5/7/11

Τα Νέα 01.07.2011

Ένας Άραβας στη Γαλλική Ακαδημία

Του Γιώργου Αγγελόπουλου

Για δεύτερη φορά στην ιστορία της, η Γαλλική Ακαδημία ψήφισε ως μέλος της έναν Αραβα. Μετά την Ασια Τζεμπάρ, ο μυθιστοριογράφος Αμίν Μααλούφ, άραβας χριστιανός του Λιβάνου, έγινε μέλος των Αθανάτων της Γαλλίας καταλαμβάνοντας, με 17 από τις 24 ψήφους, την έδρα του μεγάλου Κλωντ Λεβί-Στρως.

Ο Μααλούφ γεννήθηκε το 1949 στη Βηρυτό, γόνος μιας χριστιανικής οικογένειας, όμως έκανε τη Γαλλία δεύτερη πατρίδα του και γράφει στα γαλλικά. «Αυτός που έρχεται από μια άλλη κοινωνία, πρέπει να αρχίσει αφομοιώνοντας αυτό που υπάρχει ήδη: την ιστορία, τη γλώσσα, τα σύμβολα αναγνώρισης, τον τρόπο ζωής, τις θεμελιώδεις αξίες, όπως ο κοσμικός χαρακτήρας του κράτους, και μόνο τότε έχει το δικαίωμα, θα έλεγα μάλιστα το καθήκον, να προσφέρει τη συμβολή του, να αποτυπώσει το σημάδι του», είχε δηλώσει το 2004 σε συνέντευξή του στη «Φιγκαρό». Ετσι έπραξε κι αυτός και, αφού τιμήθηκε με το βραβείο Γκονκούρ και άλλες διακρίσεις, εξελέγη στις 23 Ιουνίου στη Γαλλική Ακαδημία, τον θεσμό που ιδρύθηκε το 1635 από τον Ρισελιέ για να προστατεύει και να προωθεί τη γαλλική γλώσσα. Ηταν η ανώτατη τιμή που μπορούσαν να του κάνουν οι ομότεχνοί του στην εξ υιοθεσίας πατρίδα του.
Συγγραφέας επτά μυθιστορημάτων, λιμπρέτων όπερας και πολλών δοκιμίων, μεταξύ των οποίων οι «Φονικές Ταυτότητες» (1998), όπου εξετάζει τις έννοιες της ταυτότητας και της ένταξης σε σχέση με τη γλώσσα, ο Μααλούφ αποκαλείται μερικές φορές «Κύριος Ανεκτικότητα». Στα βιβλία του, μεταξύ των οποίων τα «Λέων ο Αφρικανός», «Σαμαρκάνδη», «Οι Σταυροφορίες από τη σκοπιά των Αράβων» (τα περισσότερα κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Ωκεανίδα), ενδιαφέρεται για την προσέγγιση των πολιτισμών και των θρησκειών, για το θέμα της εξορίας και της ταυτότητας. Στο τελευταίο δοκίμιό του περιγράφει την «Απορρύθμιση του κόσμου», η οποία οφείλεται κατά τη γνώμη του λιγότερο στον «πόλεμο των πολιτισμών» και περισσότερο «στην ταυτόχρονη εξάντληση των πολιτισμών», καθώς η ανθρωπότητα έχει φτάσει κατά κάποιον τρόπο στα «πρόθυρα της ηθικής ανικανότητας». Την εποχή των ιδεολογικών διαιρέσεων, η οποία προκαλούσε συζητήσεις, διαδέχθηκε αυτή των διαιρέσεων που είναι βασισμένες στην ταυτότητα, όπου δεν υπάρχει χώρος για συζήτηση. Για τον Μααλούφ, τόσο ο λόγος του Ισλάμ όσο και αυτός της Δύσης προδίδουν στην πράξη τα ίδια τα ιδεώδη τους. Η Δύση, τονίζει, «είναι άπιστη στις ίδιες τις αξίες της», κάτι που την απαξιώνει στα μάτια λαών τους οποίους υποτίθεται ότι θέλει να διαπαιδαγωγήσει στη δημοκρατία. Και σύμφωνα με τον συγγραφέα, «ουδέποτε η διγλωσσία της Δύσης ήταν τόσο έκδηλη όσο στη διάρκεια της περιόδου Μπους και ουδέποτε ο αραβομουσουλμανικός κόσμος έμοιαζε περισσότερο κλεισμένος σ' ένα αδιέξοδο» απ' ό,τι σήμερα.

Δεν υπάρχουν σχόλια: