκεία ins Κρήτηε όσο το Grand Canyon για τη φυσική ιστορία της Αμερικής. Ερευνήθηκε πρώτα τον 19ο αιώνα από τον Halper, ενώ μι­κρές έρευνες έγιναν από τους αρχαιολόγους Ξανθουδίδη και Μαρινάτο.

Ο Γιάννης Σακελλαράκης ερεύνησε συστηματι­κά το σπήλαιο στη δεκαετία του '80 και, μαζί με χην Εφη και άλλους συνεργάτες, δούλεψαναργότερα για τη δημοσίευ- σητων πολυπληθών ευρημάτων. Το ζεύγος Σακελλαράκηεί- ναι γνωστό από τις έρευνες στις Αρχάνες και την ανακάλυ­ψη του Ανακτορικού Κτιρίου στο κέντρο του χωριού. Γνω­στότερη είναι η ανασκαφή στα Ανεμόσπηλια, όπως ήδη εί­παμε, καθώς και το μοναδικό νεκροταφείο στο Φουρνί, που έδωσε χιλιάδες θησαυρών. Μεγάλης σημασίας, επίσης, η ανασκαφή του Γίαννη Σακελλαράκη στα Κύθηρα, για την οποία η τρίτομη δημοσίευση θα κυκλοφορήσει σε λίγο, με τη συμμετοχή πολλών συνεργατών, από την Αρχαιολογι­κή Εταιρεία.Αυτές τις πληροφορίες τις έχουμε από την εκλεκτή φίλη Εφη Σακελλαράκη, όπως φίλος ήταν και ο Γιάννης Σακελ­λαράκης,τον οποίο γνωρίσαμε τον αξέχαστο εκείνο Αύγου­στο του 1984 στο Ιδαίον Αντρον. Το βιβλίο, που κυκλοφο­ρεί πέντε μήνες μετά το θάνατο του, μαρτυρεί τον πλούτο των αποκαλύψεων του ιερού αυτού χώρου, δεμένου με τη φύση αναπόσπαστα και με την προσωπικότητα του ίδιου του Σακελλαράκη, μέσα από χαρακτηριστικές φωτογρα­φίες από την ανασκαφή και τα πρόσωπα των ανθρώπων που δούλεψαν πλάι του. Οσο για τον Γιάννη Σακελλαρά­κη, επίτιμο δημότη Ανωγείων, που στα τρία χρόνια από το θάνατο του θα πάει στα Ανώγεια, καλύτερο επιτύμβιο δεν γίνεται από μια μαντινάδα γραμμένη στη γλάστρα με τον Ερωντα στον καταυλισμό της ανασκαφής.