Ο Σινάν Κουνεράλπ ανασκάπτει το παρελθόν της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας
«Θα πάρετε τούρκικο καφέ;», ρωτήσαμε τον Σινάν Κουνεράλπ, ειδικό στην διπλωματική ιστορία της Οθωμανικής Ιστορίας, στο εντευκτήριο του Μουσείου Μπενάκη στο Κολωνάκι. «Ελληνικό καφέ, θέλετε να πείτε. Δεν θα με τσακώσετε, έτσι εύκολα», μας είπε χαμογελώντας. Ενήμερος των πάντων, ακόμα και της νέας τηλεοπτικής σειράς του ΣΚΑΪ για το 1821, ο Τούρκος εκδότης που μας επισκέπτεται συχνά δεν μπορεί παρά να είναι ένας από τους πιο ενδιαφέροντες συνομιλητές.
Φιλέλληνας
Γεννημένος στην Κωνσταντινούπολη, με καταγωγή από τουρκική οικογένεια της Κρήτης από την πλευρά της μητέρας του, ο Κουνεράλπ μάς ομολογεί: «Η γιαγιά μου μιλούσε ελληνικά και η μαμά μιλούσε μεν τούρκικα, αλλά με έντονη ελληνική προφορά». Και οι δυο του παππούδες είχαν καταπιαστεί με την πολιτική, ενώ είναι υιός του διπλωμάτη Ζεκί Κουνεράλπ, που έκανε προσπάθειες για την αναθέρμανση των διμερών σχέσεων την κρίσιμη δεκαετία του ’50. Ο άνθρωπος που κάθεται απέναντί μας δηλώνει φίλος της Ελλάδας και γνώστης της Ιστορίας της. Ακόμα και τα μοτίβα της γραβάτας του είναι μικροσκοπικοί Αρχαίοι Ελληνες οπλίτες με τις περικεφαλαίες τους. Σκοπός της πρόσφατης παρουσίας του στην Αθήνα είναι κάποιες επαφές για τα νέα εκδοτικά του πονήματα.
Ο εκδοτικός οίκος που έχει ιδρύσει με το όνομα «Isis» έχει βγάλει από το 1983, πάνω από 400 τίτλους για την ιστορική περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σε τρεις γλώσσες: αγγλικά, γαλλικά και γερμανικά. Ο Κουνεράλπ έχει συνεργαστεί και με Ελληνες ιστορικούς. Παράλληλα, με την οικονομική συνδρομή της οικογένειας Κοτς, ίδρυσε το Κέντρο Μελέτης της Οθωμανικής Διπλωματικής Ιστορίας με στόχο να παρουσιαστούν πολλά ζητήματα που αφορούν την Εγγύς Ανατολή, ιδωμένη από την σκοπιά των λαών που ζουν στην περιοχή και όχι των Δυτικών, κάνοντας αναδιφήσεις σε σημαντικά αρχεία της Τουρκίας, και όχι μόνον.
Νέα εποχή
«Το σιδηρούν παραπέτασμα ανάμεσα στις δύο χώρες έχει ραγίσει. Μετά τους σεισμούς του 1999, έχει εγκαινιαστεί μια καινούργια περίοδος στο επίπεδο των δύο λαών που έχουν έρθει πολύ πιο κοντά. Η Αθήνα και η Κωνσταντινούπολη συνδέονται με επτά πτήσεις καθημερινά, ενώ στο παιχνίδι μπαίνουν και άλλες πόλεις όπως η Θεσσαλονίκη και η Σμύρνη.
Σε ό,τι αφορά τη μελέτη της Ιστορίας, έχουν βγει νέοι επιστήμονες, Τούρκοι και Ελληνες, που γνωρίζουν αντίστοιχα εξαιρετικά την ελληνική και την τουρκική γλώσσα, έχουν μεγαλύτερη πρόσβαση σε αρχεία και είναι περισσότερο διατεθειμένοι να δουν ορισμένα θέματα με πιο ευρεία ματιά, ξαναγράφοντας με τόλμη την Ιστορία. Αυτό σηματοδοτεί μια τεράστια πρόοδο σε σχέση με το παρελθόν όπου οι ιστορικοί ανέτρεχαν συνήθως σε έγγραφα που ήταν στην μητρική τους γλώσσα, σε πηγές που βρίσκονταν στην πατρίδα τους», επισημαίνει ο εκδότης.
«Πάρτε για παράδειγμα το “1821” του ΣΚΑΪ. Στην ομάδα των ειδικών που προετοίμασαν τη σειρά, υπήρχε και ένας Τούρκος ιστορικός από το Χάρβαρντ, που έχει γράψει ένα βιβλίο γι’ αυτήν την περίοδο από την πλευρά των Οθωμανών, γεγονός που προσδίδει διαφορετική διάσταση στην προσέγγιση ενός ευαίσθητου ζητήματος. Η αλήθεια δεν είναι ποτέ μια απόλυτη έννοια στην Ιστορία. Αυτό που θεωρείτε εσείς ως αληθές μπορεί να είναι εντελώς διαφορετικό από τις δικές μου πεποιθήσεις. Αυτός είναι ο λόγος που χρειαζόμαστε πάντοτε πολλές διαφορετικές πηγές, προσεγγίσεις, επαληθεύσεις ώστε να μπορούμε να πούμε ότι φτάσαμε σε βάθος».
Οι προκλήσεις
Τις ημέρες που μας επισκέφτηκε ο Κουνεράλπ, μια τουρκική φρεγάτα είχε φτάσει σχεδόν μέχρι τις Κυκλάδες. Μπήκαμε στον πειρασμό να τον ρωτήσουμε αν παρά τις προαναφερθείσες προσπάθειες, η ένταση στο Αιγαίο μάς επαναφέρει στο σημείο μηδέν: «Και στις δύο χώρες υπάρχουν ακραία στοιχεία ή παρανοϊκοί που θεωρούν ότι πρέπει να πάρουν πίσω αυτά που τους ανήκαν κάποτε. Ομως είναι σαφέστατα η μειονότητα. Οι λαοί έχουν λογική και έχουν κάνει βήματα μπροστά που είναι πολύ κρίμα να αγνοήσουμε. Υπάρχουν επιστήμονες που οικοδομούν γέφυρες συνεννόησης. Σε κάθε περίπτωση η μελέτη της δικής μας Ιστορίας, αλλά και εκείνης των γειτόνων είναι ο καλύτερος τρόπος να αποκτήσουμε αυτογνωσία και μια ολοκληρωμένη εκτίμηση της κατάστασης».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου