Τα ιδιωτικά τζετ επιστρέφουν

Δεν μπορούμε να πούμε ότι τα δύσκολα έχουν περάσει για τη βιομηχανία επιχειρηματικής αεροπορίας αλλά τουλάχιστον υπάρχουν κάποια θετικά σημάδια.
Κάποιοι απ’αυτούς που ταξιδεύουν συχνά για επαγγελματικούς λόγους, αποτολμούν με κάποια επιφυλακτικότητα να χρησιμοποιήσουν και πάλι ιδιωτικά αεροσκάφη, αφού η καταρακωμένη οικονομία, καθώς και η γενική κατακραυγή για το ειδικό προνόμιο των ευπόρων, τα εταιρικά τζετ, έπληξαν τη βιομηχανία γενικής αεροπορίας από το 2008 και μετά.
Τα σημάδια μιας μικρής και διστακτικής ανάκαμψης είναι ορατά. Σύμφωνα με την εταιρεία αεροπορικών ερευνών Argus, τον Ιανουάριο , ο αριθμός των πτήσεων επιχειρηματικών αεροσκαφών είχε αυξηθεί κατά 5,3% από τον Ιανουάριο του 2009.
Από τα τέλη του προηγούμενου έτους, οι χειριστές των εταιρικών τζετ παρατήρησαν μια «ευδιάκριτη, μικρή, σταθερή αύξηση στη ζήτηση», ανέφερε ο Φρεντ Ράιντ, πρόεδρος της Flexjet, εταιρείας που ανήκει στην Bombardier, η οποία πουλά κλασματικές μετοχές αεροσκαφών και τσαρτερ καθώς και τις λεγόμενες κάρτες τζετ 25 ωρών, που χρησιμοποιούνται για την αγορά χρόνου πτήσεων.
Ωστόσο, η δυναμική της αγοράς έχει αρχίσει να αλλάζει. Οι μεγάλες εταιρείες οι μετοχές των οποίων διατίθενται στο κοινό, εξακολουθούν να είναι επιφυλακτικές απέναντι στα εταιρικά τζετ, ακόμη και αν η χρήση τους είναι απολύτως δικαιολογημένη.
Κατα τη διετία 2008-2009, που η οικονομία παρέπαιε, ορισμένες μεγάλες εταιρείες πούλησαν το σύνολο των αεροσκαφών τους ή μείωσαν δραστικα τον αριθμό τους. Σε πολλές περιπτώσεις προτίμησαν τη φθηνότερη πρακτική της κλασματικής ιδιοκτησίας τζετ ή τη ναύλωση τσάρτερ ή και τα δύο. Άλλοι πάλι αποφάσισαν να εγκαταλείψουν ολοκληρωτικά την επιχειρηματική αεροπορία.
Μια συνέπεια των παραπάνω ήταν ο κορεσμός τελευταίων μοντέλων εταιρικών τζετ σε πολύ χαμηλές τιμές στην αγορά μεταχειρισμένων αεροσκαφών πέρυσι. Οι υπεύθυνοι της βιομηχανίας υποστηρίζουν ότι έχει αρχίσει να συρρικνώνεται το πλεόνασμα και ότι οι τιμές των μεταχειρισμένων αεροσκαφών, ενώ παραμένουν χαμηλές, έχουν ανοδικές τάσεις.
Ωστόσο, ακόμη δεν έχει παρατηρηθεί ανάκαμψη στις παραδόσεις νέων αεροσκαφών, καθώς δεν έχει υποχωρήσει η στενότητα της κεφαλαιαγοράς και οι εταιρείες συνεχίζουν να μειώνουν τις ώρες πτήσεων αδιακρίτως, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα από την Ένωση Κατασκευαστών Αεροσκαφών Γενικής Αεροπορίας (GAMA).
Η περσινή χρονιά για την βιομηχανία ήταν πολύ κακή έπειτα από πέντε χρόνια πρωτοφανούς ανάπτυξης. Επομένως, μολονότι ξανακέρδισε αργά ένα ποσοστό του χαμένου εδάφους το δεύτερο εξάμηνο του έτους, οι αποστολές εταιρικών τζετ εξακολουθούσαν να είναι μειωμένες κατά 33,7% σε σύγκριση με το 2008, αγγίζοντας τις 870 συνολικά.
Σύμφωνα με την GAMA, οι αποστολές αεροσκαφών με στροβιλοκινητήρες, των αεροπλάνων με τους προηγμένους έλικες που χρησιμοποιούνται ολοένα και περισσότερο στις εταιρικές πτήσεις , ήταν μειωμένες κατά 17,6% φτάνοντας τις 441.
Φέτος, όμως, «οι ώρες πτήσεων σημειώνουν άνοδο», ενώ αυξάνεται και το ενδιαφέρον για νέες παραγγελίες, όπως δήλωσε πρόσφατα ο Ρόμπερτ Γουιλσον, πρόεδρος της GAMA. Πέρυσι, η τιμολόγηση όλων των αεροπλάνων γενικής αεροπορίας, τόσο των τζετ όσο και των αεροσκαφών με εμβολοφόρους κινητήρες, ήταν κατά 21, 4% μικρότερη, στα 19,5 δις. δολάρια.
Η Flexjet και άλλες εταιρείες κερδίζουν έδαφος δίνοντας έμφαση στα οφέλη που προσφέρει η ευελιξία, αντιπαραβάλλοντας την με την καθολική ιδιοκτησία ενος αεροσκάφους ή ενός στόλου αεροσκαφών. Παράλληλα, η συνεχιζόμενη επιδείνωση του συστήματος του συστήματος αεροπορικών μετακινήσεων που πραγματοποιούνται με επιβατικά αεροσκάφη αποτελεί μεγάλου ατού από άποψης μάρκετινγκ.
Όπως γνωρίζουν όλοι όσοι κάνουν επαγγελματικά ταξίδια, τώρα η μετακίνηση από και προς μεσαίες και μικρότερες αγορές είναι πολύ πιο χρονοβόρα, δεδομένου του μειωμένου αριθμού πτήσεων και της περιορισμένης χωρητικότητας.
«Έχουν συμβεί πολλά. Ένα απ’αυτά είναι ότι ο κόσμος, είτε λόγω ανησυχίας των διοικητικών στελεχών για την εντύπωση που δημιουργείται στο επιβατικό κοινό και τους υπαλλήλους των αεροπορικών εταιρειών, αναγκάστηκε να στραφεί στα επιβατικά αεροσκάφη. Οι άνθρωποι που είχαν καιρό να ταξιδέψουν με τέτοια αεροπλάνα, θυμούνται ξαφνικά πόσο αναποτελεσματικό είναι αυτο», επισήμανε ο Ράιντ.
Λαμβάνοντας υπόψη έρευνες, σύμφωνα με τις οποίες σχεδόν οκτώ στα δέκα εταιρικά τζετ πετούν με τέσσερις ή και λιγότερους επιβάτες και περισσότερες από το 90% αυτών των πτήσεων διαρκούν τρείς ή λιγότερες ώρες, μια νεοσύστατη εταιρεία, η JetSuite, άρχισε να παρέχει πτήσεις με την ώρα ή την ημέρα.
Σήμερα, η εταιρεία έχει επτά νέα Phenom 100, τα νέα μικρά τζετ που κατασκευάζει η Embraer. Η JetSuite δραστηριοποιείται κατά κύριο λόγο στην Καλιφόρνια και σε άλλες δυτικές Πολιτείες των ΗΠΑ.
Στο παρελθόν οι εταιρείες αγόραζαν μεγάλα εταιρικά τζετ, γιατί κάποιες φορές ήταν απαραίτητο να πραγματοποιηθούν πτήσεις που κάλυπταν τεράστιες αποστάσεις εκτός συνόρων, σύμφωνα με τον Άλεξ Γουίλκοξ, γενικό διευθυντή της JetSuite.
«Συχνά ήταν ζήτημα ανταγωνισμού. Το θέμα ήταν ποιος έχει το μεγαλύτερο αεροπλάνο», είπε ο Γουίλκοξ, ακόμη και αν αυτό το αεροπλάνο δεν κάλυπτε τις περισσότερες ανάγκες των πτήσεων της εταιρείας, που συχνά ήταν μικρής διάρκειας.

Βαρβάρα Τερζάκη

Άρθρο Joe Sharkey-εφ. Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, The New York Times, 14-03-2010