9/2/10

Jeremy Rifkin στα ίχνη της 3ης Βιομηχανικής Επανάστασης

Δεδομένου ότι οι τέσσερις πυλώνες τη; 3ης Βιομηχανικής Επανάστασης πληρούνται, ας πούμε μέχρι το 2020, όπως είχατε αναφέρει παλαιότερα, πότε πρέπει να περιμένουμε την αντιστροφή φαινομένων όπως η υπερθέρμανση του πλανήτη; Υπάρχουν κάποιες σχετικές προβλέψεις;

Η αλήθεια είναι πως δεν μπορούμε να αναστρέψουμε τη διαδικασία. Αυτή έχει ήδη ξεκινήσει και εάν οι ρύποι φτάσουν στα 450 ppm έως το 2025, θα υπάρξει αύξηση της θερμοκρασίας στον πλανήτη κατά 6C. Κατά συνέπεια, εάν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις των επιστημόνων, μπορεί να αντιμετωπίσουμε την κατάρρευση της παγκόσμιας γεωργικής παραγωγής σε χρονικό ορίζοντα 30 ετών. Το Συνέδριο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τα Τρόφιμα και τη Γεωργία, που πραγματοποιήθηκε στη Ρώμη τον προηγούμενο μήνα, ανέφερε πως υπάρχουν ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι που κοιμούνται νηστικοί κάθε βράδυ, περίπου ένας στους επτά συνανθρώπους μας. Κάτι παρόμοιο δεν είεχε συμβεί ποτέ κατά το παρελθόν. Και ο λόγος είναι πως οι κλιματικές συνθήκες επηρεάζουν σήμερα κάθε καλλιέργεια σε ολόκληρο τον πλανήτη. Διαρκώς ερχόσαστε αντιμέτωποι με μεγαλύτερες πλημμύρες, παρατεταμένη ξηρασία, φωτιές και σοδειές που περιορίζονται σε κάθε οικονομία, πειλαμβανομένης της Βόρειας Αμερικής το 2009. Αν όμως καταρρεύσει η γεωργική παραγωγή, ολόκληρο το εποικοδόμημα του πολιτισμού μας θα συμπαρασυρθεί.
Θεωρώ πως αυτή είναι μια κρίσιμη καμπή στην ιστορία του ανθρώπινου είδους. Πρέπει σύντομα να δημιουργήσουμε ένα νέο οικονομικό όραμα και μια ιδέα μέσω της οποίας θα μπορούσε ο κόσμος να ξεφύγει από την ενεργειακή και την κλιματική κρίση. Οτιδήποτε λιγότερο απ’αυτό πολύ απλά δεν επαρκεί. Με την εφαρμογή του μοντέλου της 3ης Βιομηχανικής Επανάστασης δεν μπορούμε να αναστρέψουμε τη διαδικασία. Μειώνοντας όμως τις εκπομπές του διοξειδίου στα περίπου 350 μέρη ανα εκατομμύριο, η παγκόσμια θερμοκρασία θα αυξηθεί κατά 2C αντί για 6C.

Ποια είναι η αποδοχή που έχει η 3η Βιομηχανική Επανάσταση;

Πολύ ενδιαφέρουσα η ερώτηση σας... Αυτό που ανέφερα και στη Γενεύη είναι πως η οικονομική ιδέα που θα εμφυσήσουμε θα πρέπει να έχει τη δύναμη να μετατρέψει την απελπισία σε ελπίδα, την κακοτυχία σε ευκαιρία Έχω συνεργαστεί με αρκετά ευρωπαϊκα κράτη κατά την έναρξη της εφαρμογής της 3ης Βιομηχανικής Επανάστασης. Με την Αγκέλα Μέρκελ στη Γερμανία, τον πρόεδρο Θαπατέρο στην Ισπανία, τον παλιό μου φίλο Γιώργο Παπανδρέου στην Ελλάδα ο οποίος όπως ξέρετε, είναι υπέρμαχος της ιδέας εδώ και αρκετά χρόνια και τώρα που εξελέγη πρωθυπουργός υποστηρίζει πως εφτασε η ωρα να δημιουργηθεί ένα οικονομικό όραμα για την Ελλάδα, μια Πράσινη Οικονομία, μια 3η Βιομηχανική Επανάσταση. Και θεωρώ πως η Ελλάδα μπορεί να αποτελέσει σημείο σύγκλισης για τη Μεσογειακή Ευρώπη, καθώς έχει τεράστια αποθέματα ανανεώσιμης ενέργειας. Με την καθοδήγηση της νέας κυβέρνησης και την υποστήριξη της ελληνικής βιομηχανίας, η Ελλάδα θα μπορούσε να παίξει καθοριστικό ρόλο στη μετα τις εκπομπές άνθρακα εποχή.

Η εκμετάλλευση των ορυκτών καυσίμων επηρεάζει άμεσα τη μακρο-οικονομία και σχετίζεται με την κατανομή του παγκόσμιου πλούτου. Υπάρχουν κράτη (όπως λ.χ. οι 13 χώρες που απαρτίζουν τον ΟΠΕΚ) που εξαρτώνται σε μεγάλο ποσοστό από την άντληση και την εξαγωγή πετρελαίου. Τι θα συμβεί με αυτές τις χώρες όταν πάψει η εξάρτηση μας από τα ορυκτά καύσιμα;

Οι χώρες αυτές αποτελούν πανίσχυρο lobby. Από την άλλη πλευρά , ωστόσο, υπάρχουν ακόμη πιο ισχυρές επιχειρήσεις που επιζητούν την 3η Βιομηχανική Επανάσταση θέλοντας να «σκοράρουν» στον ενεργειακό τομέα. Η ελίτ των επιχειρήσεων (εκατό από αυτές) απαρτίζει μια ομάδα που ονομάζεται 3rd Industrial Evolution Global CEO Business Rountable , η οποία ιδρύθηκε πέρυσι. Στην ομάδα περιλαμβάνονται οι σπουδαιότερες εταιρείες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως η αιολική, η ηλιακή, η γεωθερμική, η υδάτινη, η βιομάζα κ.λπ., τόσο από την Ευρώπη όσο και από την Αμερική. Πρόκειται για ιδιαίτερα ισχυρές εταιρείες. Συνολικά πιο ισχυρές από τις εταιρείες που παράγουν ενέργεια μέσω μη ανανεώσιμων πηγών. Σε αυτή τη φάση, μάλιστα, καταστρώνουμε σχέδια που εφαρμόζονται σε μεγάλες πόλεις και περιοχές. Ένα από τα τελευταία project μας αφορα τη Ρώμη. Θα υπάρχουν ηλιακοσυλλέκτες σε όλες τις στέγες της Ρώμης, καθώς και αιολικοί συλλέκτες παντου,μέσω των οποίων θα συγκεντρώνεται κάθε μορφή εναλλακτικής ενέργειας, οπότε τελικά αυτή η πανέμορφη πόλη του δυτικού πολιτισμού θα μετατραπεί σε ναυαρχίσα της 3ης Βιομηχανικής Επανάστασης. Η Αθήνα θα πρέπει να είναι από τις επόμενες πρωτεύουσες που θα ενταχθούν στο πλάνο.

Ποιες χώρες ή ευρύτερες περιοχές εκτιμάτε πως θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στην υλοποίηση της 3ης Βιομηχανικής Επανάστασης; Και ποιες προβλέπετε να συνεισφέρουν περισσότερο στη διαδικασία παραγωγής ενέργειας;


Οπωσδήποτε η Γερμανία, που λειτουργεί πολύ δυναμικά σε όλους τους τομείς, από τη δημιουργία της ενέργειας σε σταθμούς παραγωγής μέχρι την ανάπτυξη τεχνολογιών αποθήκευσης της ως υδρογόνουν και τη δημιουργία έξυπνων δικτύων που θα τη μεταφέρουν. Η Γερμανία πραγματικά ηγείται σε αυτούς τους τομείς – δεν είναι τυχαίο ότι είχα πολλές μακρές συζητήσεις επ’αυτού με την πρωθυπουργό της τα τελευταία χρόνια. Επίσης, λειτουργώ συμβουλευτικά και προς τον πρόερδο Θαπατέρο της Ισπανίας. Η χώρα αυτή βρίσκεται ήδη στην κορυφή του πρώτου πυλώνα (της παραγωγής ενέργειας) και του δεύτερου πυλώνα. Η αρχιτεκτονική της είναι τόσο ανεπτυγμένη ώστε τα κτίρια θα μπορούσαν να παράξουν περισσότερη ενέργεια απ’όση χρειάζονται και να επιστρέψουν το πλεόνασμα στο ενεργειακό δίκτυο. Υστερεί λίγο στον τρίτο πυλώνα (της αποθήκευσης) και στον τέταρτο (της δημιουργίας έξυπνου ενεργειακού δικτύου), αλλά σίγουρα ο πρόεδρος Θαπατέρο θα παίξει ηγετικό ρόλο. Προσδοκώ ότι η Ελλάδα θα αποτελέσει σημείο σύγκλισης. Είχα μακρές συζητήσεις με τον πρόεδρο Παπανδρέου πολύ πριν ξεκινήσει τον αγώνα για τον πρωθυπουργικό θώκο. Καταλαβαίνει τι σημαίνει η 3η Βιομηχανική Επανάσταση, μπορεί να την οραματιστεί, έχει πραγματικά καλή αντίληψη των ευκαιριών που δημιουργεί για τη βιομηχανία και τις επιχειρήσεις, οπότε θεωρώ ότι κατά τη διακυβέρνηση του θα ξεκινήσει μια αγαστή συνεργασία μεταξύ κυβέρνησης, επιχειρηματικού κόσμου και κοινωνίας, που θα οδηγήσει την Ελλάδα σύντομα εμπρός.. Πολύ σύντομα!

Τελευταία παρακολουθούμε οικονομίες που βασίζονται σε αγορά ακινήτων και στον κτηματομεσιτικό τομέα (real estate) να κλυδωνίζονται, με πλέον πρόσφατο παράδειγμα αυτό του Ντουμπάι. Πιστεύετε ότι η πρόσφατη οικονομική κρίση θα επηρεάσει τη διαδικασία της 3ης Βιομηχανικής Επανάστασης; Και εάν ναι, με ποιον τρόπο;

Και όμως ο μόνος τρόπος για να βγούμε από την κρίση είναι αυτός: το Real Estate. Αυτό είναι το κλειδί για να βγούμε από την κρίση! Ο λόγος για τον οποίο η ακίνητη περιουσία και ο κτηματομεσιτικός τομέας βρίσκονται στο κέντρο του προβλήματος της κρίσης αυτή τη στιγμή είναι η 2η Βιομηχανική Επανάσταση, που τώρα πλέον βρίσκεται σε...μηχανική υποστήριξη για να παραμείνει ζωντανή. Πολλοί άνθρωποι θεωρούν αιτίες των σημερινών προβλημάτων είτε την τραπεζική κρίση είτε τις πιστωτικές κάρτες ή τέλος, την απελευθέρωση της αγοράς. Αυτά στην πραγματικότητα είναι τα αποτελέσματα της κρίσης. Η κρίση οφείλεται στο γεγονός ότι η 2η Βιομηχανική Επανάσταση βασίστηκε στον συγκεντρωτισμό της ηλεκτροδότησης σε κεντρικά σημεία, στους κινητήρες εσωτερικής καύσης των αυτοκινήτων, στο πετρέλαιο, στη δημιουργία αρχικά των λεωφόρων και των εθνικών οδών και εν συνεχία στο κτίσιμο των πόλεων και των προαστίων σε αυτές. Αυτλα αποτέλεσαν τις κινητήριες δυνάμεις του 20ού αιώνα, με αποκορύφωμα τα τέλη της δεκαετίας του ΄80 για τις ΗΠΑ και τη δεκαετία του 90 για την Ευρώπη. Ωστόσο, αυτή η άνθηση βασίστηκε σε ενέργεια (που σήμερα βρίσκεται στη δύση της) και κατά συνέπεια όλες οι τεχνολογίες που στηρίζονται σε παρόμοιες μορφές ενέργειας είναι παρωχημένες. Έτσι, όλες οι υποδομές στην Ελλάδα και σε οποιοδήποτε κράτος του κόσμου, κυρίως στην Ευρώπη και την Αμερική, καταρρέουν καθώς βασίζονται στην ενέργεια του 20ού αιώνα, συγκεράζοντας τις επικοινωνίες με την ενέργεια. Σ’αυτό το σημείο είναι που φτάνουμε στο real estate. Προσπάθησε να φανταστείς τις επιπτώσεις που θα έχει η μετατροπή κάθε κτιρίου που υπάρχει αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα σε ένα μικρό εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας. Κάθε γραφείο, κέθε εργοστάσιο, κάθε εμπορικό κέντρο, κάυε τεχνολογικό και βιομηχανικό πάρκο στην πραγματικότητα θα μετατραπεί ώστε να παράγει ενέργεια επιτόπου. Αυτό θα έχει πολλαπλασιαστικό οικονομικό αποτέλεσμα. Θα δημιουργήσει μαζικές θέσεις εργασίας, τόσο για τη μετατροπη των κτιρίων όσο και για το γεγονός πως όλα αυτά τα κτίρια , όλα αυτα τα μεμονωμένα εργοστασια παραγωγής ενέργειας θα πρέπει να ενώνονται μεταξύ τους μέσω ενός ευφυούς δικτύου διανομής, που θα διαχειρίζεται την ενέργεια την οποία συγκεντρώνουν αυτά τα κτίρια – είτε είναι αιολική είτε ηλιακή ή γεωθερμική – να τη μετασχηματίσουν σε μορφή υδρογόνου και να την αναδιανέμουν όπως συμβαίνει με το ιντερνετ.
Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πως το πραγματικό πρόβλημα με την Πράσινη Οικονομία μέχρι τώρα βρισκόταν στο ότι όλα αυτά υα θέματα δεν ήταν συνολικά συγκροτημένα. Υπήρχαν διάσπαρτα μικρά projects, τα οποία όμως δεν οδηγούσαν πουθενά.
Θεωρώ πως ήρθε πλέον η στιγμή που κυβερνήσεις, βιομηχανία και κοινωνία πρέπει να συνεργαστούν για να θέσουν τις νέες υποδομές ενός συνολικού πλάνου.

Πολλά κράτη, ιδιαίτερα στον αναπτυσσόμενο κόσμο, πρακτικά δεν ειδήλθαν ποτέ στη 2η Βιομηχανική Επανάσταση. Ποιες θεωρείτε ότι είναι οι πιθανότητες τους να ενταχθούν στην –περισσότερο εξελιγμένη και απαιτητική – 3η Βιομηχανική Επανάσταση;

Εδώ υπάρχουν και καλά και κακά νέα. Στο νέο μου βιβλίο, που θα κυκλοφορήσει σύντομα, αναφέρεται πως αυτός που πραγματικά θα επωφεληθεί θα είναι ο αναπτυσσόμενος κόσμος. Τείνουμε να ξεχνάμε πως από τη 2η Βιομηχανική Επανάσταση το 25% των ανθρώπων δεν απέκτησε ποτέ ηλεκτρισμό. Αυτο σοκάρει. Ενώ άλλο ένα 30% είχε ηλεκτρισμο περιστασιακά. Φανταστείτε τι θα γίνει εάν μπορέσουμε να προσφέρουμε στους ανθρώπους αυτούς ηλεκτρισμό με 3 δολάρια το βαρέλι, εκεί που τώρα τους κοστίζει 80 δολάρια. Αυτό που απαιτείται είναι να επεκτείνουμε σύντομα αυτές τις τεχνολογίες να δημιουργήσουμε οικονομία κλίμακας με την αποδοχή τους και να τις διοχετευσουμε νότια από τον Ισημερινό. Τότε το θέμα γίνεται τοπικό. Έτσι αντί να εξαρτώμαστε από τον ΟΠΕΚ και τα γεωπολιτικά στρατιωτικά παιχνίδια, ο καθένας θα μπορεί να παράξει την ενέργεια του τοπικά και να τη μοιραστεί ή να την αναδιανείμει σε όλες τις ηπείρους. Αυτό είναι διεθνοποίηση.Εϊναι η Παγκοσμιοποίηση, αλλά με αντίστροφους όρους.

Βαρβάρα Τερζάκη

Άρθρο Ντένης Καλλιβωκά - Πολίτες του Κόσμου, 09-02-2010

Δεν υπάρχουν σχόλια: