Λέιζερ για τη διάσωση της Ιστορίας

ΕΔΙΜΒΟΥΡΓΟ- Τον επόμενο Απρίλιο. Μια ομάδα ειδικών από τη Σχολή Καλών Τεχνών της Γλασκόβης και από τον κυβερνητικό φορέα διαχείρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς «Ιστορική Σκοτία» θα επισκεφτούν τη Νότια Ντακότα, έπειτα από πρωτοβουλία μιας οργάνωσης που ονομάζεται CyArk και της Εθνικής Υπηρεσίας Πάρκων των ΗΠΑ. Εκεί, θα κάνουν σάρωση με ακτίνες λέιζερ και εικονικά μοντέλα του Όρους Ράσμορ.
Η σκοτσέζικη ομάδα των τεσσάρων ή πέντε ατόμων θα περάσει μερικές μέρες ρυθμίζοντας και μετακινώντας τα μηχανήματα σάρωσης, ελπίζοντας να καταγράψει και την παραμικρή γωνίτσα και χαραμάδα του Όρους Ράσμορ, συλλέγοντας δισεκατομμύρια bit ψηφιακής πληροφορίας, που στη συνέχεια θα ταξινομηθούν από τον υπολογιστή.
Το αποτέλεσμα θα είναι να δημιουργήσουν τα πιο ακριβή τρισδιάστατα μοντέλα, εκατομμύρια φορές πιο λεπτομερή απ’ότι τα φιλμ.
Η σκοτσέζικη ομάδα έχει επιτύχει πρωτοφανή επίπεδα εξέλιξς. Χάρη στην ψηφιακή σάρωση, οι ειδικοί μπορούν να ανασυνθέσουν την εικόνα αντικειμένων του παρελθόντος, γυρίζοντας το ρολόι πίσω στο χρόνο. Επίσης, μπορούν να αναπαραστήσουν τις επιπτώσεις από τις κλιματικές αλλαγές, την αστική επέκταση ή από διάφορες φυσικές ή ανθρώπινες καταστροφές, ταξιδεύοντας στο μέλλον.
Ο Ντάγκλας Πρίτσαρντ, καναδός αρχιτέκτονας, είναι ο εγκέφαλος πίσω από το Ψηφιακό Στούντιο Σχεδίου της Σχολής Καλών Τεχνών. Ηγείται της σκοτσέζικης ομάδας λέιζερ μαζί με τον Ντέιβιντ Μίτσελ, διευθυντή της Ομάδας Τεχνικών Συντήρησης της «Ιστορικής Σκοτίας».
Ένα κουτί, το οποίο περιέχει ένα σαρωτή λέιζερ, βρίσκεται στερεωμένο πάνω σ’ένα τρίποδο. Και καθώς το κουτί πραγματοποιεί περιστροφή 360 μοιρών, το λέιζερ, κινούμενο πάνω κάτω, περιφέρει την ακτίνα του σε όλα τα στέρεα αντικείμενα που βρίσκονται γύρω καταγράφωντας 50.000 σημεία ανά δευτερόλεπτο. Οι παραδοσιακοί τοπογράφοι πραγματοποιούν έως και μερικές εκατοντάδες μετρήσεις την ημέρα. Τα λέιζερ συλλέγουν εκατομμύρια μετρήσεις την ώρα. Ένας σαρωτής μπορεί ακόμα και να αναγνωρίσει ορισμένα υλικά, προσδιορίζοντας για παράδειγμα αν κάτι είναι κατασκευασμένο από γυαλί ή από πέτρα.
Φέτος την άνοιξη , σε διάσκεψη για την ψηφιακή τεκμηρίωση στη Γλασκόβη, ο υπουργός Πολιτισμού της χώρας, Μ. Ράσελ, συναντήθηκε με τον Μπεν Κεσαίρα, αμερικανό μηχανικό και εφευρέτη του σαρωτή. Ο κ. Κεσάιρα ίδρυσε τη μη κερδοσκοπική CyArk για τη σάρωση 500 μνημείων της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Η σκοτσέζικη ομάδα ανέλαβε τη σάρωση των πέντε μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς της CyArk στη Σκοτία και ακόμα πέντε μνημεία. Ποιες όμωε είναι οι πιο σημαντικές πολιτιστικές επιπτώσεις; Ο Πρίτσαρντ μιλάει για ένα «νέο είδος ισχύος», αναφερόμενος στην προοπτική να χρησιμοποιηθούν μοντέλα εικονικής πραγματικότητας για το κοινό, το οποίο θα μπορεί έτσι να έχει άποψη για όλα τα προτεινόμενα σχέδια πολεοδομικής ανάπλασης.
Ο Πρίτσαρντ επιδεικνύει στο λάπτοπ του τα ερείπια ενός βικτοριανού μνημείου, της Κρήνης του Πέισλι. Η ψηφιακοποίηση της είχε επαναφέρει την πρωταρχική της στιλπνότητα. Η επεξεργασία των ερειπίων μέσω του σαρωτή λέιζερ επέτρεψε την ανασύσταση της αρχικής της μορφής. Κανείς δεν φανταζόταν ότι ήταν τόσο λαμπερή. «Αλλά», όπως δηλώνει ο Πρίτσαρντ, «η τεχνολογία δεν λέει ψέματα».
Βαρβάρα Τερζάκη
Άρθρο Michael Kimmelman-εφ. Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, The New York Times, 15-11-2009