Δρόμοι

Ρουσσος Βρανας (Τα Νέα)

Πρώτα ήρθε...
... η διάσωση. Για τους λίγους. Υστερα η ανάκαµψη. Πάλι για τους λίγους. Μάταια οι πολλοί περιµένουν να δουν τους καρπούς της. Εχουν όµως µια καλή ευκαιρία να καταλάβουν πώς ανοίγουν οι µαύρες τρύπες των δηµοσίων ελλειµµάτων. Στην Αµερική. Αλλά και αλλού.

Η αµερικανική...
... οικονοµία ξαναδείχνει κάποια σηµάδια ζωής. Οµως, οι µεγάλες αµερικανικές επιχειρήσεις κράτησαν για τον εαυτό τους τα χρήµατα που διέθεσε η κυβέρνηση για τη διάσωσή τους. Τα κέρδη τους και οι µετοχές τους στο χρηµατιστήριο ανέκαµψαν µια χαρά. Οι υπόλοιποι Αµερικανοί εξακολουθούν να ζουν µε ανεργία, εξώσεις και περικοπές επιδοµάτων. Οι πολιτικοί προτιµούν να κόβουν κοινωνικές δαπάνες και δουλειές, όπως ο κυβερνήτης που έχει ξεσηκώσει το Ουισκόνσιν, παρά να µαζέψουν φόρους από τις µεγάλες επιχειρήσεις. Μήπως όµως αυτές οι επιχειρήσεις πληρώνουν ήδη αρκετούς; Οχι. Αντίθετα, ιδιαιτέρως οι πιο µεγάλες από αυτές, αποφεύγουν συστηµατικά τους φόρους. Στη µεγάλη ύφεση του 1929, οι επιχειρήσεις πλήρωναν τους ίδιους φόρους µε τα φυσικά πρόσωπα, λέει ο Ρίτσαρντ Γουλφ, καθηγητής των Οικονοµικών στο Πανεπιστήµιο της Μασαχουσέτης (Αµχερστ). Στον Β’ Παγκόσµιο Πόλεµο, οι φόροι που κατέβαλαν οι επιχειρήσεις ήταν κατά 50% υψηλότεροι από τους φόρους φυσικών προσώπων. Οι λαϊκές πιέσεις που είχαν ασκηθεί στις κυβερνήσεις κάτω από το βάρος της ύφεσης και του πολέµου είχαν αποδώσει αποτελέσµατα. Αυτό οι µεγάλες επιχειρήσεις δεν το χώνεψαν ποτέ. Και µετά τον πόλεµο υποχρέωσαν τους πολιτικούς να αλλάξουν την κατάσταση. Ετσι, τη δεκαετία του 1980, τα κρατικά έσοδα από τον φόρο φυσικών προσώπων ήταν πια τετραπλάσια από τους φόρους επί των επιχειρηµατικών κερδών.

Δεν είναι...
... παράξενο λοιπόν που παρατηρείται σήµερα µια φορολογική εξέγερση των πολιτών. Οι επιχειρήσεις προσπαθούν να εκτρέψουν την οργή τους αλλού, στις «περιττές» δηµόσιες δαπάνες και στους «άχρηστους» δηµοσίους υπαλλήλους. Οι αριθµοί όµως είναι αδιάψευστοι. Ο επίσηµος φόρος επί των κερδών είναι σήµερα 35% για τις µεγάλες επιχειρήσεις. Ελάχιστες όµως πληρώνουν τόσο. Από πανεπιστηµιακή έρευνα που έγινε σε περίπου 2.000 τέτοιες επιχειρήσεις, λέει ο καθηγητής Γουλφ, αποκαλύφθηκε πως 546 από αυτές καταβάλλουν φόρους κάτω του 20%. Σύµφωνα µε το Αµερικανικό Απογραφικό Γραφείο, το 1988 οι φόροι που κατέβαλαν οι επιχειρήσεις ανήλθαν σε 24,7 δισ. δολάρια έναντι φόρων 90 δισ. των φυσικών προσώπων. Οµως, το 2009, ενώ οι φόροι των επιχειρήσεων µόλις διπλασιάστηκαν (49,1 δισ.), οι φόροι των φυσικών προσώπων υπερτριπλασιάστηκαν (290 δισ.).

Οι ΗΠΑ...
... δεν είναι η εξαίρεση. Σύµφωνα µε τη φορολογική αρχή της Βρετανίας, το ένα τρίτο των 700 µεγαλύτερων επιχειρήσεων της χώρας δεν πληρώνουν καθόλου φόρους. Ολόκληρο σχεδόν το πακέτο λιτότητας που έχει επιβάλει η βρετανική κυβέρνηση στον λαό θα ήταν περιττό αν είχαν καταβληθεί τα 6 δισ. στερλίνες που χρωστάει µία µόνο τηλεφωνική εταιρεία στην εφορία. Είτε αυτό το λέµε φοροδιαφυγή είτε διαφθορά, είναι πάντα η κλασική µέθοδος το σύστηµα να συσσωρεύει πλούτο για τη διαιώνισή του, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσεων.