10/2/10

Η ΖΩΗ ΕΝΟΣ ΜΥΘΟΥ Δυσπρόσιτες αρετές

Πενήντα πέντε χρόνια, από το ξεκίνημα της δημοσιογραφικής μου περιπέτειας μέχρι σήμερα, στενός συνεργάτης του Χρήστου Λαμπράκη στον ΔΟΛ και στην πολιτιστική και τη μάλλον άγνωστη συμβολή του στην ποιοτική εκπαίδευση, θα μπορούσα να γράψω εκατοντάδες σελίδες γι΄ αυτόν. Τιτάνιο θα είναι το έργο εκείνο που θα επωμισθεί να τον βιογραφήσει. Τα δύοτρία περιστατικά που ακολουθούν θα βοηθήσουν ίσως στην πολυπρισματική σκιαγράφηση ενός ανδρός, που ήδη εν ζωή είχε αναδειχθεί σε μύθο.

Και πρώτα μια κατάθεση, δύσκολα πιστευτή. Στα 32 χρόνια που μου είχε εμπιστευθεί τη διεύθυνση του «Οικονομικού Ταχυδρόμου» ουδέποτε παρενέβη στο έργο μου, παρά μόνο για να βοηθήσει ή να προστατεύσει την ανεξαρτησία και την ελεύθερη φωνή του. Και ουδέποτε υπέδειξε τι θα γράφουμε ή τι θα πρέπει να αποσιωπούμε, όπως είθισται. Και όταν κάποτε τον ρώτησα αν ήταν αποδέκτης αντιδράσεων για την ελευθερόφρονα δημοσιογραφία του «Οικονομικού», που ενίοτε εξόργιζε πολλούς ισχυρούς, μου απάντησε: «Συνεχίστε την ενημερωτική προσπάθειά σας κατά την κρίση σας και αφήστε εμένα να παίζω τον ρόλο του αλεξικέραυνου»!

Κάποτε χρειάστηκε να προσφύγω στην κρίση του καθώς προωθείτο νομοθετική ρύθμιση που θεωρούσα ορθή για την ανάπτυξη της οικονομίας, αλλά ασύμφορη για τον ΔΟΛ ως επιχείρηση. «Αν πιστεύετεότι το μέτρο αυτό συμφέρει τον τόπο, υποστηρίξτε το. Και αφήστε εμένα να παλεύω με την Εφορία» μου απάντησε. Ποιοι από τους αναγνώστες μου θα έδιναν μια τέτοιων ηθικών διαστάσεων απάντηση, αν βρίσκονταν στη θέση του; Ισως ούτε εγώ.

Ενα άλλο περιστατικό με ιστορική σημασία: Οταν μετά τα εγκληματικά γεγονότα του Πολυτεχνείου το 1973 κηρύχθηκε ο στρατιωτικός νόμος και ο τρόμος είχε κυριαρχήσει, όλοι οι σχολιαστές των εντύπων του ΔΟΛ, οι οποίοι επί κυβερνήσεως Μαρκεζίνη είχαν αποτολμήσει να σχολιάζουν επικριτικά τη χούντα, κατέθεσαν τις πένες τους και εσιώπησαν. Καθώς είχα και εγώ τότε στα «Νέα» μία σχολιαστική στήλη με το ψευδώνυμο «Ποπολάρος», έσπευσα να ρωτήσω τον Λαμπράκη αν θα έπρεπε να σταματήσω και εγώ τη στήλη μου. «Και ποιος σας είπε ότι εγώ ζήτησα να σταματήσουν; Μόνοι τους το αποφάσισαν» τον άκουσα κατάπληκτος να μου απαντά. Και με ενθάρρυνε να συνεχίσω, μόνο υπό έναν όρο. Να του θέτω υπόψη τα όσα γράφω, προτού πάνε στο τυπογραφείο. «Θα πρέπει να ξέρω κι εγώ γιατί βρέθηκα μαζί σας στη φυλακή» σχολίασε με πικρό χιούμορ.

Οταν στον εορτασμό των 70 χρόνων εκδοτικής ζωής του «Οικονομικού Ταχυδρόμου» σε μια συνέντευξη που είχα δώσει ρωτήθηκα για το αν η σχέση μου με τον Χρήστο Λαμπράκη είχε εξελιχθεί σε φιλία, απάντησα πολύ επιφυλακτικά: «Πρόκειται για σχέση που βασίζεται στην αμοιβαία μεγάλη εκτίμηση και στην απόλυτη εμπιστοσύνη με την οποία με περιβάλλει. Αλλά δεν θα μπορούσα να τη χαρακτηρίσω ως φιλία». Βλέπετε, επί 55 χρόνια μιλούσαμε στον πληθυντικό και ποτέ δεν ανήκα στον κύκλο των ελάχιστων προσώπων με τα οποία είχε στενή φιλική σχέση. Την επομένη της δημοσίευσης της συνέντευξής μου έλαβα ένα γεμάτο πικρία σημείωμά του όπου εξέφραζε την απορία πώς μπορούσα να μη θεωρώ ότι μας συνδέει φιλία όλα αυτά τα χρόνια που μου είχε εμπιστευθεί επιτελικές θέσεις στον ΔΟΛ και συμμετοχή σε όλα τα ΔΣ όλων των πολιτιστικών σωματείων και ιδρυμάτων στα οποία ήταν πρόεδρος. Βλέπετε, δεν μπορούσα ποτέ να πάψω να τον βλέπω με δέος ως εργοδότη και ως μια προσωπικότητα που μπορείς μόνο να θαυμάζεις και να σέβεσαι.

Μόνο τώρα που έφυγε αισθάνομαι την ανυπόφορη οδύνη ότι έχασα για πάντα και έναν σπουδαίο φίλο, τον καλύτερο.


Βαρβάρα Τερζάκη
Άρθρο Γιάννη Μαρίνου - εφ. Το Βήμα, 25-12-2009

Δεν υπάρχουν σχόλια: