Στην ουρα για ονομασία προέλευσης

Τον πολυπόθητο τίτλο ΠΟΠ (Προϊόν Ονομασίας Προέλευσης) κέρδισε η ελληνική φάβα Σαντορίνης. Η ένταξή της στον κοινοτικό κατάλογο των ΠΟΠ και ΠΓΕ (Προστατευόμενων Γεωγραφικών Ενδείξεων) αποτελούσε εδώ και χρόνια αίτημα των παραγωγών του νησιού και θεωρούνταν απαραίτητη για τη διατήρηση τού μοναδικού αυτού προϊόντος. Ωστόσο στην... ουρά για να κατοχυρωθούν ως ΠΟΠ ή ΠΓΕ περιμένουν και άλλα ελληνικά προϊόντα. Σήμερα εκκρεμούν αιτήσεις για το μανταρίνι Χίου, την πατάτα Νάξου, τη σταφίδα Ηλείας, το ξύγαλο Σητείας, το αρνάκι Ελασσόνας, το αγουρέλαιο Χαλκιδικής και τα ξερά σύκα Ταξιάρχη.

Ο συνεταιρισμός εσπεριδοκαλλιεργητών Χίου έχει ζητήσει από το 2008 την ένταξη στον κατάλογο ΠΟΠ- ΠΓΕ τού μανταρινιού Χίου. Η ποικιλία θεωρείται από τις καλύτερες και πιο αρωματικές στον κόσμο. Ακόμη και τα άγουρα μανταρίνια που παράγονται στο νησί είναι ευωδιαστά. Μάλιστα το άρωμά τους ξεχειλίζει από τους οπωρώνες του Κάμπου και, όπως λένε, φτάνει ως τη θάλασσα.

Τη θέση της στον ευρωπαϊκό κατάλογο περιμένει να πάρει και η πατάτα Νάξου η οποία άρχισε να καλλιεργείται στο νησί από τα μέσα του 19ου αιώνα. Πρόκειται για τους βρώσιμους κονδύλους τού φυτού Solanum tuberosum οι οποίοι είναι λείοι με σάρκα λευκοκίτρινη. Είναι μετρίου μεγέθους, καθαροί, ομοιόμορφοι και δεν εμφανίζουν μορφολογικά ελαττώματα και προσβολές από ασθένειες. Η ποιότητα της πατάτας Νάξου διαμορφώνεται από το μικροκλίμα που χαρακτηρίζει το νησί, δηλαδή τη σχετικά χαμηλή υγρασία και τις υψηλές θερμοκρασίες. Είναι ιδανική για ψήσιμο, τηγάνισμα και πουρέ, όχι όμως για βράσιμο διότι μπορεί να διαλυθεί.

Υποψήφια για ένταξη στον κατάλογο ως ΠΟΠ είναι και η σταφίδα Ηλείας, μια κορινθιακή ποικιλία σταφίδας η οποία προέρχεται από ρώγες μαύρων σταφυλιών του είδους Vitis Vinifera, οι οποίες έχουν αποξηρανθεί με φυσικό τρόπο στον ήλιο ή στη σκιά, χωρίς κανένα τεχνικό και μηχανικό μέσο. Ξεχωρίζει από τις υπόλοιπες σταφίδες γιατί είναι μαύρη, πιο στρογγυλή και έχει πιο γλυκιά γεύση.

Προσπάθεια από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης γίνεται και για την καταχώριση τής ονομασίας «Ξύγαλο Σητείας» ως ΠΟΠ. Το ξύγαλο είναι ένα παραδοσιακό τυρί της Σητείας το οποίο παλαιότερα παρασκευαζόταν το καλοκαίρι από αιγοπρόβειο γάλα (κυρίως από κατσικίσιο). Σήμερα φτιάχνεται από κατσικίσιο ή πρόβειο γάλα (ή και μείγμα αυτών) το οποίο προέρχεται από ζώα τα οποία εκτρέφονται παραδοσιακά στη Σητεία και ανήκουν αποκλειστικά σε αυτόχθονους τύπους ελληνικής αίγας και σε τοπικές φυλές προβάτων (κυρίως από τη φυλή της Σητείας αλλά και από φυλές του Ψηλορείτη και των Σφακίων ή και από διασταυρώσεις αυτών). Το ξύγαλο είναι λευκό κρεμμώδες τυρί με γεύση υπόξινη, ελαφρώς αλμυρή και διαθέτει ένα χαρακτηριστικό άρωμα.

Την... ευρωπαϊκή πορεία άλλων ελληνικών προϊόντων αναμένεται να ακολουθήσει και το «Αρνάκι Ελασσόνας». Πρόκειται για νωπό κρέας αρνιών γάλακτος (30-45 ημερών) τα οποία θηλάζουν και δεν τρέφονται με τεχνητό θηλασμό. Τα ζώα πρέπει να έχουν τα χαρακτηριστικά των αυτόχθονων ελληνικών φυλών. Το αρνάκι Ελασσόνας πωλείται μόνο φρέσκο (νωπό). Εχει ελάχιστο λίπος, χρώμα λευκό ως απαλό ροζ, είναι τρυφερό και χυμώδες με ευχάριστο άρωμα και γεύση.

Ευρωπαϊκό «αέρα» αναμένεται να αποκτήσει και το αγουρέλαιο Χαλκιδικής έπειτα από σχετική αίτηση της Ενωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Χαλκιδικής. Πρόκειται για εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, προϊόν έκθλιψης του άγουρου ελαιοκάρπου τής γηγενούς ποικιλίας «Χονδρολιά Χαλκιδικής» με χαμηλή οξύτητα. Η γεύση του είναι πλούσια, φρουτώδης και λίγο πικάντικη. Εχει άρωμα φρεσκοκομμένου καρπού και το χρώμα του «παίζει» με τις αποχρώσεις του πράσινου και του πρασινοκίτρινου.

Στον ευρωπαϊκό κατάλογο εκκρεμεί και η καταχώριση των ξηρών σύκων «Ταξιάρχη». Πρόκειται για σύκα αποξηραμένα, με φυσικό τρόπο, στον ήλιο, τα οποία προέρχονται από συκιές της ποικιλίας «Σμυρναίικη» και καλλιεργούνται αποκλειστικά στην Εύβοια (κοινότητες Ταξιάρχης, Νέος Πύργος, Αγιος Γεώργιος, Ωρεοί, Ιστιαία, Καμάρια, Καστανιώτισσα). Τα ξηρά σύκα «Ταξιάρχη» έχουν υποκίτρινο χρώμα, λεπτό φλοιό, σάρκα σχετικά μαλακή, μελιτώδη υφή, ευχάριστη οσμή και γλυκιά γεύση.

Βαρβάρα Τερζάκη
Άρθρο Μάχη Τράτσα, εφ. Το Βήμα, 13-10-2010