«Μόλις είδαμε το λιμενικό, ο Γ... έσκισε τη βάρκα και βρεθήκαμε στο νερό. Δεν ήξερα κολύμπι και άρχισα να χτυπάω τα χέρια μου φωνάζοντας στ' αγγλικά «ελπ, ελπ». Σε λίγο άρχισα να πίνω νερό και κατάλαβα ότι θα πεθάνω. Σκέφτηκα τη μάνα μου, ότι θα την δω και δεν ένιωσα φόβο. Μετά θυμάμαι να ανοίγω τα μάτια μου και να κρυώνω. Ημουν πάνω στο καράβι του λιμενικού και μας πήγαιναν στην Μυτιλήνη».
Ενας 15χρονος Αφγανός θυμάται την περιπέτειά του.
Θύματα τα παιδιά
Η έλλειψη μεταναστευτικής πολιτικής, τα παιχνίδια που παίζονται μέχρι και τις κάλπες, η ρατσιστική βία σε υποβαθμιζόμενες περιοχές της Αθήνας, οι προαναγγελθείσες επιχειρήσεις-σκούπα έχουν ως πρώτα θύματα τα παιδιά. Τους ασυνόδευτους ανήλικους, που βιώνουν μια κατάσταση εκτός ελέγχου. Οι μαρτυρίες τους συγκλονιστικές...
«Η Ελλάδα δεν προστατεύει τους ανήλικους και δεν τους αναγνωρίζει το δικαίωμα του προσφυγικού καθεστώτος παρά σε ελάχιστες περιπτώσεις. Τα παιδιά ηλικίας από 5 έως 18 χρόνων πολλές φορές κακοποιούνται σωματικά και ψυχικά, πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης διεθνών και εθνικών δικτύων οργανωμένου εγκλήματος, εργάζονται σκληρά χωρίς να αμείβονται, δεν έχουν πρόσβαση σε υγεία και εκπαίδευση, ασφαλή χώρο διαμονής, ενώ έρχονται αντιμέτωπα με τον ρατσισμό και την ξενοφοβία».
Στο κέντρο κράτησης στη Μυτιλήνη στοιβάζονται 100 άτομα, ενώ όσοι «τρυπώνουν» σε κάποια νταλίκα της Πάτρας γλιτώνουν την ελληνική φιλοξενία! Η κοινωνιολόγος-εγκληματολόγος Μαρίνα Ρώτα, που επί δύο χρόνια έζησε και μίλησε με ασυνόδευτους ανήλικους έχει πολλά να διηγηθεί.
*Δεν υπάρχουν στοιχεία για το πόσοι ασυνόδευτοι ανήλικοι φτάνουν στην Ελλάδα. Οι περισσότεροι είναι αφγανικής καταγωγής και ακολουθούν το Ιράκ, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές, η Σομαλία. Κάνουν τη διαδρομή Τουρκία-Ελλάδα-Πάτρα-Ιταλία. Αν δεν συλληφθούν, συνεχίζουν το ταξίδι τους παράνομα για τη δυτική Ευρώπη.
«Νόμιζα ότι... πέθανα»
«Οταν φτάσαμε στη Μυτιλήνη, μας πήγαν στο κέντρο κράτησης. Αργότερα θα μάθαινα ότι ο φίλος μου είχε πνιγεί. Μου έδωσαν κουβέρτες και με έβαλαν σε ένα μεγάλο δωμάτιο. Το πρώτο που θυμάμαι είναι η μυρωδιά. Νόμιζα ότι κάποιος είχε πεθάνει. Οτι εγώ μπορεί να είχα πεθάνει και να τα έβλεπα στο όνειρό μου ενώ στην πραγματικότητα σάπιζα», αφηγείται 16χρονος Αφγανός.
«Στο δωμάτιο υπήρχαν πιο πολλοί άντρες, αλλά κάποιες φορές φέρνανε γυναίκες με παιδιά. Εκεί είδα και άκουσα πράγματα που θα ήθελα να μην έχω ζήσει...» προσθέτει.
*Στο κέντρο κράτησης στην Παγανή Μυτιλήνης, τα παιδιά ζουν σε κελιά 30 τ.μ. όπου στοιβάζονται μέχρι και 100 άτομα, χωρίς προαυλισμό.
Εχουν πρόσβαση σε μία τουαλέτα και ένα ντους που είτε λειτουργούν κάποιες ώρες της ημέρας είτε δεν λειτουργούν καθόλου. Οι θάλαμοι δεν καθαρίζονται και δεν υπάρχει σύστημα θέρμανσης. Τον Ιούλιο του 2008 ο αριθμός των ατόμων που στοιβάζονταν στην Παγανή έφτασε τους 800, μεταξύ των οποίων εκατοντάδες ασυνόδευτοι ανήλικοι.
Οι συνθήκες διαβίωσης στον καταυλισμό έξω από την Πάτρα ξεπερνούν κάθε ανθρώπινη φαντασία. *Οι ανήλικοι δεν ενημερώνονται για το δικαίωμα υποβολής ασύλου, ενώ πολλές φορές δακτυλοσκοπούνται χωρίς να ενημερώνονται ότι μετά απ' αυτό δεν μπορούν να υποβάλουν αίτημα ασύλου σε καμιά χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Λαμβάνουν ένα υπηρεσιακό σημείωμα που αναγράφει ότι πρέπει να εγκαταλείψουν τη χώρα σε 30 ημέρες.
«Αποτυπώματα και απέλαση»
«Ο φίλος μου έλεγε ότι δεν θέλουμε άσυλο και να μην μας πάρουν αποτυπώματα. Τελικά μας πήραν αποτυπώματα, μας έδωσαν ένα χαρτί και μας έδιωξαν. Νόμιζα ότι το ίδιο βράδυ θα ήμουν στην Αγγλία, στο Λονδίνο και το χαρτί θα με βοηθούσε. Τελικά, το χαρτί έλεγε να εγκαταλείψω τη χώρα σε 30 ημέρες...», θυμάται 16χρονος Πακιστανός.
*Στην Ελλάδα δεν υπάρχει επίσημη διαδικασία διαπίστωσης της ηλικίας, με αποτέλεσμα οι ανήλικοι να μην μπορούν να κάνουν χρήση των δικαιωμάτων τους. Η ηλικία δηλώνεται από τον ανήλικο, είτε γίνεται εκτίμηση «με το μάτι» από τον αστυνομικό.
«...Την άλλη μέρα μάς πήγανε στους αστυνομικούς. Μου μιλάγανε ελληνικά και δεν καταλάβαινα. Μετά κάποιος αστυνομικός μου είπε "χάου όλντ" και άρχισε να μετράει με τα δάχτυλά του. Εγώ έδειξα με τα δάχτυλά μου 14», αναφέρει ανήλικος από το Ιράκ.
*Τα παράνομα κυκλώματα και οι μεσάζοντες τους φέρνουν στην Πάτρα ή την Ηγουμενίτσα, όπου και εργάζονται μέχρι να φύγουν απ' τη χώρα.
«Στην Αθήνα έμεινα 4 μήνες. Δούλευα σε ένα ράφτη, σε ένα υπόγειο κάπου στην Κυψέλη και τα μισά λεφτά μου τα έπαιρνε ο Ελληνας για το ενοίκιό μου. Πληρώσαμε 500 ευρώ ο καθένας και μας έφεραν στην Πάτρα. Εχω προσπαθήσει να φύγω 4 φορές. Δεν τα κατάφερα. Τις δύο με πιάσανε και με πήγανε στο τμήμα, όπου έφαγα ξύλο. Προσπαθώ να μπω κατευθείαν στο πλοίο και όχι μέσα σε φορτηγό», λέει 14χρονος από το Αφγανιστάν.
*Ο καταυλισμός της Πάτρας είναι άτυπος και ελέγχεται από τους ίδιους τους διαμένοντες με την εποπτεία των διακινητών. Τα άτομα που κατοικούν εκεί ξεπερνούν συχνά τα 1.500. Το 40% υπολογίζεται ότι είναι ασυνόδευτοι ανήλικοι, ακόμη και 5 ετών. Ζουν σε παράγκες των 10 ατόμων φτιαγμένες από χαρτόκουτα.
Σκοπός τους είναι να μπουν σε ένα καράβι για την Ιταλία.
«...Ξεκινήσαμε να περάσουμε από τις γραμμές του τρένου για να βγούμε στο λιμάνι. Εκεί κρυφτήκαμε κάτω από φορτηγά και περιμέναμε. Ο φίλος μου είχε φέρει σχοινιά για να δεθούμε από κάτω. Τότε ήρθε η πολιτσία. Ολοι άρχισαν να τρέχουν και να προσπαθούν να κρυφτούν. Εμένα με πρόλαβαν. Με πήγαν σε λεωφορείο της αστυνομίας και μου έδεσαν τα χέρια. Το λεωφορείο γέμισε και ξεκινήσαμε για Αθήνα, για το Αλλοδαπών», αναφέρει και ένας 15χρονος Πακιστανός.
*Το κόστος για να καταφέρουν να μπουν σε ένα από τα καράβια για Ιταλία είναι 3.000 ευρώ το άτομο. Πολλές φορές όμως τα μωρά και τα μικρά παιδιά κοστίζουν περισσότερο λόγω του κινδύνου να κάνουν φασαρία και να τους αντιληφθούν οι λιμενικοί.
Ξυλοδαρμοί και κακοποίηση
Η κακοποίηση και οι ξυλοδαρμοί αποτελούν καθημερινότητα, κυρίως κατά την προσπάθεια αποφυγής της σύλληψης ή αποτροπής από το να μπουν στο πλοίο. Ενας ανήλικος Αφγανός δέχθηκε επίθεση, ενώ περίμενε σε στάση λεωφορείου και λίγο έλειψε να χάσει το μάτι του. Οταν η ψυχολόγος τού ζήτησε να μιλήσει προτίμησε να γράψει ό,τι ένιωθε σε ένα κομμάτι χαρτί:
«Δεν περίμενα από την Ελλάδα να δείχνει τέτοια συμπεριφορά. Μετάνιωσα που ήρθα. Εμείς οι Αφγανοί δεν θέλουμε πόλεμο, γιατί αν ήμασταν πολεμιστές θα μέναμε στο Αφγανιστάν. Στην τηλεόραση κάθε μέρα βλέπαμε να μιλάνε για τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά εμείς που ήρθαμε στην Ευρώπη είδαμε κάτι άλλο».
*Η έρευνα με τις μαρτυρίες των νεαρών μεταναστών διενεργήθηκε για λογαριασμό του τομέα Εγκληματολογίας του Παντείου με επιβλέποντες καθηγητές τους Γ. Π. Νικολόπουλο, Αντ. Μαγγανά, Α. Χάιδου.
§nadia@enet.gr
Πύλη διακίνησης ο «Ελ. Βενιζέλος»
Το φαινόμενο της παράνομης διακίνησης ανηλίκων στη χώρα μας περνάει πολλές φορές μέσα από το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος»!
Μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2008 εντοπίστηκαν στο διεθνές αεροδρόμιο των Βρυξελλών Zaventem 14 ασυνόδευτοι ανήλικοι που διακινήθηκαν με πλαστά διαβατήρια μέσω του εθνικού μας αερολιμένα. Τα τελευταία χρόνια διεξάγεται έρευνα από τη Βελγική Αστυνομία, την οργάνωση «Child Focus» και το Πανεπιστήμιο της Γάνδης προκειμένου να εξαρθρωθούν κυκλώματα εμπορίας παιδιών.
Οπως λένε τα ίδια τα παιδιά, τα διαβατήρια οφείλουν να τα παραδώσουν στον άνθρωπο που θα τους παραλάβει από το αεροδρόμιο και αποτελεί κρίκο του παράνομου δικτύου. Αυτός θα επιστρέψει τα έγγραφα στην Ελλάδα προκειμένου να επαναχρησιμοποιηθούν από κάποια άλλα θύματα...
Να. Β.
Η φυγή με μαρκαδόρο
Στην Πάτρα, οι τοίχοι από νοβοπάν είναι γεμάτοι φωτογραφίες και ζωγραφιές. Σε μια απ' αυτές ένα παιδί αποτυπώνει την προσπάθεια των μεταναστών να εγκαταλείψουν τη χώρα μας.
Προσπαθούν να διασχίσουν τις γραμμές του τρένου για να φτάσουν στο λιμάνι, ενώ η αστυνομία τούς κυνηγάει βρίζοντας. Εχει γράψει χαρακτηριστικές ελληνικές βρισιές, όπως αυτές φτάνουν στ' αφτιά του. Κάνει διαχωρισμό ανάμεσα στην αστυνομία και το λιμενικό, τους οποίους ονομάζει «κομάντο», μάλλον λόγω της στολής. Διακρίνονται άνθρωποι στοιβαγμένοι μέσα στις νταλίκες αλλά και κάτω απ' αυτές. Από το φορτηγό που ετοιμάζεται να μπει στο καράβι εξέχουν τα πόδια ενός κρυμμένου μετανάστη. Χαρακτηριστική η στάση ενός πολίτη που απεικονίζεται να ψαρεύει αμέριμνος, χωρίς να ενδιαφέρεται γι' αυτό που γίνεται.
Άρθρο Νάντιας Βασιλειάδου - εφ. Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, 14-06-2009
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου