Δρόµοι

Η κατάρρευση...
... ήταν κάποτε ο εφιάλτης µόνο των τριτοκοσµικών χωρών. Τώρα έγινε και των ευρωπαϊκών. «Τα µέτρα λιτότητας του Διεθνούς Νοµισµατικού Ταµείου εισβάλλουν στην περίµετρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πλήττουν ιδιαίτερα την Ελλάδα, την Ισλανδία και τη Λετονία», λέει η Αµερικανίδα συγγραφέας και νοµι κός Ελεν Μπράουν. «Οµως αυτές οι χώρες δεν µοιάζουν µε τους συνήθεις τριτοκοσµικούς οφειλέτες.

Κατοικούνται από λαούς ιστορικούς, που έχουν αντισταθεί στο παρελθόν σε πολλούς άλλους εισβολείς». Τα δεσµά...
... της λιτότητας δεν έχουν να κάνουν µε την εξυγί ανση του οικονοµικού συστήµατος αλλά µε τη διαι ώνιση και την επιβολή του. Τα πρόσφατα ιστορικά παραδείγµατα αφθονούν. «Οι περίφηµες οικονοµικές µεταρρυθµίσεις που επέβαλε το ΔΝΤ στην πρώην Σοβιετική Ενωση είχαν στόχο να δηµιουργήσουν αδύναµες και ασταθείς οικονοµίες στην περιφέρεια της Ρωσίας, εξαρτηµένες από τα δυτικά κε φάλαια και τις εισροές δολαρίων για την επιβίωσή τους», γράφει ο οικονοµολόγος και δηµοσιογράφος Ουίλιαµ Ενγκνταλ. Τα πράγµατα πήγαν ακό µη χειρότερα στη Γιουγκοσλαβία, όταν το µοντέλο της µει κτής οικονοµίας που εφάρµοζε µε επιτυχία η χώρα θεωρήθηκε κάποτε απειλητικό για το ΔΝΤ των τραπεζιτών (µολονότι το στήριζαν 40 χρό νια σαν ανάχωµα στη Σοβιετική Ενωση). Και όταν ο Τίτο έκανε το λάθος να υποκύψει στον πειρασµό της πολυτέλειας - δηλαδή των ελλειµµάτων - και εποµέ νως να δανειστεί τεράστια ποσά από το εξωτερικό, η Γιουγκοσλαβία υποχρεώθηκε να στραφεί στο ΔΝΤ για δάνειο. Τότε άνοιξαν τα σαγόνια του καρχαρία και κατάπιαν τη χώρα. Την ίδια τύχη είχε και η Ουκρανία, όταν το 1994 έπεσε στα χέρια του ΔΝΤ. «Οι ξένοι κερδοσκόποι διάλεξαν τα διαµάντια της οικονοµίας της σε εξευτελιστικές τιµές», γράφει ο Ενγκνταλ. «Με αποτέλεσµα η Ουκρανία, που ήταν κάποτε ο σιτοβολώνας της Ευρώπης, να αναγκαστεί να ικετεύει τις ΗΠΑ για βοήθεια σε τρόφιµα. Η Ρωσία και οι άλλες πρώην σοβιετικές χώρες αντιµετωπίστηκαν σαν πη γές πρώτων υλών και ο ορυκτός πλούτος τους, ίσως ο µεγαλύτερος του κόσµου, έπεσε στα χέρια δυτικών πολυεθνικών για πρώτη φορά µετά το 1917».

Η επιτυχία...
... των ασιατικών «τίγρεων» στη δεκαετία του 1980 ήταν κάρφος στους οφθαλµούς του νεοφιλελεύθερου ΔΝΤ, επειδή στηριζόταν σε ένα µοντέλο µεικτής οικονοµίας µε έντονο κρατικό έλεγχο. Με αρχή την Ταϊλάνδη, οι κερδοσκόποι επιτέθηκαν συνδυασµένα στα νοµίσµατά τους, υποχρεώνοντάς τες να στραφούν στο ΔΝΤ για βοήθεια. Και οι όροι που επέβαλε το ΔΝΤ τερµάτισαν την ανεξαρτησία των ασιατικών «τίγρεων». «Οι εκστρατείες είναι πια περιττές», λέει ο οικονοµολόγος Μισέλ Τσοσουντόφσκι. «Σήµερα, η κατάκτηση πλούτου, εργατικού δυναµικού, φυσικών πόρων, θεσµών και χωρών γίνεται απρόσωπα, µέσα από τα γραφεία των επιχειρήσεων: αρκεί γι’ αυτό ένα κοµπιούτερ ή ένα κινητό τηλέφωνο που στέλνει τις εντολές».

Η πρόληψη
... σύµφωνα µε τον πρόεδρο του Τµήµατος Οικονοµικών Σπουδών του Πανεπιστηµίου της Καλιφόρνιας Χένρι Λίου, είναι η καλύτερη αντίσταση σε αυτές τις επιθέσεις: «Οι κυβερνήσεις που δανείζονται από ξένους εκθέτουν τις οικονοµίες τους σε ανώφελους κινδύνους από εξωτερικές δυνάµεις».

Βαρβάρα Τερζάκη
Άρθρο Ρούσσου Βρανά - εφ. Τα Νέα, 26-04-2010