10/2/10

Η ΖΩΗ ΕΝΟΣ ΜΥΘΟΥ Ο δημοσιογράφος-εκδότης

Πενθώ σήμερα την απώλεια του Χρήστου Λαμπράκη. Του «αφεντικού» που δεν «αφέντευε». Ηταν πρώτος μεταξύ ίσων. Ετσι τον ένιωσα μετά τα πρώτα μου βήματα στο «Βήμα». Και έτσι συμπορευθήκαμε για 25 χρόνια. Είχαν περάσει μόλις δύο χρόνια από τον θάνατο του πατέρα του, του Δημήτρη Λαμπράκη, όταν ανέβηκα τα σκαλιά για το πρώτο πάτωμα της Χρήστου Λαδά 3. Ο Χρήστος, συνομήλικός μου, είχε αναλάβει το ασήκωτο βάρος της μεγάλης και ιστορικής κληρονομιάς. Δεν ήταν οι δύο εφημερίδες «Το Βήμα» και «Τα Νέα» και ο «Οικονομικός Ταχυδρόμος» αλλά η ιστορία του Πατέρα του. Μια μακρά και πολυκύμαντη ιστορία αγώνων για την Πατρίδα και τη Δημοκρατία. Με το όπλο στον Μακεδονικό Αγώνα, όπου θα συλληφθεί από τους Τούρκους και θα καταδικασθεί σε θάνατο, και εθελοντής στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Και με την πένα στους αγώνες για τη Δημοκρατία, πρώτος στο πλευρό του Βενιζέλου από τις στήλες της «Πατρίδας» στην αρχή και από το 1922 με το «Ελεύθερον Βήμα». Μετά τους Τούρκους ο Δημήτρης Λαμπράκης θα είναι μόνιμος στόχος των αντιβενιζελικών με φυλακίσεις και εξορίες.

Την κληρονομιά αυτή θα τιμήσει ο Χρήστος Λαμπράκης. Το μέγα πάθος του ήταν να προσφέρει στην Πατρίδα. Δεν πολλαπλασίασε τα έντυπα για να πλουτίσει. Ηταν τόσο λιτή η ζωή του. Ούτε για να αυξήσει την πολιτική του επιρροή. Οι δύο ημερήσιες εφημερίδες έφθαναν. Πίστευε ότι με γνώμονα την έντιμη και ποιοτική δημοσιογραφία και με το πάθος στον πολιτισμό, με τον πολλαπλασιασμό των εντύπων θα προσέφερε στην πατρίδα και στον λαό.

Οι συνήθεις φράσεις «μεγάλη απώλεια»«μεγάλο κενό» δεν είναι υπερβολικές για τον Λαμπράκη-δημοσιογράφο. Γιατί είναι ο τελευταίος δημοσιογράφος-ιδιοκτήτης εφημερίδων με επιρροή στην κοινή γνώμη. Το εκδότης δημιουργεί κάποια σύγχυση γιατί σε πολλές εφημερίδες εμφανίζονται δημοσιογράφοι ως εκδότες, αλλά οι ιδιοκτήτες είναι επιχειρηματίες και μάλιστα, όχι λίγοι, ανώνυμοι. Παίζουν το πολιτικό και επιχειρηματικό παιχνίδι από το παρασκήνιο και τα πυρά στρέφονται κατά των δημοσιογράφων. Δεν σημαίνει ότι είναι και αυτοί ανεύθυνοι, αλλά οι βασικοί υπεύθυνοι μένουν στο σκότος της ανωνυμίας.

Ο Χρήστος Λαμπράκης ήταν πρώτα δημοσιογράφος. Το δικό του όνομα είχε ταυτισθεί με τα έντυπα του ΔΟΛ. Δεν επεδίωξε την ανωνυμία για να φορτώνει στους συνεργάτες του την κριτική και την πολεμική. Αυτή η εικόνα προς τα έξω. Μέσα δεν ήταν ο επιχειρηματίαςαφεντικό. Ηταν ο δημοσιογράφος. Εκτιμούσε τη δουλειά μας και το ήθος μας. Με τα αξιοκρατικά αυτά κριτήρια εμπιστευόταν τις διευθυντικές θέσεις. Αυτονόητο ότι εκείνος χάρασσε τις βασικές κατευθύνσεις αλλά μας συμβουλευόταν. Είχαμε άποψη και ελευθερία να τη διατυπώσουμε. Δεν συμφωνούσαμε πάντοτε. Αυτή ήταν όμως και η «ομορφιά» της συνεργασίας.

Θα κλείσω με ένα προσωπικό περιστατικό. Το 1979 ήμουν διευθυντής στο «Βήμα της Κυριακής». Αποφασίσαμε να προσθέσουμε ένα ένθετο- το πρώτο τότε περιοδικό, την «Εβδομάδα». Δουλέψαμε μαζί και με τον τότε διευθυντή του «Βήματος» αείμνηστο Χάρη Μπουσμπουρέλη για το σχήμα, το κασέ και την ύλη. Φθάσαμε αισίως στην εβδομάδα της έκδοσης. Ανέκυψε διαφωνία ως προς το θέμα και την εικονογράφηση του εξωφύλλου που θα έδινε και την ταυτότητα του περιοδικού. Δεν υπήρχαν περιθώρια συμβιβασμού. Επρεπε να υποχωρήσω. Ακόμη και τώρα, μετά 30 χρόνια, διερωτώμαι «πώς μου ΄ρθε» και του είπα ότι, αν επιμείνει στην άποψή του, θα τη δεχθώ αλλά θα φύγει το όνομα από την προμετωπίδα. Αναπάντεχη η απάντηση: «Εσύ διευθύνεις την εφημερίδα, κάνε ό,τι νομίζεις». Θύμωσε λίγο αλλά δεν το κράτησε. Συνεχίστηκε φιλικά η συνεργασία μας.

Το περιστατικό αυτό δικαιολογεί και τον τίτλο στο κείμενο που δημοσιεύτηκε στο αφιέρωμα της περασμένης Τρίτης: «Με τον Χρήστο Λαμπράκη βίωσα την αξιοκρατία και τη δημοσιογραφική ελευθερία».

Τον ευγνωμονώ και δεν τον ξεχνώ.


Βαρβάρα Τερζάκη

Άρθρο Γιώργου Ρωμαίου - εφ. Το Βήμα, 25-12-2009

Δεν υπάρχουν σχόλια: