Επιχείρηση «Καθαρά Ρούχα»

εφ. ΤΑ ΝΕΑ  16.05.2013
Του Περικλή Δημητρολόπουλου

Τον δρόμο στην επιχείρηση Καθαρά Ρούχα άνοιξε στο Μπανγκλαντές ο θάνατος 1.127 εργατών από την πυρκαγιά στο εργοστάσιο Ράνα Πλάζα κοντά στην Ντάκα και την επακόλουθη κατάρρευσή του. Η ιταλική Benetton, η ισπανική Zara, η βρετανική Mark&Spencer και η σουηδική H&M είναι μερικοί από τους κολοσσούς στον χώρο της ένδυσης που χρησιμοποιούν τα φθηνά εργατικά χέρια του Μπανγκλαντές για να ράψουν τα ρούχα τους και χθες υπέγραψαν μια συμφωνία για τη βελτίωση των συνθηκών ασφαλείας στα εργοστάσια της ασιατικής αυτής χώρας. Η συμφωνία που υπογράφηκε εισάγει τον θεσμό του ανεξάρτητου επιθεωρητή επιχειρήσεων και συνδικάτων ο οποίος θα είναι επιφορτισμένος με την εφαρμογή «αξιόπιστων και αποτελεσματικών» μέτρων πυρασφάλειας. Προβλέπει επίσης αυστηρές και συνεχείς επιθεωρήσεις προκειμένου να βεβαιώνεται η εφαρμογή των κανόνων ασφαλείας. «Το είχαμε πει και το κάναμε. Με αυτήν την πρωτοβουλία θα προστατεύσουμε τους ανθρώπους μας στο Μπανγκλαντές» δήλωνε εκπρόσωπος της Benetton, ενώ ο συνάδελφός του από την Marks&Spencer τόνιζε ότι «δεν μπορούμε να προσποιούμαστε πλέον ότι δεν συμβαίνει τίποτα».

Η λίστα με τις φίρμες που συμμετέχουν στην επιχείρηση Καθαρά Ρούχα δεν έχει δοθεί στη δημοσιότητα. Πάντως, την υπογραφή τους έχουν βάλει ακόμη η αμερικανική PVH, στην οποία ανήκουν οι μάρκες Tommy Hilfiger και Calvin Klein, η γερμανική Tchibo.sq, οι βρετανικές Tesco Και Primark. Αντιθέτως, η αμερικανική Gap εμφανιζόταν επιφυλακτική. «Πρέπει να αποσαφηνιστούν ορισμένα ζητήματα νομικής φύσης. Αυτό όμως που θέλουμε κυρίως είναι μια καθολική συμφωνία και όχι μόνο ευρωπαϊκών εταιρειών» δήλωσε εκπρόσωπός της. Η επίσης αμερικανική Walmart από την πλευρά της κινήθηκε μονομερώς ανακοινώνοντας ότι θα πραγματοποιήσει επιθεωρήσεις στις 279 μονάδες της στο Μπανγκλαντές που κατασκευάζουν προϊόντα για λογαριασμό της ενώ δεσμεύθηκε ότι θα κοινοποιήσει τα αποτελέσματα των ερευνών της. Η πρώτη ιδέα για τη συμφωνία είχε πέσει πριν από δύο χρόνια. Οι διαπραγματεύσεις είχαν αρχίσει ανάμεσα στις διοικήσεις των επιχειρήσεων και τα δύο βασικά συνδικάτα, το IndustriAll και το Uni Global Union, που εκπροσωπούν περίπου 70 εκατομμύρια εργαζόμενους σε 200 χώρες. Μέχρι την τραγωδία της 24ης Απριλίου οι διαπραγματεύσεις προχωρούσαν με ρυθμούς χελώνας. Χρειάστηκε ο θάνατος χιλίων και πλέον ανθρώπων στην Ντάκα αλλά και η ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης με το ένα εκατομμύριο των υπογραφών στη σχετική έκκληση για να ανάψει το πράσινο φως. Οι επιθεωρήσεις για τήρηση των κανόνων ασφαλείας είναι το πρώτο βήμα. Αργότερα θα πραγματοποιηθούν εκπαιδευτικά σεμινάρια για τους εργάτες, ενώ οι επιχειρήσεις θα πρέπει να επενδύσουν εκατομμύρια δολάρια για τον εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεων με βάση τα δυτικά πρότυπα. «Δεν μπορούν να κάνουν διαφορετικά. Πρέπει να δώσουν μια σαφή απάντηση στους πελάτες τους. Η τραγωδία ήταν πρώτο θέμα στις δυτικές τηλεοράσεις για ολόκληρες μέρες» εξηγούσε στα αμερικανικά μέσα ο Στιβ Χοκ, καθηγητής Μάρκετινγκ στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια. «Το μήνυμα που έφτασε στις επιχειρήσεις είναι ένα: "Δεν μπορείτε να συνεχίσετε να κερδίζετε με αυτόν τον τρόπο και χωρίς να λαμβάνετε υπόψη σας τον θάνατο αθώων ανθρώπων"» προσέθετε. 

«Τους ζητάμε να κάνουν αυτό που είναι σωστό» τόνιζε από την πλευρά του ο Φίλιπ Τζένινγκς, γενικός γραμματέας του Uni Global Union. «Δεν υπάρχει χρόνος για πολλές συζητήσεις. Είναι ζήτημα ζωής και θανάτου». Τα πράγματα, πάντως, δεν ήταν εύκολα όταν στο φόντο υπήρχε ένας τζίρος 20 δισ. δολαρίων και μια κοινωνία σε συνθήκες ανέχειας. Στα 5.000 εργοστάσια ένδυσης εργάζονται 4,5 εκατομμύρια Μπανγκλαντεσιανοί, ενώ το 80% του προσωπικού είναι γυναίκες. Πολλές από αυτές προέρχονται από την επαρχία όπου αντιμετώπιζαν πρόβλημα επιβίωσης. Υπ' αυτές τις συνθήκες αναγκάζονταν να επιλέξουν μια επικίνδυνη δουλειά. Τα συνεχή εργατικά ατυχήματα, όμως, οδήγησαν το 2010 τους εργάτες στους δρόμους. Εκτός από τις επιχειρήσεις, άρχισε να αισθάνεται πίεση και η κυβέρνηση του Μπανγκλαντές. Και στη δική της περίπτωση, ωστόσο, χρειάστηκε μια τραγωδία για να ανακοινώσει ο υπουργός Κλωστοϋφαντουργίας Αμπντούλ Λατίφ Σιντίκουε τη δημιουργία μιας επιτροπής η οποία θα εξετάσει το θέμα της αύξησης του κατώτατου μισθού που σήμερα είναι γύρω στα 30 ευρώ.