10/2/10

Η ΖΩΗ ΕΝΟΣ ΜΥΘΟΥ Ενας πραγματικός φίλος που φρόντιζε για όλους

O Χρήστος Λαμπράκης ήταν ο πρώτος που είδε ότι το μέλλον των εφημερίδων ήταν η ηλεκτρονική εκτύπωση. Εστειλε κρυφά τον γράφοντα στο Παρίσι και στην Ελβετία όπου έβγαινε η πρώτη και μοναδική ηλεκτρονική εφημερίδα, η «Ιnternational Ηerald Τribune», τα νέα μηχανήματα αγοράστηκαν, έφθασαν στην Αθήνα αλλά δεν εγκαταστάθηκαν ποτέ. Δεν ήθελε να κάνει αθέμιτο (αν ήταν αθέμιτος) ανταγωνισμό στους άλλους εκδότες, ούτε και να πετάξει στον δρόμο τους παραδοσιακούς τυπογράφους. Αγωνίστηκε να πείσει και τους άλλους να καινοτομήσουν και την κυβέρνηση να βοηθήσει τη μετάβαση στη νέα εποχή. Οταν το κατόρθωσε έπρεπε να αγοράσει καινούργια μηχανήματα.

Ηταν αυτό μόνο;

Ηταν ένας γνήσιος συνδικαλιστής. Και όταν ένας ιδιοκτήτης στις διαπραγματεύσεις για τη νέα συλλογική σύμβαση προτείνει τον όρο «... οφείλουν (οι συντάκτες) να εργάζονται μέχρι της εξαντλήσεως των φυσικών αυτών δυνάμεων» αγανακτεί, περνάει στο απέναντι στρατόπεδο και προτείνει απεργία!.. Και όταν είχα την αφέλεια να του αφηγηθώ ότι ένας άλλος «συνάδελφός» του έφθασε στην εφημερίδα με καινούργιο αυτοκίνητο όταν ήμασταν 3-4 μήνες απλήρωτοι και στην γκρίνια μας απάντησε «Πρέπει να κάνετε υπομονή. Ξέρετε ότι έχω έναν χρόνο να πάω στον κοσμηματοπώλη μου;», τότε θύμωσε μαζί μου. «Επρεπε να πας αμέσως στην Αστυνομία για να τον συλλάβει». Οταν κάναμε απεργία, ήταν ο πρώτος που έφευγε!..

Ηταν μεγάλος και «οι μεγάλοι τεχνίτες κάνουν και μεγάλα σφάλματα». Το δικό του μεγάλο σφάλμα ότι συγχωρούσε εύκολα αυτούς που τον πρόδωσαν, τον αδίκησαν, τον συκοφάντησαν- ναι, και αυτούς ακόμη. «Γράφτηκαν πολλές αηδίες γι΄ αυτόν» θα γράψει ένας από αυτούς που είχε γράψει τις περισσότερες, «αλλά η αλήθεια είναι ότι υπήρξε ένας λιτός άνθρωπος που κυκλοφορούσε χωρίς φουσκωτούς, οδηγώντας ένα κατσαριδάκι». Ενα άλλο σφάλμα που καταλόγιζε στον εαυτό του ήταν ότι δεν έκλεισε τις εφημερίδες του την 21η Απριλίου 1967. «Δεν υπήρχαν τα χρήματα», μας έλεγε, «να πληρώσω τις αποζημιώσεις. Δεν μπορούσα να πετάξω στους δρόμους τους συνεργάτες μου, για να κάνω εγώ αντίσταση». Και από τότε υπήρχαν στο ταμείο ως ιερό αποθεματικό οι αποζημιώσεις των συντακτών.

Ηταν αυτό μόνο;

Ηταν ένας μεγάλος και πραγματικός φίλος που φρόντιζε για όλους. Μάλωνε τον Λέοντα Καραπαναγιώτη, τον άλλον μεγάλο ευπατρίδη της δημοσιογραφίας, παιδικό του φίλο, στενό συνεργάτη του, το alter ego του, που δεν πρόσεχε τη δίαιτά του. Και όταν μάθαινε ότι κάποιος συντάκτης είχε πρόβλημα υγείας, ο ΔΟΛ αναλάμβανε όλα τα έξοδα, στους καλύτερους γιατρούς και νοσοκομεία.

Ηταν αυτό μόνο;

Η χούντα βάλθηκε να τον λυγίσει. Και βρήκε τον μάστορή της. Συνελήφθη τον Μάιο του ΄67 και παραπέμφθηκε σε δίκη χωρίς συγκεκριμένο κατηγορητήριο! Μέσα από τις φυλακές Αβέρωφ στέλνει μια επιστολή στη «Le Μonde». «Αυτό που συμβαίνει», γράφει, «δεν είναι ένας λογοκριμένος Τύπος αλλά... ένας Τύπος καθ΄ υπαγόρευσιν, διότι η χούντα επιβάλλει τη δημοσίευση των δικών της κειμένων και γελοίων σχολίων». Τον Ιανουάριο του ΄68 συλλαμβάνεται και πάλι. Αλλά τότε δημοσιεύεται η επιστολή του, ξεσηκώνεται διεθνής θόρυβος και η Διεθνής Ενωση Δημοσιογράφων τού απονέμει τη «Χρυσή Πέννα». Και αυτός ο άνθρωπος συκοφαντήθηκε στην προσπάθεια να του αρνηθούν την αντιστασιακή του δράση!..

Ηταν μόνο αυτό;

Ηταν μεγάλος και οι μεγάλοι μετρούν το ανάστημά τους στη ζήλια και στην αχαριστία. Και με ένα τέτοιο μέτρημα ο Χ.Δ.Λ., όπως υπέγραφε, φαντάζει θεόρατος. Δεν θα προσθέσω σ΄ αυτό το μέτρημα. Αντίθετα.

Καθισμένος στο μπακάλικο του Ξενόπουλου, έπινα το ουζάκι μου, το μόνο που μου επέτρεπε το καθημερινό χαρτζιλίκι που μου έδινε η γυναίκα μου, και απολάμβανα τον λιβανωτό της δόξας που μου είχε δώσει η καταδίκη μου από τη χούντα: μόλις με έβλεπαν από μακριά, άλλαζαν πεζοδρόμιο για να μη με χαιρετήσουν!..

Σε εκείνη την περίλαμπρη απομόνωση η εμφάνιση του Σταύρου του Ψυχάρη, του πιο καλού μαθητή μου και του ανθρώπου που μου στάθηκε περισσότερο απ΄ όλους, ήταν μάννα εξ ουρανού.

«Ελα, σήκω, αρκετά τεμπέλιασες» μου είπε ψευτοαγριεμένος. «Σε θέλει ο Λαμπράκης». Την επομένη ήμουν αρχισυντάκτης του «Βήματος». (Ο Γ. Ρωμαίος είχε πάρει τη... θέση μου στον Κορυδαλλό). Θα του χρωστούσα γιατί μύρισα και πάλι δημοσιογραφικό μελάνι, γιατί γνώρισα και μαθήτευσα σε μια μεγάλη μορφή της δημοσιογραφίας, τον Δημάκο. Γιατί γνώρισα και δέθηκα με τον Λ. Καραπαναγιώτη που μου στάθηκε όταν απεφάσισα να κάνω το άλμα στην πολιτική. Ανήκα σε άλλη δημοσιογραφική σχολή, ήμουν φτασμένος όταν συνεργάστηκα μαζί τους, διαφωνούσαμε συχνά, και όμως πήρα κιτάπι τη δική τους σχολή.

Ολα αυτά θα του τα χρωστούσα αν δεν έπρεπε να πω ότι του χρωστάω και τη ζωή μου, ίσως, την αρτιμέλειά μου σίγουρα. «Ελα επάνω γρήγορα... Αμέσως». Μόλις μπήκα στο γραφείο του, κλείδωσε πίσω μου την πόρτα και χωρίς να σηκώνει αντιρρήσεις πρόσθεσε: «Αν θέλουν να σε συλλάβουν, θα σε πάρουν αποδώ επί αποδείξει. Αλλους Μουστακλήδες δεν θέλουμε».

Οι αστυνομικοί της οδού Μπουμπουλίνας- πιστοί οπαδοί της «πισινής»- είχαν ειδοποιήσει το δίδυμο Σταθόπουλος - Μαθιουδάκης ότι είχαν εντολή από τον Αβρακώτο[1] να με συλλάβουν και να μην αφήσουν ούτε ένα κόκαλο γερό. Κάπως έτσι βρέθηκα φυγάς στο Λονδίνο.

Και ξαφνικά άρχισε να μας κάνει απιστίες!.. Το Μέγαρο Μουσικής ήταν η καινούργια αγάπη του.

Τον πείραζα: «Τα Νέα» θα γράψουν ότι είναι χώρος πρασίνου και να μη δοθεί άδεια. Ηταν ένα πείραγμα που μου στοίχισε μια δίωρη ξενάγηση στο γιαπί ακόμη του Μεγάρου. Αλλά όταν άκουσα ότι είχε αλλάξει το ύφασμα όλων των καθισμάτων του Μεγάρου γιατί χαλούσε την ακουστική, τότε σήκωσα τα χέρια ψηλά. Ηταν αυτό μόνο;

Είναι αλήθεια ότι αδυναμία του ήταν οι συναυλίες, τα κοντσέρτα, τα «λιντς». Με το ρεμπέτικο δεν τα πήγαινε καλά... «Θα έρθεις στο Μέγαρο;».

«Δεν πάω εγώ στο Μέγαρο... Θα μείνω με τον παίδαρο...».

Και τότε μου έδωσε ένα ακόμη μάθημα, μουσικό αυτή τη φορά. Η συναυλία ρεμπέτικου τραγουδιού με τον Γιώργο Νταλάρα ήταν μια συγκλονιστική εμπειρία. Στο διάλειμμα με έφτασε γελώντας ο Νταλάρας: «Ο Χρήστος μού είπε:“Βρες τον Καψή. Αν του άρεσε, έχουμε επιτύχει”».

Το μάθημα ήταν ότι δεν υπάρχουν καλά και κακά είδη μουσικής. Υπάρχει μόνο καλή και κακή μουσική.

Ηταν μόνο αυτό;

Γράφτηκαν ύμνοι για το Μέγαρο. Ισως η επιτομή είναι ένα από τα πολλά που διάβασα: «Είναι από τα έργα που σε άλλες χώρες αναλαμβάνουν κυβερνήσεις. Είναι η μοναδική περίπτωση που οφείλεται στην ιδιωτική πρωτοβουλία. Στην πίστη και στην αφοσίωση ενός μόνο ανθρώπου.

Και την τελευταία στιγμή ο Χ.Δ.Λ. θα μας δώσει ένα ακόμη μάθημα. Δύο οι επιλογές μπροστά του:Να ζήσει ήρεμα, περιμένοντας και ελπίζοντας. Ή να δοκιμάσει γνωρίζοντας τους μεγάλους κινδύνους. Εχασε τη μάχη. Αλλά έπεσε πολεμώντας». ?


Βαρβάρα Τερζάκη

Άρθρο Γιάννης Καψής - εφ. Το Βήμα, 25-12-2009

Δεν υπάρχουν σχόλια: