Κολυμπώντας κατά μήκος του απόκρημνου κοραλλιογενούς υφάλου, κάποιοι δύτες έκαναν τρύπες στη σκληεή επιφάνεια με τρυπάνια πεπιεσμένου αέρα απελευθερώνοντας στήλες από γυαλιστερές φυσαλίδες. Ακολουθούσαν άλλοι, οι οποίοι τοποθετούσαν προσεκτικά κεραμικούς δίσκους στις τρύπες. Κάθε ένας από αυτούς τους δίσκους αποτελούσε μια μικρή ελπίδα για τον ύφαλο, υπό τη μορφή μικροσκοπικών χρωματιστών βλαστών κοραλλιών.
Αυτό το υποβρύχιο εργοτάξιο αποτελεί μέρος της προσπάθειας που κάνει η ιαπωνική κυβέρνηση για να σώσει το μεγαλύτερο κοραλλιογενή ύφαλο της χώρας, κοντά στο νότιο άκρο του νησιωτικού συμπλέγματος της Οκινάουα.
Το πρόγραμμα έχει τραβήξει την προσοχή της χώρας καθώς πραγματοποιήθηκε έπειτα από ανησυχητικές εκθέσεις της τελευταίας δεκαετίας, σύμφωνα με τις οποίες το 90% των κοραλλιών γύρω από τα νησιά της Οκινάουα έχει εξαφανιστεί. Έτσι οδηγηθήκαμε σε αυτό που οι θαλάσσιοι βιολόγοι αποκαλούν ένα από τα μεγαλύτερα προγράμματα απόκατάστασης κοραλλιών στον κόσμο, το οποίο ξεκίνησε πρίν από τέσσερα χρόνια. Σύμφωνα με τους βιολόγους, στόχος τους είναι να τελειοποιήσουν μεθόδους οι οποίες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν παγκοσμίως προκειμένου να σωθούν ύφαλοι που απειλούνται με εξαφάνιση εξαιτίας της υπέρμετρης αλιείας, της ρύπανσης του περιβάλλοντος και της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Ο Μινέο Οκαμότο, θαλάσσιος βιολόγος στο Πανεπιστήμιο Θαλάσσιας Επιστήμης και Τεχνολογίας του Τόκιο, ο οποίος έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην ανάπτυξη των μικρών κεραμικών δίσκων, αναφέρει: «Μπορεί να γνωρίσουμε πώς να μεταφυτεύουμε ολόκληρα δάση εδώ και 4.000 χρόνια, ωστόσο τώρα μαθαίνουμε πώς μπορούμε να ζωντανέψουμε ξανά έναν κοραλλιογενή ύφαλο. Τώρα πια έχουμε στα χέρια μας τα κατάλληλα τεχνολογικά μέσα».
Παρ’όλα αυτά, οι επικριτές του προγράμματος υποστηρίζουν ότι αυτή η προσπάθεια μπορεί να είναι χάσιμο χρόνου. Λένε ότι η μεταφύτευση είναι άκαρπη, μιας και δεν αντιμετωπίζει τις αρχικές πηγές των προβλημάτων των υφάλων, όπως είναι η αναδιάρθρωση των ακτών και τα χημικά που χρησιμοποιούνται στη γεωργία και καταλήγουν στη θάλασσα. Επίσης υπάρχει και το πρόβλημα της αύξησης της θερμοκρασίας των ωκεανών που γίνεται ολοένα και μεγαλύτερο.
Σύμφωνα με τον Χατζιμέ Χιροσάβα, υπεύθυνο για την προστασία του περιβάλλοντος του υπουργείου Περιβάλλοντος της Ιαπώνιας, από το 2005 έχουν φυτευτεί 13.000 κοράλλια μέσω αυτού του προγράμματος, με κόστος 2 εκατομμυρίων δολαρίων. Όπως ισχυρίζεται ο Χιροσάβα, αυτός ο αριθμίς είναι πολύ μικρός σε σύγκριση με τα δεκάδες εκατομμύρια κοράλλια που πρέπει να φυτευτούν στο συγκεκριμένο ύφαλο μόνο.
Με βάση τον Χιροσάβα, ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι τα ποσοστά επιβίωσης είανι χαμηλά. Μόνο το 1/3 των βλασταριών κοραλλιών που φυτεύτηκαν το 2005 κατάφερε να επιβιώσει παρά τους κινδύνους που ποικίλλουν : από αρπακτικά, όπως ο δηλητηριώδης Ακανθαστερίας, μέχρι το θανάσιμο «αποχρωματισμό» τους, όταν παίρνουν ένα ωχρό χρώμα εξαιτίας της αύξησης της θερμοκρασίας του νερού.
Ο Χιροσάβα δηλώνει: «Δεν μπορούμε να σώσουμε τον ύφαλο μέσα σε τρία – τέσσερε χρόνια. Θα χρειαστούν μάλλον 30 με 40 για να το πετύχουμε». Όπως και να ‘χει, ο Χιροσάβα και άλλοι υποστηρίζουν ότο οι τεχνικές βελτιώνονται σταθερά, αυξάνοντας παράλληλα και τα ποσοστά επιβίωσης.
Στη λιμνοθάλασσα Σεκισέι μπορεί να βρεί κανείς ολοένα και περισσότερους υγιείς υφάλους μόνο κατά μήκος της βόρειας πλευράς, όπου τα περισσότερα κοράλλια εξακολουθούν να ανθίζουν. Αυτό έχει οδηγήσει τους επιστήμονες στο συμπέρασμα ότι μάλλον στη βόρεια πλευρά κάποια είδη κοραλλιών έχουν προσαρμοστεί στις υψηλότερες θερμοκρασίες και έτσι καταφέρνουν να επιβιώνουν. Ο Σουίτσι Φουτζιβάρα, επικεφαλής της ομάδας των δυτών, λέει ότι από τον επόμενο χρόνο οι δύτες θα μεταφυτεύουν κοράλλια από τη βόρεια πλεύρα στην αποδεκατισμένη νότια πλευρά της λιμνοθάλασσας.
Ο 26χρονος Ρίο Ισόμπε, ένας από τους δύτες της ομάδας, τονίζει : «Πραγματικά αξίζει τον κόπο να το κάνουμε αυτό. Όταν σκέφτομαι πόσο χρωματιστοί ήταν αυτοί οι ύφαλοι κάποτε, δεν έχω καμία αμφιβολία πως πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε».
Βαρβάρα Τερζάκη
Άρθρο του Μάρτιν Φάκλερ - εφ. Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Τhe New York Times,
26-04-2009
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου