Μαέστρος γοητεύει το Λος Αντζελες

ΛΟΣ ΑΝΤΖΕΛΕΣ – Το κατάστημα της Φιλαρμονικής του Λος Αντζελες διαθέτει φλιτζάνια και μπλουζάκια, στα οποία φιγουράρει, με τα χέρια προτεταμένα, ο νέος της μαέστρος Γκουστάβο Ντουντάμελ. Στη πραγματικότητα, το πρόσωπο του είναι ήδη παντού στην πόλη, από τα λεωφορεία μέχρι τις γιγαντοαφίσες στους αυτοκινητόδρομους. Τα παιδιά στριμώχνονται να τους δώσει αυτόγραφο. Σε κονσέρτο που δόθηκε για να τον γνωρίσει η πόλη, έριξαν πυροτεχνήματα που έγραφαν το όνομα του.
Σ’αυτήν την ιδιάζουσα περίπτωση, που παντρεύει το Χόλιγουντ με τον Χάιντν, η βιομηχανία κατασκευής αστέρων εργάζεται σκληρά πάνω σε ένα σπάνιο είδος: έναν 28χρονο διευθυντή ορχήστρας από τη Βενεζουέλα, η ζωή του οποίου περιστρέφεται γύρω από παρτιτούρες. Έχοντας στο ενεργητικό του εδώ παρά μόνο ελάχιστα κονσέρτα, ο κ. Ντουντάμελ έχει γοητεύσει ολόκληρη την πόλη.
«Είναι ένας πραγματικός σταρ», υποστηρίζει ο Μάρτιν Κάπλαν, πρώην στέλεχος της κινηματογραφικής βιομηχανίας και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας. «Είναι νέος, έχει εντυπωσιακά μαλλιά, φοβερό παρελθόν, τρομερό όνομα: είναι άρχοντας!»
Ο κ. Ντουντάμελ μόλις έκλεισε ένα μήνα ως διευθυντής ορχήστρας στο Λος Αντζελες, έπειτα από μια πενταετή ανέλιξη που έστρεψε πάνω του το ενδιαφέρον του κόσμου της κλασικής μουσικής. Και όπως έδειξε η χολιγουντιανή παρουσίαση που του έγινε, έχει διεισδύσει στη συνείδηση της λαϊκής κουλτούρας όπως και ο Μπερνσταϊν πριν από περίπου μισό αιώνα.
Αυτή η παρουσίαση οφείλεται εν μέρει σε μια προσεκτικά σχεδιασμένη εκστρατεία, από την πρόεδρο και εκτελεστική διευθύντρια Ντέμπορα Μπόρντα, καθώς επίσης και στα μέσα ενημέρωσης και το κοινό, που έχουν γοητευθεί από τον άνθρωπο.
Το πιο εντυπωσιακό σ’αυτό το χολιγουντιανό παραμύθι είναι η αντίθεση ανάμεσα στην προβολή και αδιαμφισβήτητα χαρίσματα του κ. Ντουντάμελ: το ταλέντο του να διευθύνει και ο ακαταμάχητος, ενθουσιασμός του να συνθέτει μουσική.
Η κυρία Μπόρντα έχει παρακολουθήσει τον Ντουντάμελ σχεδόν από τότε που κέρδισε σε διαγωνισμό στη Βαμβέργη της Γερμανίας το 2004. Τότε, δεν ήταν παρά ένα σχεδόν άγνωστο προϊόν του «Ελ Σιστέμα», ενός δικτύου από ορχήστρες νέων σε φτωχές συνοικίες στη Βενεζουέλα. Ο Ντουντάμελ είχε φτάσει να διευθύνει την καλύτερη ορχήστρα του συστήματος, την Ορχήστρα Νέων «Σιμόν Μπολιβάρ», στο Καράκας. Καθώς αναλάμβανε όλο και πιο σημαντικές διευθύνσεις ορχηστρών στον κόσμο, η Φιλαρμονική του Λος Αντζελες αποφάσισε στα μέσα του 2006 ότι μπορεί να είναι ο φυσικός διάδοχος του Εσα Πέκα Σαλόνεν. Η αλλαγή ανακοινώθηκε αμέσως, τον Απρίλιο του 2007.
Ύστερα από λίγο η ορχήστρα του έφτιαξε μια μικρή ιστοσελίδα, μέσα στο δικτυακό της τόπο, τον laphil. com. Περιέχει ένα παιχνίδι με τίτλο «Bravo Gustavo», παρόμοιο με το Guitar Hero, και μια εφαρμογή που επιτρέπει στα iPhone να δίνουν σχήμα, μέσω της κίνησης, στη μουσική που έχουν στη μνήμη τους. Μια διάσημη καντίνα με χοτ ντογκ, η Pink’s, έστησε ένα πανό που τον καλωσόριζε και δημιούργησε το «Ντουντάμελ Χοτ Ντογκ» με διάφορα υλικά όπως τυρί και τορτίγιας.
Μεταξύ των διθυραμβικών δημοσιευμάτων υπήρξαν και μερικά αρνητικά, περιλαμβανομένου ενός δημοσιεύματος κάποιου κριτικού από τη «Philadelphia Inquirer», ο οποίος συνέκρινε ένα μέρος της Πρώτης Συμφωνίας του Μάλερ, όπως την διεύθυνε ο Ντουντάμελ, με «μεθυσμένους που χορεύουν με τσόκαρα».
«Όταν είσαι τόσο επιτυχημένος βρίσκεσαι αντιμέτωπος και με διαφορες κακίες», λέει η Μπόρντα.
Σε πρόσφατη συνέντευξη, ο Ντουντάμελ δήλωσε ότι το ενδιαφέρον του κόσμου είναι εντυπωσιακό, υπέροχο και πολύ σημαντικό, επειδή επιφέρει μεγάλη αναγνώριση στην ορχήστα και στην κλασική μουσική. Απέρριψε ωστόσο τον κίνδυνο να καβαλήσει το καλάμι. «Αυτό έχει να κάνει με τις αξίες που έχει ο καθένας, και οι δικές μου αξίες είναι απολύτως προσγειωμένες», τόνισε. «Η οικογένεια μου μού έδωσε αξίες και το σύστημα της Βενεζουέλας με δίδαξε να γνωρίζω ποιος είμαι».

Βαρβάρα Τερζάκη

Άρθρο Daniel Wakin - εφ. Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, The New York Times, 29-11-2009