25/2/10

Εταιρική υπευθυνότητα στην Παιδεία



Ιστορικά, πολύ πριν χρησιμοποιηθεί ο όρος Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, ο χώρος της Παιδείας αποτελούσε πεδίο έκφρασης της φιλανθρωπικής δράσης ορισμένων επιχειρηματιών, οι οποίοι ακόμη και σήμερα μνημονεύονται ως ευεργέτες για τη χρηματοδότηση της ανέγερσης εκπαιδευτηρίων, πανεπιστημίων, βιβλιοθηκών, αλλά και τη χρηματοδότηση υποτροφιών, κτλ. Η παράδοση αυτή συνεχίστηκε ως τις μέρες μας, με την επίδειξη κοινωνικής προσφοράς από αρκετές ελληνικές επιχειρήσεις, οι οποίες ενίσχυαν τις τοπικές κοινότητες όπου λειτουργούσαν, με τη μορφή χορηγιών για εκπαιδευτικούς σκοπούς.

Σήμερα όμως, και έχοντας ξεπεράσει αντιλήψεις που συνέχεαν την εταιρική υπευθυνότητα με τη φιλανθρωπία, η συνέργια ΕΚΕ και εκπαίδευσης αποκτά μια άλλη, ευρύτερη διάσταση. Διεθνείς οργανισμοί, όπως η UΝΕSCΟ και η Παγκόσμια Τράπεζα, υλοποιούν ειδικά προγράμματα για την αξιοποίηση από τις δημόσιες εκπαιδευτικές πολιτικές αντίστοιχων επιχειρηματικών πρωτοβουλιών, ενώ στην Ελλάδα το υπουργείο Παιδείας εκπονεί σχέδιο δράσης για την προώθηση της ΕΚΕ στο πεδίο της εκπαίδευσης. Η Παιδεία θεωρείται προνομιακό πεδίο λειτουργίας της ΕΚΕ, ωθώντας τις επιχειρήσεις σε μια στρατηγική προσέγγιση της συμβολής τους στην ανάπτυξη και βελτίωση της εκπαίδευσης συνολικά και στην ταυτόχρονη αποκόμιση ποικίλων ωφελειών από την εμπλοκή τους αυτή.

Με βάση αυτήν την προσέγγιση, η εκπαίδευση αποτελεί το απαραίτητο θεμέλιο τόσο για την ύπαρξη κατάλληλου ανθρώπινου δυναμικού, το οποίο διαθέτει τις γνώσεις και τις ικανότητες που είναι απαραίτητες για το παραγωγικό υπόδειγμα των επιχειρήσεων όσο και για τη διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής, της σταθερότητας και του υψηλού κοινωνικού κεφαλαίου, βασικών δηλαδή προϋποθέσεων για τη δημιουργία ενός ευνοϊκού επιχειρηματικού περιβάλλοντος.

Η σύγχρονη αντίληψη για την ΕΚΕ προβάλλει την επιχειρηματική της πτυχή (business case) γενικά, αλλά και ειδικά σε σχέση με τον τομέα της εκπαίδευσης. Σε αυτήν την κατεύθυνση, η εστίαση των δράσεων κοινωνικής επένδυσης των επιχειρήσεων στην Παιδεία μπορεί να αποδώσει σημαντικά κοινωνικά οφέλη και ταυτόχρονα να αποτελέσει ουσιαστικό οικονομικό πλεονέκτημα για τις ίδιες σε μακροπρόθεσμη βάση. Μια τέτοια οπτική συνεπάγεται την υπέρβαση των συνήθων δράσεων δωρεάς για την κάλυψη ελλείψεων π.χ. σε εκπαιδευτικές υποδομές, που ακόμη και σήμερα είναι διαδεδομένες σε κάποιες επιχειρήσεις και τη μετακίνηση σε δραστηριότητες που αφενός μεν είναι απόλυτα εναρμονισμένες με την επίσημη εκπαιδευτική πολιτική και αφετέρου δε δημιουργούν προστιθέμενη αξία και για τις ίδιες τις επιχειρήσεις.

Μια κατ΄ αρχάς αξιέπαινη δωρεά ηλεκτρονικών υπολογιστών σε σχολεία μπορεί για παράδειγμα να μείνει αναξιοποίητη εάν δεν υπάρχει συντονισμός με τις αρμόδιες εκπαιδευτικές αρχές για την ύπαρξη αντίστοιχων χώρων, λογισμικού, συντήρησης, εκπαίδευσης των δασκάλων και διαθεσιμότητάς τους να διδάξουν στους μαθητές τη χρήση τους. Αντιθέτως, συντονισμένα προγράμματα για την εισαγωγή των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση, που λειτουργούν συμπληρωματικά και σε άμεση σύνδεση με τις εκπαιδευτικές προτεραιότητες διαφόρων χωρών, όπως αυτά που χρηματοδοτούν με εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια εταιρείες κολοσσοί όπως η Ιntel, η Μicrosoft, η Ηewlett Ρackard, η Οrange, κ.ά., συμβάλλουν στην προαγωγή της εκπαίδευσης και μακροπρόθεσμα αποδίδουν σημαντικά και για τις δωρήτριες επιχειρήσεις, καθώς ενισχύουν την ποιότητα του ανθρώπινου δυναμικού από το οποίο θα αντλήσουν εργαζομένους και διευρύνουν την κρίσιμη μάζα των καταναλωτών για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους.

Αντιστοίχως, η εμπειρία από τη συνεργασία επιχειρήσεων για την προώθηση προγραμμάτων σε θέματα κοινωνικού, πολιτιστικού ή περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος, στο πλαίσιο της Ευέλικτης Ζώνης Δημιουργικών Δραστηριοτήτων ή Καινοτόμων Δράσεων στα ελληνικά σχολεία, έδειξε ότι όχι μόνο μπορεί να συμβάλει στην προσωπική ανάπτυξη των μαθητών σε θέματα όπως η υγιεινή διατροφή και η οδική ασφάλεια, αλλά και να ωφελήσει μακροπρόθεσμα επιχειρήσεις με άμεσο ενδιαφέρον για τις αντίστοιχες συμπεριφορές των μαθητών και των οικογενειών τους (π.χ. βιομηχανίες τροφίμων ή ασφαλιστικές εταιρείες στα ανωτέρω παραδείγματα).

Παράλληλα, η εισαγωγή της ΕΚΕ ως γνωστικό αντικείμενο και ως αντικείμενο σπουδών στα πανεπιστήμια, και ιδιαίτερα στις σχολές οικονομικών και διοίκησης επιχειρήσεων, δημιούργησε προϋποθέσεις αλλαγής των αντιλήψεων για τον ρόλο των επιχειρήσεων στην κοινωνία και δημιουργίας μιας γενιάς managers με διαφορετική οπτική για τα κοινωνικά και περιβαλλοντικά ζητήματα.

Οι σημαντικές αυτές ευκαιρίες που συνεπάγεται η διασύνδεση της εταιρικής υπευθυνότητας με τον χώρο της εκπαίδευσης δημιουργούν αντίστοιχες προκλήσεις όχι μόνο για τις επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν στρατηγικά την ΕΚΕ, αλλά και για τις δημόσιες αρχές εκπαιδευτικής πολιτικής. Χρέος τους είναι αφενός να καθοδηγήσουν τις εθελοντικές αυτές δράσεις των επιχειρήσεων σε τομείς προτεραιότητας για το εκπαιδευτικό σύστημα και αφετέρου να αποδείξουν την έμπρακτη στήριξή τους στις αρχές της υπευθυνότητας, της αειφορίας, της διαφάνειας, της λογοδοσίας και του διαλόγου και της συνεργασίας με τα ενδιαφερόμενα μέρη, εντάσσοντάς τες στην εκπαιδευτική διαδικασία και στη λειτουργία τής εκπαίδευσης συνολικά.

Ο κ. Δημήτρης Μιχαρικόπουλος είναι σύμβουλος στρατηγικού σχεδιασμού και διευθυντής του Ινστιτούτου Κοινωνικής Καινοτομίας. (dimitris@isi.org.gr)

Βαρβάρα Τερζάκη

Άρθρο Δημήτρης Μιχαρικόπουλος -εφ. Το Βήμα,Κυριακή 21 Φεβρουαρίου 2010

Δεν υπάρχουν σχόλια: