Στο Αφγανιστάν, 300 θαρραλέες γυναίκες τόλμησαν να κάνουν πορεία διαμαρτυρίας, ζητώντας ίσα δικαώματα με τους άντρες και προκαλώντας την οργή του όχλου. Περισσότεροι από 1.000 «αγανακτισμένοι πολίτες» φώναζαν, τις λιθοβολούσαν και τις αποκαλούσαν «πόρνες». Οι διαδηλώτριες είχαν το σθένος να υποστηρίξουν δημόσια ότι μια γυναίκα δεν χρειάζεται την άδεια του συζήγου της για να πάει σχολείο ή για να εργαστεί.
Στο Πακιστάν, οι Ταλιμπάν μαστίγωσαν δημόσια μια νεαρή έφηβη. Δύο άντρες κρατούσαν το κεφάλι της σκυμμένο στο χώμα. Η κοπέλα, μοναδικό έγκλημα της οποίας μπορεί να ήταν ότι βγήκε ασυνόδευτη από το σπίτι της, έκλαιγε με λυγμούς και ορκιζόταν ότι δεν θα παραβιάσει ξανά τους κανόνες.
Οι φανατικοί μουσουλμάνοι κάνουν περισσότερο κακό στο Ισλάμ απ’ότι όλοι οι δανοί σκιτσογράφοι μαζί, καθώς οι εξτρεμιστές είναι εκείνοι που προσελκύουν τα φώτα της δημοσιότητας.
Εντούτοις, ένας άνεμος πνευματικής αλλαγής αρχίζει να φυσά στον ισλαμικό κόσμπ. Μια όψη του νέου μεταρρυθμιστικού κινήματος εκφράστηκε σε παγκόσμια διάσκεψη που έγινε στο Πανεπιστήμιο Νοτρ Νταμ στην Ιντιάνα στο τέλος Απριλίου με θέμα τις τελευταίες μελέτες για το Κοράνι. «Παρατηρούμε αύξηση ενδιαφέροντος για τη μελέτη του Κορανίου, ανάλογη με εκείνη που είχε εκδηλωθεί για την κριτική μελέτη της Βίβλου τον 19ο αιώνα», λέει ο καθηγητής εκ των διοργανωτών της διάσκεψης, Γκαμπριέλ Σεντ Ρεινολντς.
Η διαάσκεψη της Νοτρ Νταμ δεν θα μπορούσε, προφανώς, να έχει διεξαχθεί σε μουσουλμανική χώρα, γιατί η ιστορική μελέτη του Κορανίου είναι τόσο αμφιλεγόμενη στο μουσουλμανικό όσο ήταν στη Δύση η ιστορική μελέτη της Βίβλου, τον 19ο αιώνα. Για πολλούς πιστούς χριστιανούς, ήταν τραυματική η αποκάλυψη ότι το τέλος του Κατά Μάρκον Ευαγγελίου, εκεί όπου περιγράφονται σκηνές με τον αναστημένο Ιησού, διαφέρει στιλιστικά από το υπόλοιπο κείμενο και αποτελεί όπως φαίνεται, ύστερη προσθήκη. Οι μελετητές της Βίβλου τάραξαν τους πιστούς, όταν άρχισαν να ανακαλύπτουν ασυνέχειες μεταξύ των Ευαγγελίων. Το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο λέει ότι ο Ιούδας κρεμάστηκε, ενώ στις Πράξεις των Αποστόλων αναφέρονται η πτώση και ο θάνατος του Ιούδα σ’ένα χωράφι. Το Ευαγγέλιο του Ιωάννη διαφωνεί με τα άλλα Ευαγγέλια για την ημέρα της Σταύρωσης. Για όσους θεωρούσαν πως ό,τι είναι γραμμένο στη Βίβλο είναι κυριολεκτικά θείο, μελέτες και αναθεωρήσεις σαν αυτές που προαναφέραμε αποτέλεσαν ιεροσυλία.
Τώρα, η ίδια αυτή επιστημονική και αναλυτική προσέγγιση εφαρμόζεται και στο Κοράνι. Στο Νοτρ Νταμ, ειδικοί μελέτησαν αρχαία κείμενα του Κορανίου και είδαν ότι υπάρχουν σημεία που φαίνεται να σβήστηκαν και να ξαναγράφτηκαν. Επίσης, αμφισβητήθηκαν κάποιες παραδοσιακές ερμηνείες του Κορανίου, όπως αυτή που λέει ότι ένα άλλο πρόσωπο (ίσως ο Ιούδας ή ο Πέτρος) και όχι ο Χριστός είχε μεταμορφωθεί ώστε να του μοιάζει και να σταυρωθεί στην θέση του. Ο πραγματικός Χριστός διέφυγε στους ουρανούς.
Αίσθηση και έντονες αντιδράσεις στη διάσκεψη της Νοτρ Νταμ προκάλεσε ο ερευνητής ο οποίος, για λόγους ασφαλείας, χρησιμοποιεί το ψευδώνυμο Κριστόφ Λούξεμπουργκ: άφησε να εννοηθεί ότι «τα ουρί» που οι μάρτυρες θα συναντήσουν στον Παράδεισο δεν είναι τελικά όμορφες παρθένες αλλά...σταφύλια. Αυτή θεωρεί ότι είναι η αρχική σημασία της λέξης «ουρί» και από τη στιγμή που ο Παράδεισος περιγρτάφεται γεμάτος με εξωτικά φρούτα, η ερμηνεία του Λούξεμπουργκ μπορεί να ευσταθεί.
Ένας από τους ειδικούς που συμμετείχαν στη διάσκεψη και τον οποίο θαυμάζω ιδιαιτέρως είναι ο αιγύπτιος μουσουλμάνος νασρ Αμπού Ζάιντ, ο οποίος υποστηρίζει ότι εάν το Κοράνι ερμηνευτεί στο σωστό πλαίσιο, μεταφέρει ένα ισχυρό μήνυμα κοινωνικής δικαιοσύνης και δικαιωμάτων των γυναικών.
Η ίδια η σταδιοδρομία του δρος Αμπού Ζάιντ είναι ενδεικτική των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι μελετητές στο μουσουλμανικό κόσμο. Όταν δήλωσε ότι η κράτηση σκλαβωμένων κοριτσιών και η επιβολή φόρων σε μη μουσουλμάνους αντιβαίνουν στους ισλαμικούς νόμους, προκάλεσε την μήνιν των συντηρητικών δικαστικών. Έστι, αιγυπτιακό δικαστήριο αποφάνθηκε ότι δεν μπορεί να είναι πραγματικός μουσουλμάνος και τον χώρισε από τη σύζηγό του.
Για να μπορέσει ο ισλαμικός κόσμος να βιώσει κάποιου είδους αναγέννηση, οι φανατικοί να χαλιναγωγηθούν και οι γυναίκες να συμμετέχουν πιο αποτελεσματικά στην παραγωγική διαδικασία, θα πρέπει η μετριοπαθής ανάγνωση του Κορανίου να κερδίσει έδαφος. Υπάρχουν ενδείξεις ότι κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει, με χαρακτηριστική περίπτωση τις «φεμινίστριες του Ισλάμ», οι οποίες απαγγέλλουν ιερούς στίχους που δείχνουν ότι ο προφήτης Μωάμεθ ήταν υπέρ των δικαιωμάτων των γυναικών.
Ο καθηγητής Ρέινολντς δηλώνει ότι οι μουσουλμάνοι ακαδημαΐκοί ζήτησαν να μεταφραστεί όλο το υλικό της διάσκεψης, ώστε να αποκτήσουν μια γενικότερη εικόνα όσων ειπώθηκαν. Η αναζωπύρωση της μεγάλης πνευματικής φλόγας του Ισλάμ, έπειτα από αιώνες αδράνειας, μπορεί να αποδειχτεί το καλύτερο όπλο ενάντια στον εξτρεμισμό.
Άρθρο Nicholas D. Kristof - Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, The New York Times, 03-05-2009
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου