ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ, ΙΟΥΝΙΟΣ.
ΕΙΝΑΙ δισεκατομμυριούχοι, διάσημοι και θέλουν να σώσουν τον κόσμο- ή τουλάχιστον αυτό υποστηρίζουν οι ίδιοι. Και καθώς οι άκρως απόρρητες συνεδριάσεις των ισχυρών και φυσικά βαθύπλουτων ελίτ του πλανήτη σε ρόλο άτυπων κέντρων εξουσίας είναι της μόδας, οι «εκλεκτοί» φιλάνθρωποι των Ηνωμένων Πολιτειών πραγματοποίησαν προσφάτως την πρώτη τους συνάντηση στην καρδιά της Νέας Υόρκης, ονομάζοντας την οργάνωσή
τους Λέσχη των Καλών. Μεταξύ των μελών της συγκαταλέγεται η «αφρόκρεμα» του αμερικανικού επιχειρηματικού κόσμου και της σοουμπίζ: ο Μπιλ Γκέιτς, ο Γουόρεν Μπάφετ, ο Ντέιβιντ Ροκφέλερ, ο Τεντ Τέρνερ, ο Τζορτζ Σόρος και η Οπρα Γουίνφρεϊ. Αλλα λιγότερο γνωστά αλλά εξίσου πλούσια μέλη της λέσχης είναι οι «γίγαντες» των επιχειρήσεων Ελι και Εντιθ Μπρόουντ. Κατά τους υπολογισμούς η αξία των «καλών» αγγίζει συνολικά τα 125 δισ. δολάρια.
Η σύνοδος «διάσωσης του κόσμου», διοργανωτές της οποίας ήταν ο Γκέιτς, ο Μπάφετ και ο Ροκφέλερ, συγκλήθηκε με αφορμή την παγκόσμια οικονομική κρίση και τα αναρίθμητα προβλήματα που μαστίζουν τον πλανήτη και ειδικά τις χώρες του Τρίτου Κόσμου. Επομένως, όταν διέρρευσαν τα νέα για τη μυστική συνάντηση της Λέσχης των Καλών μέσω ιρλανδο-αμερικανικής ιστοσελίδας (www.irishcentral.com), ο επιχειρηματικός και πολιτικός κόσμος των ΗΠΑ ένιωσε τις «δονήσεις». «Είναι κάτι πρωτόγνωρο» σημείωσε ο Ιαν Γουίλελμ, συντάκτης του περιοδικού «Chronicle of Ρhilanthropy». «Για πρώτη φορά μια ομάδα δωρητών με τόσο μεγάλο πλούτο συναντιέται πίσω από κλειστές πόρτες, κάτι που στην πραγματικότητα αποτελεί λέσχη δισεκατομμυριούχων». Αν και η συγκέντρωση της Λέσχης των Καλών ενδεχομένως σηματοδοτεί μια νέα χρυσή εποχή στον κόσμο της φιλανθρωπίας- εποχή που θυμίζει τις αρχές του 20ού αιώνα, όταν μεγάλοι φιλάνθρωποι έγιναν γνωστοί για το έργο τους-, οι διασυνδέσεις, η δύναμη και ο πλούτος της είναι χωρίς προηγούμενο. Οι άνθρωποι που κεκλεισμένων των θυρών συζητούν για τρόπους επίλυσης των προβλημάτων του πλανήτη έχουν τη δύναμη να διαμορφώσουν ολόκληρα κράτη κατά βούληση. Λίγοι αμφιβάλλουν για τις καλές προθέσεις του Γκέιτς ή της Γουίνφρεϊ οι οποίοι έχουν ήδη βελτιώσει τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων σε αναπτυσσόμενες χώρες και στις Ηνωμένες Πολιτείες- μπορούν όμως οι «πλούσιοι των πλουσίων» να σώσουν τον πλανήτη;
Η συνάντηση της Λέσχης των Καλών πραγματοποιήθηκε στις 5 Μαΐου στην επίσημη κατοικία του προέδρου του Πανεπιστημίου Ροκφέλερ στο Μανχάταν, λίγα τετράγωνα από το κτίριο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Η κατοικία του προέδρου συχνά χρησιμοποιείται για εκδηλώσεις του πανεπιστημίου αλλά σπάνια για να φιλοξενήσει ένα τόσο ισχυρό «κονκλάβιο». Επί έξι ολόκληρες ώρες το η λέσχη των δισεκατομμυριούχων συζητούσε για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κόσμος, όπως ο αναλφαβητισμός, η φτώχεια, η οικονομική ύφεση, ο υπερπληθυσμός και οι ασθένειες, ενώ εξετάστηκαν τρόποι κινητοποίησης των απλών πολιτών προκειμένου να προσφέρουν μικρά ποσά για τα παγκόσμια ζητήματα. Ο καθένας είχε 15λεπτο χρόνο ομιλίας. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Γκέιτς ήταν ο πιο εντυπωσιακός ομιλητής, ο Τέρνερ ο πιο «σταράτος», ενώ η Γουίνφρεϊ κράτησε πιο χαμηλούς τόνους. Το γεγονός ότι αυτοί οι άνθρωποι αποφάσισαν να συναντηθούν κατ΄ αυτόν τον τρόπο αντανακλά τις δραστικές αλλαγές που έχουν σημειωθεί στον κόσμο της φιλανθρωπίας τα τελευταία χρόνια. Πίσω από αυτή την αλλαγή κρύβεται ο Γκέιτς και η απόφασή του να προσφέρει σχεδόν ολόκληρη την περιουσία του για φιλανθρωπικούς σκοπούς. Σε αντίθεση με φιλάνθρωπους προηγούμενων εποχών, ο Γκέιτς είναι αρκετά νέος και δραστήριος για να ασχολείται ενεργά με το φιλανθρωπικό του έργο και να το διαμορφώνει όπως εκείνος επιθυμεί. Το παράδειγμά του ακολούθησαν και άλλοι δισεκατομμυριούχοι, όπως ο Σόρος, ο Τέρνερ και ο Μπάφετ. Μάλιστα αυτό το νέο είδος φιλανθρωπίας έχει ονομαστεί «Μπιλανθρωπία» ή «φιλανθρωκαπιταλισμός».
Οι υποστηρικτές του «φιλανθρωκαπιταλισμού» διατείνονται ότι οι ίδιοι μπορούν να προσφέρουν βοήθεια στους ανθρώπους που έχουν ανάγκη πιο άμεσα και πιο αποτελεσματικά από τις εθνικές κυβερνήσεις. Τα τελευταία 12 χρόνια τα μέλη της Λέσχης των Καλών έχουν προσφέρει περισσότερα από 70 δισ. δολάρια σε φιλανθρωπίες. Το Ιδρυμα Μπιλ και Μελίντα Γκέιτς, με κληροδότημα που ξεπερνά τα 30 δισ. δολάρια, είναι ο μεγαλύτερος φιλανθρωπικός οργανισμός που ιδρύθηκε ποτέ. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) εκτιμά ότι η συμμαχία GΑVΙ (Παγκόσμια Συμμαχία για τα Εμβόλια και την Ανοσοποίηση) του ιδρύματος απέτρεψε 3,4 εκατομμύρια θανάτους τα τελευταία οκτώ χρόνια. Στα τέλη της δεκαετίας του 1990, η Γουίνφρεϊ ίδρυσε τη φιλανθρωπική οργάνωση «Οprah΄s Αngel Νetwork», σκοπός της οποίας είναι να ενθαρρύνει τους ανθρώπους να βοηθούν τους μη προνομιούχους του κόσμου. Οι διασυνδέσεις της με πολιτικούς, επιχειρηματίες αλλά και αστέρες από τον κόσμο του θεάματος βοήθησαν την οργάνωσή της να γίνει παγκοσμίως γνωστή, συγκεντρώνοντας περισσότερα από 51 εκατ. δολάρια για το φιλανθρωπικό της έργο (το διάσημο συγκρότημα Βon Jovi προσέφερε στο ίδρυμα ένα εκατομμύριο δολάρια για τα θύματα του τυφώνα Κατρίνα).
«Τα περιουσιακά στοιχεία της Λέσχης των Καλών ανταγωνίζονται τους προϋπολογισμούς για τις κοινωνικές δαπάνες πολλών κρατών» είπε ο καθηγητής Πολ Σέρβις, διευθυντής του Κέντρου για τον Πλούτο και τη Φιλανθρωπία του Κολεγίου της Βοστώνης. Η διοχέτευση πολλών εκατομμυρίων δολαρίων σε φιλανθρωπίες δεν αποκλείεται να ενέχει κινδύνους, καθώς τα χρήματα μπορεί να σπαταληθούν ή να γίνει κακοδιαχείριση. «Αν επενδύεις τεράστια χρηματικά ποσά σε μια κοινότητα που δεν μπορεί να αντεπεξέλθει, τότε μπορεί να βλάψεις αυτή την κοινότητα» εξήγησε ο Γκέιλ Πίτερσον, συνιδρυτής της Ηeadwaters Group Ρhilanthropic Services. Επίσης δεν είναι λίγοι αυτοί που ανησυχούν για τη διογκούμενη κυριαρχία μιας «χούφτας» ανθρώπων στον τομέα της ανάπτυξης. «Το πρόβλημα με οποιαδήποτε Λέσχη των Καλών είναι ότι μπορεί να μην είναι όλοι οι άνθρωποι “καλοί”. Τουλάχιστον όχι “καλοί” με καθολικά κριτήρια» είπε η Λουίζ Ουβάκου, ιδρύτρια της καναδικής φιλανθρωπικής οργάνωσης Ρositivision.
Επιπλέον ανακύπτει και το ζήτημα της υπευθυνότητας και της λογοδοσίας. Ακόμη και οι πιο καταπιεστικές κυβερνήσεις στον κόσμο υπό τον φόβο της λαϊκής πίεσης λογοδοτούν ως έναν βαθμό στους πολίτες τους. Η Λέσχη των Καλών όμως σε ποιους λογοδοτεί; Η άκρως μυστική φύση της συνάντησης της λέσχης, δεδομένης της φήμης αλλά και του πλούτου των μελών της, είναι ενμέρει κατανοητή, ωστόσο επιτείνει τον προβληματισμό γύρω από τους σκοπούς τέτοιου είδους οργανώσεων. Πολλοί χαρακτήρισαν τη Λέσχη των Καλών, λέσχη «Μπίλντερμπεργκ» της φιλανθρωπίας, υποστηρίζοντας ότι διατηρούν την ίδια «σκοτεινή» ατζέντα για την παγκόσμια πολιτική. Αυτή η ιδέα βρίσκει πολλούς υποστηρικτές στον κόσμο της Χριστιανικής Δεξιάς στις Ηνωμένες Πολιτείες, η οποία αντιδρά με θυμό στην πιθανότητα η Λέσχη των Καλών να άγγιξε ζητήματα όπως αυτό της αντισύλληψης και του υπερπληθυσμού. Ειδικοί συνιστούν στη λέσχη των «πεφωτισμένων δισεκατομμυριούχων» να απαντήσει στις επικρίσεις διοργανώνοντας στο μέλλον πιο «ανοιχτές» συναντήσεις. «Αν συνεχίσουν τις συναντήσεις τους- και όλα δείχνουν ότι θα το κάνουν-, νομίζω ότι ο κόσμος θα ήθελε αυτές να έχουν έναν πιο δημόσιο χαρακτήρα» είπε ο Ιαν Γουίλελμκαι τόνισε: «Στο κάτω κάτω λαμβάνουν αποφάσεις οι οποίες επηρεάζουν εκατομμύρια ανθρώπινες ζωές».
Βαρβάρα Τερζάκη
εφ. Το Βήμα, 07-09-2009
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου