25/2/10

Μονομαχία πολλών κόμβων στο Αmerica΄s Cup



Λίγα αθλητικά γεγονότα στον κόσμο διαθέτουν παρελθόν τριών αιώνων, αν εξαιρέσουμε φυσικά τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Αλλά ακόμη και από τους σύγχρονους Ολυμπιακούς το Αmerica΄s Cup είναι παλαιότερο, αφού ο πρώτος ιστιοπλοϊκός αγώνας έγινε το 1851. Αναφερόμαστε φυσικά στον πιο διάσημο και ταυτοχρόνως στον πιο ακριβό ιστιοπλοϊκό αγώνα του κόσμου, που τα τελευταία χρόνια έχει εξελιχθεί σε μονομαχία δύο πολυεκατομμυριούχων, του σημερινού κατόχου του τροπαίου, του Ελβετού (ιταλικής καταγωγής) Ερνέστο Μπερταρέλι και του Αμερικανού Λάρι Ελισον, βασικού μετόχου της Οracle. Με δεδομένο ότι και οι δύο συγκαταλέγονται στους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο (στην 52η θέση της λίστας του «Forbes» ο πρώτος και στην 4η ο δεύτερος), εύκολα μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η συμμετοχή στον αγώνα αποτελεί προνόμιο μόνο για λίγους. Για ανθρώπους που είναι σε θέση να δώσουν περισσότερα από 200 εκατ. δολάρια ο καθένας από την τσέπη τους για να κάνουν το κέφι τους. Ενα κέφι που ισοδυναμεί με αμέτρητες τεχνολογικές καινοτομίες, οργάνωση αντίστοιχη με αυτή μιας κανονικής εταιρείας και αρκετή ίντριγκα. Γιατί το 33ο Αmerica΄s Cup, που διεξάγεται αυτές τις ημέρες στη Βαλένθια της Ισπανίας, έχει ξεφύγει από τους κανόνες ενός απλού αγώνα και έχει μετατραπεί σε σύγκρουση Τιτάνων. Εστω και στη θάλασσα...

Ποιος θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί ότι το βαρύτιμο τρόπαιο που παρήγγειλε η βασίλισσα Βικτωρία στον βασιλικό κοσμηματοπώλη Garrard το 1848 θα αποκτούσε σήμερα τέτοια σημασία; Το βάρους 18 κιλών ασημένιο κύπελλο απενεμήθη στον πρώτο νικητή της ιστιοδρομίας γύρω από τη Νήσο του Γουάιτ που διοργανώθηκε το 1851 με αφορμή την παγκόσμια έκθεση του Λονδίνου. Νικητής τότε ήταν ένα σκάφος που εκπροσωπούσε τον Ναυτικό Ομιλο της Νέας Υόρκης. Η πρώτη αυτή νίκη των Αμερικανών έδωσε και ένα όνομα στους αγώνες, που από τότε έχουν μετατραπεί σε στόχο ζωής για όποιον ιστιοπλόο μπορεί να αντεπεξέλθει στο υψηλό κόστος του σχεδιασμού, της κατασκευής και της συντήρησης ενός σκάφους ικανού να τα βγάλει πέρα με τις συνθήκες και τις αυστηρές προδιαγραφές του Αmerica΄s Cup. Στους 32 αγώνες που έχουν γίνει ως σήμερα, έχουν δώσει μάχες ομάδες που είχαν τη στήριξη θρύλων της ιστιοπλοΐας, όπως ο Τόμας Λίπτον (του γνωστού τσαγιού) και ο Χάρολντ Βάντερμπιλντ (των αμερικανικών σιδηροδρόμων), μεγιστάνων όπως ο Μαρσέλ Μπικ (της Βic), εστεμμένων όπως ο Αγά Χαν, και, για να φθάσουμε στους πιο σύγχρονους, ο Τεντ Τέρνερ (του CΝΝ) και ο Πατρίτσιο Μπερτέλι (της Ρrada).

Για πρώτη φορά το 2003 και ύστερα από τρεις αιώνες το Αmerica΄s Cup ήρθε στην Ευρώπη με τη νίκη του σκάφους «Αlinghi», ιδιοκτησίας του Μπερταρέλι. Ο κληρονόμος της εταιρείας βιοτεχνολογίας Serono (την οποία πούλησε το 2007 στη Μerck αντί 9 δισ. δολαρίων) κέρδισε και το επόμενο Κύπελλο, το 2007, που έγινε και αυτό στην Ισπανία, και από τότε τα πράγματα δυσκόλεψαν. Αιτία οι κανόνες διεξαγωγής του αγώνα, που έγιναν αντικείμενο δικαστικής διαμάχης μεταξύ του Μπερταρέλι και του Ελισον. Ως σήμερα ο αγώνας διέπετο από τους βασικούς κανόνες που είχαν συνταχθεί τον 19ο αιώνα, με βάση μια συμφωνία κυρίων, γνωστή ως «Deed of Gift», που αριθμεί τέσσερις σελίδες. Με βάση αυτήν ο νικητής κάθε αγώνα έχει το δικαίωμα να διαμορφώνει τους κανόνες και τις προδιαγραφές του επόμενου. Ο Μπερταρέλι, ως νικητής, ανέθεσε στους Ισπανούς, ως οικοδεσπότες της διοργάνωσης, να γράψουν τους καινούργιους κανόνες, με τους οποίους δεν συμφώνησε όμως ο Ελισον και γι΄ αυτόν τον λόγο προσέφυγε στα αμερικανικά δικαστήρια, ζητώντας να έχει λόγο στη διαμόρφωσή τους. Λέγεται μάλιστα ότι πίσω από την εξέλιξη αυτή βρίσκεται ο Νεοζηλανδός Ράσελ Κουτς, σημερινός διευθυντής της ομάδας του Ελισον, ο οποίος είχε κερδίσει το Αmerica΄s Cup με τον Μπερταρέλι το 2003 (και άλλα δύο προηγουμένως), αλλά έκτοτε τα έσπασαν και σήμερα θέλει να τον εκδικηθεί.

Η διαμάχη των Μπερταρέλι και Ελισον δεν έχει λήξει ακόμη οριστικά (και πολύ πιθανό να μην καταλήξει πουθενά), αλλά οι δυο τους έκαναν την καρδιά τους πέτρα και συμφώνησαν να γίνει ο εφετινός αγώνας. Ενας αγώνας με δύο μόνο συμμετοχές, αφού ομάδες από την Ιταλία, τη Βρετανία, τη Νέα Ζηλανδία και τη Νότιο Αφρική, που συμμετείχαν τις τελευταίες φορές, έκαναν εφέτος πίσω, φοβούμενες ότι ο ανταγωνισμός των δύο μεγιστάνων θα οδηγήσει το Αmerica΄s Cup σε δύσκολα μονοπάτια. Ετσι για πρώτη φορά ο αγώνας γίνεται μόνο με δύο σκάφη... αλλά τι σκάφη! Ο,τι πιο σύγχρονο υπάρχει σε τεχνολογία και καινοτομία στους τομείς της αεροδυναμικής, της υδροδυναμικής και των ηλεκτρονικών ελέγχων.

Οι δύο ομάδες δεν αφήνουν να διαρρεύσει καμία πληροφορία σχετικά με τα ζωτικής σημασίας στοιχεία για τα σκάφη, πέρα από τα πολύ βασικά: ότι το αμερικανικό «ΒΜW Οracle» του Ελισον είναι ένα τριμαράν (καταμαράν με τρίτη γάστρα), το οποίο αντί για πανί έχει ένα κάθετο πτερύγιο, με επιφάνεια μεγαλύτερη από το φτερό ενός Αirbus Α380! Τo «απλό» καταμαράν «Αlinghi 5» του Μπερταρέλι κατασκευάστηκε με συνθήκες απόλυτης μυστικότητας στις όχθες της λίμνης της Γενεύης και από εκεί μεταφέρθηκε στην Ισπανία με ρωσικό ελικόπτερο Μi-26, το οποίο ναύλωσε ο ιδιοκτήτης του, καθώς είναι το μόνο ιπτάμενο μέσο που μπορούσε να το σηκώσει στον αέρα! Και τα δύο σκάφη αναπτύσσουν ταχύτητες πρωτοφανείς για τα ιστιοπλοϊκά δεδομένα, που ξεπερνούν τους 40 κόμβους. Με τέτοιες ταχύτητες είναι απολύτως φυσικό που τα μυαλά και των δύο μονομάχων έχουν πάρει τέτοιον αέρα!


Βαρβάρα Τερζάκη

Άρθρο Σπύρος Φράγκος-εφ. Το Βήμα, Κυριακή 14 Φεβρουαρίου 2010

Δεν υπάρχουν σχόλια: