Δρόµοι

Οταν αυξάνεται...
...συνεχώς η τιµή του, όταν το κόστος του βαραίνει όσο τίποτε άλλο τα συστήµατα υγείας, τότε το φάρ µακο γίνεται φαρµάκι.

Το φάρµακο...
...είναι τρία πράγµατα µαζί: ένα βιοµηχανικό προϊόν, ένα προϊόν υγείας και ένα προϊόν κοινωνικό. Αυτή η τριπλή και εν πολλοίς αντιφατική ταυτότητα του φαρµάκου συνεπάγεται πως ο καθορισµός της τιµής του δεν είναι «υγιές» να αφήνεται ανεξέλεγκτα στην αγορά. Εξ ορισµού, οι σχέσεις των µεγάλων φαρµακευτικών οµίλων και ενός κράτους που σέβεται τους πολίτες του και τον εαυτό του πρέπει να είναι συγκρουσιακές. Σήµερα, στις περισσότερες χώρες του κόσµου, τα φαρµακεία και τα νοσοκοµεία µοιάζουν µε ένα τραπέζι που είναι στρωµένο για τους µεγάλους και πολυεθνικούς φαρµακευτικούς οµίλους. Και εί ναι τόσο πλουσιοπάροχο, που τους φτάνει και τους περισσεύει. Γι’ αυτό άλλωστε, όπως επισηµαίνει ο γάλλος γιατρός και πολιτικός Ελί Αριέ στο περιοδικό «Μαριάν», επενδύουν σήµε ρα στο φαρµακευ τικό µάρκετινγκ πολύ µεγαλύτερα ποσά από όσα στη φαρµα κευτική έρευνα. «Αν εξαιρέσουµε την τρι πλή αγωγή κατά του ΑΙDS, εδώ και δέκα χρόνια η φαρµακευτική βιοµηχανία δεν έχει ανακαλύψει τίποτα σηµαντικό», γράφει ο Ελί Αριέ. «Δεν επιδιώκει πια την παραγωγή µιας ευρεί ας γκάµας φαρµάκων, αλλά την ανακάλυψη του φαρµάκου που θα έχει το µεγαλύτερο “σουξέ” και που οι πωλήσεις του θα αποδώσουν δισεκατοµµύρια. Η απόσυρση ενός και µόνο φαρµάκου από την αγορά, που αντιπροσώπευε το 25% των πωλήσεων της Μerck, ήταν αρκετή για να γονατίσει αυτή την εται ρεία. Και η ανακάλυψη ενός και µόνο φαρµάκου, που αντιπροσωπεύει το 6% των παγκόσµιων πωλή σεων φαρµάκων, έκανε την Glaxo πρώτο φαρµακευτικό εργαστήριο του κόσµου».

Η φαρµακευτική...
...βιοµηχανία προσδοκά µεγάλα κέρδη, επειδή αναλαµβάνει µεγάλο ρίσκο. Οµως, όταν δεν βρίσκει απέναντί της µια αποφασισµένη κυβέρνηση, τότε φορ τώνει αυτό το ρίσκο στο κοινωνικό σύνολο. Το µεγάλο πρόβληµα σήµερα είναι η συνεχής άνοδος των τιµών των φαρµάκων. Και οφείλεται κυρίως στην άνοδο των τιµών όχι όλων αλλά συγκεκριµένων φαρµάκων, τα οποία οι φαρµακευτικοί όµιλοι προωθούν µε εντυπωσιακές και πολυδάπανες εκστρατείες µάρκετινγκ. Αν αυτοί οι όµιλοι εξακολουθήσουν να καθορίζουν µονοµερώς τις τιµές των φαρµάκων, να εξαφανίζουν τα φθηνότερα γενόσηµα φάρµακα από τα ράφια και να προπαγανδίζουν ανενόχλητοι τα δικά τους φάρµακα µε καθοδηγούµενες επιστηµονικές έρευ νες και δηµοσιεύσεις, σύντοµα τα φάρµακα θα γίνουν είδος πολυτελείας όχι µόνο για τις φτωχές αλ λά και για τις ανεπτυγµένες χώρες.

Τίποτα δεν είναι...
...τυχαίο. Οταν η πολιτική του φαρµάκου υπάγεται στη διεύθυνση Βιοµηχανίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και όχι στη Διεύθυνση Υγείας, είναι επόµενο αυτή η πολιτική να καθορίζεται µε αγοραίους όρους. Οπως δεν είναι τυχαίο το ότι σχεδόν όλες οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, εν µέσω οξείας οικονοµικής κρίσης, υπέκυψαν στον εκβιασµό της φαρµακευτικής βιοµηχανίας: αγοράζοντας µαζικά τα εµβόλιά της για µια «φοβερή» γρίπη που αποδείχθηκε συνάχι, άνοιξαν τεράστιες τρύπες στα δηµόσια ταµεία, χωρίς καν να διεκδικούν σήµερα αποζηµιώσεις γι’ αυτή την απάτη.

Βαρβάρα Τερζάκη
Άρθρο Ρούσσου Βρανά -εφ. Τα Νέα, 16 Ιουνίου 2010