Νταντάδες οργανωμένες, αλλά παράνομες

Παρίσι-Αρκεί να περιπλανηθεί κανείς σε οποιαδήποτε παρισινή συνοικία για να διαπιστώσει πόσες γυναίκες ξένης καταγωγής-νόμιμες και παράνομες-σπρώχνουν τα παιδικά καροτσάκια, φροντίζουν τους ηλικιωμένους και καθαρίζουν τα σπίτια. Με έναν πληθυσμό που γερνάει και ένα από τα υψηλότερα ποσοστά γεννήσεων της Ε.Ε. , η Γαλλία, κυρίως από τότε που οι περικοπές δαπανών έπληξαν τις κοινωνικές υπηρεσίες, χρειάζεται οικιακή βοήθεια. Πρόσφατα, η εκστρατεία που είχαν ξεκινήσει τα γαλλικά συνδικάτα και οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων για τη νομιμοποίηση όσων παράνομων μεταναστών (των λεγόμενων «sans-papiers») έχουν ήδη βρει δουλειά, οδήγησε σε μια μικρή νίκη και γι’αυτές τις γυναίκες.
Τα αριθμημένα δελτία ταυτότητας αναγνωρίζουν κάποιες απ’αυτές τις γυναίκες ως μέλη μιας καταγεγραμμένης ομάδας εργαζομένων που ζητούν χαρτιά για τη νομιμοποίηση τους και οι αιτήσεις των οποίων βρίσκονται αυτή τη στιγμή υπό εξέταση.
Η Γκ. Ντουμπένκο χρησιμοποίησε πρόσφατα αυτό το δελτίο, όταν χρειάστηκε να στείλει ένα δέμα με δώρα και ρούχα για τους συγγενείς της στη Μολδαβία. Εκεί που περίμενε να επιβιβάσει το πακέτο της στο λεωφορείο, εμφανίστηκε η αστυνομία και ζήτησε τα χαρτιά της. Είναι η στιγμή που φοβάται ο κάθε παράνομος μετανάστης της Γαλλίας. Αλλά η Ντουμπένμκο έδειξε το δελτίο τηα και η αστυνομία έκανε πίσω.
Την ωρα που η Γαλλία προσπαθεί να βρει λύσεις σχετικά με την ένταξη των μεταναστών, η τελευταία αυτή προσπάθεια αποδεικνύει ότι, στην πραγματικότητα, η χώρα δεν μπορεί να κάνει χωρίς αυτούς.
«Ποτε δεν δυσκολευτηκα να βρώ δουλειά», λέει η Φάχρα Ιτρί, μια 38 χρονη Μαροκινή που εργάζεται στη Γαλλία εδώ και έξι χρόνια και η οποία συμμετείχε μαζί με την Ντουμπένκο και πολλές άλλες, σε διαδήλωση των sans-papiers έξω από το υπουργείο Μετανάστευσης.
«Αυτό είναι το περίεργο. Το μόνο που λείπει είναι ένα χαρτί». Σύμφωνα με στοιχεία του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), που εδρεύει στο Παρίσι, το ποσοστό εργαζόμενων γυναικών ξένης καταγωγής στη Γαλλία αυξάνεται σταθερά την τελευταία δεκαετία-από 44,2% το 1995 στο 52,3% το 2008.
Αλλά οι δουλειές είναι προσωρινές. Οι γυναίκες δουλεύουν μόνες τους, απομονωμένες σε διαμερίσματα ιδιωτών, και το γεγονός ότι είναι παράνομες τις καθσιτά ευάλωτες σε παράλογες απαιτήσεις. Σε αντίθεση με τους άντρες ομολόγους τους, που εργάζονται κυρίως σε εστιατόρια και στην οικοδομή, εκείνες δεν μπορούν να απεργήσουν, γιατί αυτό θα σήμαινε ότι πρέπει να εγκαταλείψουν τους ανθρώπους που έχουν προσληφθεί να φροντίζουν.
Υπό την αιγίδα όμως των Femmes Egalite (Γυναίκες για την Ισότητα), μιας φεμινιστικής οργάνωσης που οργανώνει εδώ και 24 χρόνια τις γυναίκες σε Γαλλία και Αφρική, οι εργαζόμενες χωρίς χαρτιά αποκτούν κι εκείνες τη δική τους φωνή.
«Είναι η πρώτη φορά που οι γυναίκες ένωσαν τις δυνάμεις τους για να διεκδικήσουν τη νομιμοποίηση τους ως εργαζόμενες και όχι ως συζυγοι, μητέρες ή αδερφες», λέει η Φρανσουάζ Νασουά, μέλος των Femmes Egalite.
Οι ομάδες κρούσης του κινήματος για τη νομιμοποίηση των sans-papiers απαρτίζονται κυρίως από άντρες, που έχουν ήδη πραγματοποιήσει δύο μεγάλες απεργίες από το 2008, με την υποστήριξη των γαλλικών συνδικάτων.
Οι γυναίκες δυσκολεύονται περισσότερο από τους άντρες. Εκείνες που φροντίζουν ηλικιωμένους ή παιδιά σαν την κυρία ντουμπένκο, δεν έχουν αποδείξεις για τα χρόνια εργασίας τους-ούτε ένσημα, αλλά ούτε και πλαστά χαρτιά σαν αυτά που δίνουν συχνά εστιατόρια και εργολάβοι στους αδήλωτους εργαζομενους. Σε αντίθεση με τους άντρες διαδηλωτές, που είναι κυρίως από Δυτική Αφρική και Ασία, οι γυναίκες είναι από παντού-Μολδαβία, Ουκρανία, Βόρειο Αφρική και Λατινική Αμερική, καθώς και από Κίνα και άλλες περιοχές της Ασίας, γεγονός που τις καθιστά μια λιγότερο συγκροτημένη ομάδα. Μόνη τους δύναμη είναι η συλλογική δράση.
«Το βασικό», εξηγεί η Νασουά. «είναι να συνειδητοποιήσουν ότι ανήκουν σε μια ομάδα, μια κοινότητα».
Βαρβάρα Τερζάκη
Άρθρο Celestine Bohlen-εφ. Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, The New York Times, 10-10-2010