Μιχάλης Γκανάς (20 ερωτήσεις)

Να ξεχάσουµε το άπληστο «εγώ» και να περάσουµε στο «εµείς»



«Πρέπει να αγαπήσουµε τον τόπο και τους ανθρώπους µας, πρέπει, να αγαπηθούµε µεταξύ µας και να ξεχάσουµε το άπληστο "εγώ" της διαφήµισης, της κατανάλωσης, της ψυχανάλυσης και να περάσουµε στο "εµείς" της αλληλεγγύης, της ολιγάρκειας, του µέτρου και της ταπεινοφροσύνης», προτείνει ο βραβευµένος ποιητής και στιχουργός δεκάδων επιτυχιών Μιχάλης Γκανάς.
Ακόµη, θεωρεί πως το νόηµα της ποίησης είναι να πει τον κόσµο απ' την αρχή, ενώ το τελευταίο του βιβλίο - «Γυναικών» - περιλαµβάνεται ήδη στα πιο ευπώλητα.

1 «Δεν υπάρχει Κόλαση όπου υπάρχει αγάπη» γράφετε στο «Γυναικών». Η «κόλαση» του ΔΝΤ πώς αντιµετωπίζεται;
Με την αγάπη. Πρέπει να αγαπήσουµε τον τόπο και τους ανθρώπους µας, πρέπει, να αγαπηθούµε µεταξύ µας και να ξεχάσουµε το άπληστο «εγώ» της διαφήµισης, της κατανάλωσης, της ψυχανάλυσης και να περάσουµε στο «εµείς» της αλληλεγγύης, της ολιγάρκειας, του µέτρου και της ταπεινοφροσύνης. 2 Τελευταίο βιβλίο σας, τα αφηγήµατα «Γυναικών». Τα ερεθίσµατα;

Τα γνωστά σε όλους τους άνδρες: η οµορφιά, η χάρη, η δοτικότητα των γυναικών, η έλξη και η απώθηση, το πάθος και το λάθος µας που δεν γίνεται «µάθος».

3 Τι είναι η γυναίκα;
«Δηλητήριο και µέλι». Ρασούλης έφα!

4 Βιβλιοπώλης, ποιητής, συγγραφέας, µεταφραστής, στιχουργός. Ποια ιδιότητα νιώθετε πιο οικεία;

Του ποιητή. Του ανθρώπου δηλαδή που ποιεί. 5 Κατάγεστε από τον Τσαµαντά Θεσπρωτίας. Επαρχία ή πόλη;

Εχω συνηθίσει στην πόλη, αλλά µου λείπει η φύση. Δεν θα µπορούσα να ζήσω όµως σαν ερηµίτης στο βουνό ή στη θάλασσα γιατί θα µου έλειπε η Αθήνα.

Μύλος...

6 Στίχος ή ποίηση; Πού νιώθετε πιο άνετα;

Τα τραγούδια µε χαλαρώνουν, τα ποιήµατα µε ταράζουν.

7 Η πρώτη σας ποιητική απόπειρα;

Δεν θυµάµαι ακριβώς το πρώτο «πήµα ή ποίµα». Τα πρώτα «συµπτώµατα» πάντως εµφανίστηκαν στην πέµπτη ή στην έκτη Δηµοτικού.

8 Το νόηµα της ποίησης;
Αυτό που ήταν πάντα, να πει τον κόσµο απ’ την αρχή. 9 Ποιητές και συγγραφείς που σας επηρέασαν;

Είναι παιδιά πολλών ανθρώπων τα λόγια µας.

10 1994: Κρατικό Βραβείο Ποίησης για την «Παραλογή». Τι κρατάτε από αυτό;

Τη χαρά του δηµόσιου επαίνου για µια τόσο προσωπική και µοναχική ασχολία.

11 Συµβουλή σε νέο ποιητή;

Να παραµείνει νέος µέχρι τα 90 του, δηλαδή «απροσάρµοστος». Και να µην ακούει τις συµβουλές µας.

12 Πεζός λόγος ή ποίηση;
Και τα δύο. Πολύ συχνά υπάρχει περισσότερη ποίηση σε ένα... πεζό και πολλή πεζότητα και βαρεµάρα στην ποίηση. Αρα, διψάµε για καλά κείµενα.

13 2009: Βραβείο Καβάφη. Πώς αισθανθήκατε;

Εκπληκτος! Θα περίµενα το βραβείο Σολωµού ή Παλαµά.

Δεν υπάρχουν όµως τέτοια βραβεία... Πάντως το Βραβείο Καβάφη µού έδωσε το ωραίο ταξίδι. Κάιρο, Νείλος, Πυραµίδες, Αλεξάνδρεια, εικόνες και µυρωδιές µιας «στοιχειωµένης» πόλης, που τη σηµάδεψε εκείνος για πάντα.

14 Πρώτο σας τραγούδι;
Θεωρώ πρώτο µου τραγούδι το «Σουµιτζού» και θυµάµαι τον Νίκο Ξυδάκη στο πιάνο, να το τραγουδάει και εγώ µε τη γυναίκα µου να ακούµε µαγεµένοι.

15 Μίκης Θεοδωράκης, Μαµαγκάκης, Παπαδηµητρίου, Βregovic, Ξυδάκης, µερικοί από τους συνθέτες µε τους οποίους συνεργαστήκατε. Δυνατή στιγµή;
Εζησα πολλές δυνατές στιγµές µε τους συνθέτες και τους ερµηνευτές µε τους οποίους συνεργάστηκα. Θα ήταν άδικο να αποµονώσω µία. Την ευγνωµοσύνη µου την έχω καταθέσει στο βιβλίο µε τους Στίχους µου, ως µότο: «Στον κόσµο του ελληνικού τραγουδιού, οφειλέτης».

16 «Καράβια βγήκαν στη στεριά». Πώς το εµπνευστήκατε;

Αφορµή ήταν ένα ποίηµα του ποιητή, πεζογράφου και συµπατριώτη µου Βασίλη Γκουρογιάννη.

17 Νέοι συνθέτες σήµερα;
Ο Δηµήτρης Μαραµής µε τον οποίο έχουµε γράψει 12 ωραία τραγούδια και συνεχίζουµε ακάθεκτοι. Ο Νίκος Ζουρνής που έχει µελοποιήσει, µεταξύ των άλλων, και το «Λάφυρο». Α, και ο Μιχάλης Καλογεράκης, µαθητής λυκείου στο Ηράκλειο Κρήτης ακόµη, αλλά περιµένετε και θα δείτε ή µάλλον θα ακούσετε... 18 «Του πόθου τ’ αγρίµι» από τα «Τραγούδια για τους µήνες» του Δηµήτρη Παπαδηµητρίου. Τι σας άφησε;

Γλυκιά «ανάµνηση» (απολεσθέντος) Παραδείσου. Μια συνεργασία γεµάτη ευφορία, συγκίνηση και αγάπη.

19 Εχετε επιρροές από το δηµοτικό τραγούδι…
Το δηµοτικό τραγούδι είναι ο µεγάλος µου δάσκαλος. Κρατάω πάντα τα λόγια του Αχιλλέα Κυριακίδη: «Ο Γκανάς είναι ο πιο επώνυµος δηµοτικός ποιητής µας».

20 Ηπειρώτικη σχολή λογοτεχνίας: Πώς ερµηνεύετε τη διαµόρφωση µιας σχολής και µάλιστα µε κοινό γεωγραφικό τόπο καταγωγής;
Δεν πρόκειται για σχολή αλλά για µια πλούσια φλέβα νερού, χρόνια «καταχωµένη», που ένας Αϊ-Γιώργης τη χτύπησε µε το κοντάρι του και τινάχτηκε µε δύναµη στο φω

Βαρβάρα Τερζάκη
Συνέντευξη ΔΗΜΗΤΡΗΣ Ν. ΜΑΝΙΑΤΗΣ-εφ. Τα Νέα, Παρασκευή 14 Μαΐου 2010