Τουρκικός και ελληνικός λαός βαδίζουν στον ίδιο δρόμο

Η «εκλογή» του Ντερβίς Ερογλου έχει προκαλέσει ανησυχία σε ό,τι αφορά την ομαλή εξέλιξη των συνομιλιών που άρχισαν οι Χριστόφιας- Ταλάτ το 2008. Πιστεύετε ότι, παρά την εξέλιξη αυτή, μπορεί να συνεχιστούν οι συνομιλίες στην ίδια βάση, αξιοποιώντας αυτό που μέχρι σήμερα θεωρείται κεκτημένο των συνομιλιών;

Ο τουρκοκυπριακός λαός με την ελεύθερη βούλησή του στις εκλογές της 18ης Απριλίου επέλεξε τον πρόεδρο της Δημοκρατίας του. Οι διαπραγματεύσεις θα αρχίσουν και πάλι με τη συνάντηση των ηγετών στις 26 Μαΐου Ο πρόεδρος Ερογλου πριν αλλά και μετά τις εκλογές μάς διαβεβαίωσε επανειλημμένως ότι τις διαπραγματεύσεις θα τις συνεχίσει από το σημείο στο οποίο σταμάτησαν, στην ίδια εποικοδομητική γραμμή και με σκοπό να υπάρξει αποτέλεσμα το συντομότερο.

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να υπενθυμίσω ότι η τουρκοκυπριακή πλευρά στις διαπραγματεύσεις που διήρκεσαν δύο χρόνια πήρε πολλές πρωτοβουλίες με δυναμικό και εποικοδομητικό τρόπο, ότι είχε φέρει στο τραπέζι πολλές προτάσεις για να ανοίξει τον δρόμο προς μία δίκαιη και μόνιμη λύση, ότι κατέβαλε μεγάλες προσπάθειες. Τελικώς, όση πρόοδος σημειώθηκε στη διαδικασία ήταν καρπός αυτής της προσπάθειας. Αν η ελληνοκυπριακή πλευρά μπορούσε να ανταποκριθεί με τον ίδιο εποικοδομητικό τρόπο και με την ίδια ειλικρίνεια, σίγουρα θα είχαμε φθάσει σε μία ολοκληρωμένη λύση. Πάντως, για να υπάρξει λύση μέχρι τα τέλη του έτους, στο επόμενο διάστημα είναι απαραίτητο να επιταχυνθεί η διαβούλευση. Στη συνάντηση που είχα χθες το βράδυ (σ.σ. 11 Μαΐου) με τον κ. Ερογλου μου επιβεβαίωσε ότι είναι της ίδιας άποψης.

Συνεπώς, αντί να μένει στη σκιά ο στόχος της λύσης και να κατηγορείται η άλλη πλευρά με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, είναι πολύ σημαντικό να πυκνώσουν οι διαπραγματεύσεις.

Η αλήθεια είναι ότι αυτή τη στιγμή υπάρχει το υπόβαθρο και το πλαίσιο για να βρεθεί λύση το συντομότερο. Αυτό που χρειάζεται είναι η πολιτική βούληση, και η τουρκική πλευρά στο θέμα αυτό δεν έχει κάποιο πρόβλημα. Πάντως, ο χρόνος είναι λίγος. Οτι η διαδικασία των διαπραγματεύσεων δεν μπορεί να συνεχιστεί επ΄ άπειρον δεν είναι άποψη μόνο της τουρκικής πλευράς.

Η επίλυση του Κυπριακού αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για να υπάρχει ειρήνη και σταθερότητα στη Μεσόγειο. Σε πρόσφατη συνάντησή σας με ελληνοκύπριους και τουρκοκύπριους δημοσιογράφους είχατε πει ότι αν η αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων συμφωνηθεί μεταξύ των ηγετών των δύο κοινοτήτων, η Τουρκία δεν θα είχε αντίρρηση να την υλοποιήσει. Η δέσμευσή σας αυτή παραμένει σε ισχύ;

Μία δίκαιη και μόνιμη λύση στην Κύπρο θα είναι ένα βήμα μπροστά για τη σταθερότητα και τη συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο και θα συμβάλει τα μέγιστα στη νέα περίοδο των σχέσεων μεταξύ των δύο μητέρων πατρίδων, που είναι η Τουρκία και η Ελλάδα. Αυτό είναι το όραμά μας. Η συνεργασία με τη μητέρα πατρίδα και εγγυήτρια Ελλάδα για τη λύση ήταν ένα στοιχείο που υποστηρίξαμε από την αρχή. Αν ενώσουμε τις προσπάθειές μας, είναι δυνατό να φθάσουμε το συντομότερο σε λύση.

Στις 27 Φεβρουαρίου δέχθηκα αντιπροσωπεία από ελληνοκύπριους, τουρκοκύπριους και έλληνες δημοσιογράφους και τους εξήγησα το όραμά μας και τις προσδοκίες μας. Από τις αντιδράσεις αποκόμισα την εντύπωση ότι ο ελληνικός λαός δεν γνωρίζει το όραμά μας και ότι η πολιτική μας σχεδόν τους αποκρύπτεται. Οι δε ελληνοκυπριακοί κύκλοι με βιαστικές αρνητικές δηλώσεις προσπάθησαν να εμποδίσουν οποιαδήποτε αλλαγή στη στάση της κοινής γνώμης τους.

Στη συνάντηση εκείνη είπα ότι η Τουρκία θα σεβαστεί τη λύση στην οποία ελεύθερα θα καταλήξουν τα δύο μέρη και θα κάνει ό,τι της αναλογεί. Οπως είναι γνωστό, η παρουσία των τουρκικών δυνάμεων στο Νησί στηρίζεται στη Συμφωνία του 1960.

Εφόσον στο Νησί εφαρμοστεί μία συνολική λύση στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών, θα είναι εφικτή και η μείωση των δυνάμεών μας στα επίπεδα που θα συμφωνηθούν αμοιβαίως. Αν η ελληνοκυπριακή πλευρά στο δημοψήφισμα του 2004 δεν είχε απορρίψει το Σχέδιο Ανάν, ο τουρκικός και ο ελληνικός στρατός στο Νησί θα είχε μειωθεί στα επίπεδα που προβλέπονταν στη Συμφωνία του 1960. Ομολογουμένως οι αντιδράσεις τους, οι οποίες μας έδωσαν την εντύπωση ότι οι Ελληνοκύπριοι δεν γνώριζαν ούτε αυτά τα βασικά στοιχεία του συνολικού Σχεδίου Ανάν, μας εξέπληξαν.


«Το ΔΝΤ θέλει υπομονή, σκληρή δουλειά και πάνω από όλα... καλούς γείτονες»

Υπάρχουν πολλές προσδοκίες από την επίσκεψή σας στην Αθήνα. Εχουν αναφερθεί η τόνωση των οικονομικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών, η καθιέρωση κοινών τομέων συνεργασίας, η κατάργηση της βίζας για τους τούρκους πολίτες που ταξιδεύουν στα νησιά του Αιγαίου, ακόμη και η αμοιβαία μείωση των εξοπλισμών. Ποιοι είναι οι κύριοι στόχοι σας γι΄ αυτή την επίσκεψη; Οπως γνωρίζετε, η επίσκεψή μου στην Αθήνα είναι αποτέλεσμα της κοινής βούλησης των ηγεσιών των δύο χωρών να ανοίξουν μία νέα σελίδα στις τουρκο-ελληνικές σχέσεις. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής μου θα γίνει η πρώτη συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου Στρατηγικής Συνεργασίας, το οποίο αξιολογούμε ως μηχανισμό που θα συμβάλει στην πρόοδο των σχέσεων των δύο χωρών και στη μέγιστη συνεργασία. Με τον τρόπο αυτό θα δοθεί η ευκαιρία, παράλληλα με τα προβλήματα που αντιμετωπίζονται, να αναζητηθούν σε υψηλό επίπεδο οι πιθανότητες συνεργασίας και να υπάρξουν σύντομα αποτελέσματα. Επιθυμούμε κατά τη διάρκεια της συνεδρίας του Συμβουλίου να υπάρξουν πολλά κείμενα συμφωνιών.

Επίσης, με την ευκαιρία της επίσκεψης θα διοργανωθεί συνάντηση του τουρκο-ελληνικού Επιχειρηματικού Φόρουμ. Δίνω ιδιαίτερη σημασία στην επίσκεψη πολλών επιχειρηματιών μας στην Αθήνα με την ευκαιρία αυτή. Ελπίζω ότι οι επιχειρηματικοί δεσμοί και οι συνεταιρισμοί που θα δημιουργήσουν με τους ελληνικούς επιχειρηματικούς κύκλους θα προσφέρουν νέες ευκαιρίες όχι μόνο στις χώρες μας αλλά και σε τρίτες χώρες. Ασφαλώς, η κατάργηση της θεώρησης διαβατηρίων για τα μονοήμερα ταξίδια καθώς και για τα ειδικά διαβατήρια κάποιων συμπατριωτών μας θα συμβάλει τα μέγιστα στις προσπάθειες προώθησης των οικονομικών και εμπορικών σχέσεών μας. Γνωρίζω ότι στην Ελλάδα όσοι ζουν στα νησιά και τις παραμεθόριες περιοχές έχουν τις ίδιες προσδοκίες. Ελπίζουμε και περιμένουμε να υπάρξει πρόοδος στο θέμα αυτό το συντομότερο. Η εξέλιξη των ελληνοτουρκικών σχέσεων σε αυτό το επίπεδο ασφαλώς θα ενισχύσει το κλίμα εμπιστοσύνης και σταθερότητας. Στο τέλος, η μείωση των εξοπλισμών θα μπορεί να είναι το φυσικό επακόλουθο. Ως Πρωθυπουργός μιας περιόδου κατά την οποία ο προϋπολογισμός της άμυνας υπερβαίνει τον προϋπολογισμό για την παιδεία, μόνο ευτυχία μπορώ να νιώσω από μία τέτοια εξέλιξη. Πρέπει όμως να λάβουμε υπ΄ όψιν και ότι οι ανάγκες άμυνας της κάθε χώρας εξαρτώνται και από πολύ διαφορετικούς μεταξύ τους παράγοντες.

Ποια συμβουλή θα δίνατε στους Ελληνες με βάση την εμπειρία της Τουρκίας από το ΔΝΤ;

Η υπομονή και η σκληρή δουλειά θα φέρουν αποτέλεσμα. Θα βοηθήσουν όμως τρεις προϋποθέσεις: η ασφάλεια, η ειρήνη και η συνεργασία με τους γείτονές σας. Ποιο μήνυμα θα θέλατε να στείλετε στην Ελλάδα και τον λαό της; Η διαδικασία διαλόγου που άρχισε το 1999 μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας με τη θέσπιση πολλών μηχανισμών συνεργασίας βοήθησε στην ενίσχυση των σχέσεων των δύο χωρών. Εμείς όμως θέλουμε να ανοίξει μια νέα σελίδα στις σχέσεις μας και να φτάσουν αυτές σε επίπεδο εταίρων. Αισθανόμαστε ικανοποιημένοι διαπιστώνοντας ότι την ίδια επιθυμία έχει και η ελληνική κυβέρνηση. Το σίγουρο είναι πως η βούληση της πολιτικής ηγεσίας και στις δύο χώρες για μια νέα πνοή στις τουρκοελληνικές σχέσεις έχει την ισχυρή στήριξη του τουρκικού και του ελληνικού λαού.

Ο σύγχρονος κόσμος είναι γεμάτος απειλές και προκλήσεις: από την παγκόσμια οικονομική κρίση ώς την ενεργειακή ασφάλεια, από την παράνομη μετανάστευση ώς την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος απαιτείται σκληρή μάχη.

Στο περιβάλλον αυτό η μη συμμετοχή στις εξελίξεις δεν μπορεί πλέον να είναι επιλογή. Ολες οι χώρες πρέπει να συμβάλουν στην προσπάθεια για την παγκόσμια ειρήνη και τη διατήρησή της, για την αύξηση της ευημερίας, για την προστασία του περιβάλλοντος ώστε να παραδώσουμε στις επόμενες γενιές έναν κόσμο στον οποίο θα έχουν μια καλύτερη ζωή. Υπό το πρίσμα αυτό, κάθε βήμα προόδου που θα γίνει σε πνεύμα αλληλεγγύης και συνεργασίας, για την υπέρβαση τόσο των διμερών προβλημάτων όσο και των σχετικών δυσκολιών, θα εξυπηρετεί ασφαλώς τα αμοιβαία συμφέροντα των δύο χωρών, καθώς και την περιφερειακή σταθερότητα και ειρήνη. Ο τουρκικός λαός είναι έτοιμος να προχωρήσει σ΄ αυτόν τον δρόμο μαζί με τον ελληνικό.
ΕΙΠΕ
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥΣ
«Η θετική εξέλιξη των ελληνοτουρκικών σχέσεων θα ενισχύσει το κλίμα εμπιστοσύνης και σταθερότητας.
Στο τέλος, η μείωση των εξοπλισμών θα μπορεί να είναι το φυσικό επακόλουθο»

Ενέργεια, τράπεζες και τουρισμός πρόσφοροι τομείς για την ελληνοτουρκική συνεργασία

Τα τελευταία χρόνια έχουν πραγματοποιηθεί μεγάλες επενδύσεις στην Τουρκία, ιδιαίτερα από ελληνικές τράπεζες. Είναι ρεαλιστικό να αναμένουμε τουρκικές επενδύσεις στην Ελλάδα και σε ποιους τομείς;

Παράλληλα προς την πρόοδο των διμερών εμπορικών σχέσεών μας, ήδη στη χώρα μας δραστηριοποιούνται 390 ελληνικές επιχειρήσεις, των οποίων οι συνολικές επενδύσεις ανήλθαν στα 6 δισ. δολάρια.

Από την άλλη, ο αριθμός των τουρκικών επιχειρήσεων στην Ελλάδα έμεινε περιορισμένος. Ο τραπεζικός τομέας είναι από αυτούς που έχουν έλθει στο προσκήνιο, στο πλαίσιο της οικονομικής συνεργασίας. Οι επενδύσεις της ελληνικής Εθνικής Τράπεζας και της ΕFG Εurobank ήταν περίπου 3 δισ.

δολάρια. Από την άλλη, τα υποκαταστήματα της Ζiraat Βankasi σε Αθήνα και Κομοτηνή άνοιξαν επισήμως τον Φεβρουάριο του 2009, ενώ συνεχίζονται οι εργασίες για να ανοίξουν και νέα υποκαταστήματα. Πάντως, αυτό δεν το θεωρούμε αρκετό. Παρά τη μεγάλη πρόοδο που σημειώθηκε τα τελευταία δέκα χρόνια στις οικονομικές σχέσεις μας, υπάρχει περιθώριο εξέλιξης τόσο στις εμπορικές συναλλαγές όσο και στις κοινές μας δραστηριότητες σε περιφερειακό επίπεδο.

Από την άποψη αυτή, πιστεύουμε ότι η προσέλκυση τούρκων επενδυτών στην Ελλάδα και η διεύρυνση των δραστηριοτήτων ελλήνων επενδυτών στην Τουρκία θα είναι ωφέλιμη. Η ενέργεια, οι τράπεζες και ο τουρισμός μπορούν να είναι τομείς πρόσφοροι από την άποψη αυτή.


Φανταστικός κίνδυνος για την Τουρκία η Ελλάδα

Ανοίγοντας το Ελληνοτουρκικό Επιχειρηματικό Φόρουμ, που διεξήχθη χθες παράλληλα με τη μεικτή συνεδρίαση των 18 ελλήνων και τούρκων υπουργών υπό την προεδρία των κ.κ. Παπανδρέου και Ερντογάν στο «Χίλτον», ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Θόδωρος Πάγκαλος τόνισε: «Ενα πρόβλημα υπάρχει ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία και αυτό παύει σιγά σιγά να είναι αποκλειστικής μας δικαιοδοσίας: Το Κυπριακό. Εκεί χρειάζεται μια διαρκής, δίκαιη συμφωνία, αλλά εκεί θα παίξουν κύριο ρόλο και οι Κύπριοι, εκατέρωθεν. Εμείς αρκεί να δεσμευτούμε να μην παρεμποδίζουμε τις συνομιλίες». Ενα μεγάλο μέρος των διαφορών μπορεί να ξεπεραστεί, συνέχισε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, αν αποδεχθεί κάποιος μερικές βασικές αρχές, όπως την απαγόρευση χρήσης και απειλής βίας, δεύτερον ότι πρέπει να γίνουν σεβαστά τα δημοκρατικά δικαιώματα των πολιτών κάθε χώρας και, τρίτον, όπου υπάρχει διαφωνία για τον καθορισμό εδαφικών λεπτομερειών ή γεωγραφικών ιδιομορφιών η λύση πρέπει να δίνεται από τρίτους, εντεταλμένους προς τούτο, με βάση το Διεθνές Δίκαιο.

Καταλήγοντας, ο κ. Πάγκαλος είπε για τους εξοπλισμούς των δύο χωρών: «Αισθάνομαι ειλικρινά εθνική ντροπή κάθε φορά που αναγκάζομαι να αγοράζω όπλα που δεν μας χρειάζονται, με βάση μια αντικειμενική εκτίμηση των κινδύνων που υπάρχουν στον σημερινό κόσμο, για την Ελλάδα- και ξέρω ότι και οι Τούρκοι αγοράζουν όπλα που δεν τους χρειάζονται, όχι για πραγματικούς, αλλά για φανταστικό κίνδυνο που προκύπτει από μια αντιπαράθεση που είναι δυνατόν και πρέπει να λυθεί πολιτικά, έτσι ώστε να βαδίσουν οι δυο λαοί μαζί για μεγαλύτερη ευημερία, αξιοποιώντας παραγωγικά τα κολοσσιαία ποσά που εσείς και εμείς σπαταλάμε γι΄ αυτά τα όπλα».

Βαρβάρα Τερζάκη
Άρθρο από εφ. Τα Νέα, Σάββατο 15 Μαΐου 2010